7186602954

Ilona Suprynowicz

z odzysku produkowanych jest zaledwie 100 tys. ton. W krajach UE wskaźnik ten sięga od 70 do 80%. Stłuczka szklana pochodząca z opakowań jest drugim po makulaturze materiałem o wagowo najwyższym poziomie recyklingu w krajach UE. Udział stłuczki z recyklingu w stosunku do sprzedaży opakowań szklanych osiągnął w 2005 roku w: Austrii 76%, Belgii i Danii po 67%, Norwegii 72%, Holandii 77%, Szwajcarii 84%¹³. Ponadto około 80% wszystkich napojów w Niemczech, podobnie jak i w Holandii i Belgii, jest pakowanych w butelki szklane, w większości zwrotne. Jest to w pełni uzasadnione, gdy uwzględni się różnice w stopniu zanieczyszczenia środowiska tymi opakowaniami oraz obniżenia kosztów produkcji nowego opakowania.

Recykling odpadów z tworzyw sztucznych jest kolejnym przykładem na efektywne odzyskiwanie surowców zawartych w odpadach. W Europie udział wago-wy tworzyw sztucznych wynosi około 8-10%, co stanowi 30-35% ich objętości. W Polsce stanowią one 20-30% objętości wszystkich odpadów komunalnych. Ponad 40% masy odpadów tworzyw sztucznych stanowią opakowania.

Okres transformacji gospodarczej miał znaczący wpływ na rozwój rynku surowców wtórnych z odpadów tworzyw sztucznych. Regranulat ten był często jedynym dostępnym surowcem dla rzemiosła i spółdzielczości. W związku z tym rozwinął się rynek przetwórstwa tych odpadów, gdzie wyróżnia się trzy rodzaje recyklingu tworzyw sztucznych:

-    recykling materiałowy - polega na odzyskiwaniu z odpadów tworzyw' sztucznych polimerów stanowiących pełnowartościowy surowiec, nadających się do dalszego przetwarzania (np.: w recyklingu materiałowym, surowcowym lub energetycznym),

-    recykling surowcowy - polega na degradacji makrocząsteczek na frakcje o mniejszej masie cząsteczkowej, np. metodą hydrolizy uwodornienia czy pirolizy, które mogą być ponownie użyte do produkcji tworzyw sztucznych zamiast surowców petrochemicznych lub jako surowce do wytwarzania innych produktów chemicznych. Dla niektórych grup tworzyw sztucznych metody recyklingu surowcowego są intensywnie rozwijane ze względu na odzysk stosunkowo drogich surowców, których sprzedaż rekompensuje wyższe koszty przetwarzania (np. z PET można odzyskać kwas tereftalowy oraz glikol). W krajach europejskich tego rodzaju recykling jest często stosowany. W szczególności dąży się do odzyskiwania surowców petrochemicznych z zużytych polimerów, wykorzystując je jako dodatek do wsadu w instalacjach przerobu ropy naftowej,

-    recykling energetyczny - polega na spalaniu odpadów z tworzyw sztucznych z odzyskiwaniem zawartej w nich energii. Wartość opałowa większości tworzyw sztucznych jest bardzo duża (ok. 40-60 MJ/kg), porównywalna z kalo-¹³ R. Przywarska, W. Kotowski, Podstawy odzysku, recyklingu i unieszkodliwiania odpadów..., s. 93.

222