7097420309

VI. UWAGI KOŃCOWE

Większość badań została przeprowadzona na jeziorze Gopło, którego masa wodna posiada polimiktyczny charakter. W jeziorach tego typu brak jest w zasadzie ogólnie przyjmowanych w grupie jezior holomik-tycznych dwóch charakterystycznych momentów: homotermii wiosennej i jesiennej. Dlatego też między innymi omówiono tak szczegółowo reżim termiczny i cieplny tych jezior w oparciu o literaturę i wyniki pomiarów jeziora Gopło.

Dane te posłużyły jako podstawowy i wyjściowy materiał do przedstawienia zagadnienia termiki osadów dennych, zasobów ciepła oraz wymiany ciepła między osadami a masą wodną jeziora. Warstwa osadów dennych, w której zachodzą istotne roczne zmiany temperatury, ma miąższość około 3 m i jest z punktu widzenia procesów cieplnych integralną częścią jeziora. Ciepło zakumulowane w osadach dennych w okresie letnim w znacznym stopniu „modeluje” reżim termiczny jeziora podczas zlodzenia do momentu, w którym rozpoczyna się podlo-dowe ogrzanie (powstanie dychotermii).

Stwierdzono szereg ścisłych związków zachodzących pomiędzy procesami termicznymi w masie wodnej jeziora a procesami termicznymi w osadach dennych. Ogromna większość pomiarów temperatury wód jeziornych prowadzona jest tylko do dna. Przy pomiarach temperatury górnej warstwy osadów na ogół stosowane są końcówki termometrów elektrycznych, które nie nadają się do tego celu. Nie spełniają one podstawowego warunku, jakim jest stała określona głębokość pomiaru. Już pomiary temperatury w kilkunastocentymetrowej warstwie peloge-nu dają szereg interesujących wyników. Stwierdzono związek temperatury osadów dennych (na głębokości 20 cm) z głębokością wody w danym miejscu. Zarówno ta prawidłowość, jak i różnica temperatury pomiędzy temperaturą osadów na głębokości 20 cm a temperaturą warstwy wody nad dnem może być jednym ze wskaźników przy określaniu miksji jeziora i jej zróżnicowania w danym zbiorniku. W okresie akumulacji ciepła przebieg temperatury osadów na głębokości 20 cm naśladuje kształt przekroju pomiarowego, a w okresie emisji ciepła — kształt przekroju odwróconego. Wzajemny układ linii przekroju pomiarowego i linii obrazującej przebieg temperatury osadów na głębokości