7186603021

10

MEDYCYNA

Dieta śródziemnomorska (cz. 1) Pompy za mineralną

“CEFARM¹¹ Częstochowa S.A.

CO TO JEST OTYŁOŚĆ? (cz.2)

Rozróżniamy dwa typy otyłości:

-    typ „gruszka" - (udowo-pośladkowa) częściej występuje u kobiet

-    typ „jabłko” - (otyłość brzuszna, wisceralna) częściej dotyczy mężczyzn.

Podziału powyższego dokonano ma podstawie wskaźnika WHR. czyli stosunku obwo'du talii do bioder - określającego rozmieszczenie tłuszczu.

Jeśli wskaźnik masy ciała - BMI ma wartość co najmniej 25 kg/m2 warto obliczyć swój WHR.

Otyłość brzuszną rozpoznajemy, gdy wskaźnik WHR jest równy lub wyższy od 0,8 u kobiet, a u mężczyzn - gdy WHR jest równy lub wyższy od 1.0. Wartości tego wskaźnika poniżej 0.8 u kobiet, a także niższa od 1,0 u mężczyzn, pozwalają rozpoznać otyłość udowo pośladkową.

Różnice częstości występowania powyższych typów otyłości, w zależności od płci mogą być uwarunkowane czynnikami hormonalnymi i genetycznymi. W otyłości typu _jaWka' występuje większe ryzyko zaburzeń metabolicznych, prowadzących do nadciśnienia tętniczego, choroby wieńcowej. cukrzycy i innych chorób układu krążenia.

U kobiet w okresie pomenopauzalnym. w związku z ustaniem produkqi żeńskich hormonów płciowych przez jajniki, ryzyko występowania otyłości brzusznej staje się podobne jak u mężczyzn

Konkurs z "Cefarm” Częstochowa S.A.

1.    Proszę wymienić typy otyłości.

2.    Co określa się za pomocą wskaźnika WHO?

Odpowiedzi prosimy przesyłać na adres redakcji .Gazety Częstochowskiej" do 14 grudnia 2001 r.

W niektórych rejonach świata ludzie żyją długo f£]J i cieszą się dobrym zdrowiem do J późnej starości.

0    wiele rzadziej niż w innych regionach chorują na schorzenia serca i naczyń, u podłoża których leży miażdżyca. Znacznie też mniejsza w tych populacjach jest zapadalność na cukrzycę typu 2. Prawidłowość taką obserwujemy między innymi w basenie Morza Śródziemnego - zwłaszcza na Sycylii, Krecie, greckich wyspach na Morzu Jońskim - tam gdzie cywilizacja w zdecydowany sposób nie zmieniła tradycyjnego sposobu odżywiania - mówi lek. med. Andrzej Szczerek - specjalista chorób wewnętrznych, bariata od lat zajmujący się problemem prawidłowego odżywiania

1    zdrowego stylu życia.

-    Czy są dowody na to, że dieta śródziemnomorska wydłuża życie?

• W latach dziewięćdziesiątych przeprowadzono w Lionic badania, aby znaleźć odpowiedź na pytanie:, jak dieta wpływa na umieralność spowodowaną chorobami serca i naczyń” (głównie zawały serca) Badaniem objęto 605 pacjentów. którzy przebyli jeden zawał mięśnia sercowego. Losowo podzielono ich na dwie niemal równe liczbowo grupy. Okazało się, iż w porównaniu z grupą kontrolną stosującą obecną standardową dietę europejską, w grupie odżywiającej się zgodnie z regułami diety śródziemnomorskiej śmiertelność z powodu wspomnianych chorób spadla o ponad 70% (zawału - 76%). Stand ardowa dieta mieszkańców centralnej Francji jest jednak mniej miażdźycorod-na niż obecna nasza dicta. Takie badanie w Polsce mogłoby przynieść jeszcze bardziej spektakularne różnice.

-    Nic Bruno pod uwagę leków?

-    Badania przeprowadzone celem potwierdzenia skuteczności różnych leków - dawały wyniki (w najlepszych pizypadkach)obniżematego wskaźnika o wartość oscylującą w granicach 20% -co już i tak było poczytywane za efekt bardzo dobry.

Zastosowanie odpowiedniej, anty miażdżycowej diety jest w ażniejsze niż leczenie farmakologiczne?

•    Nie. Lecz dieta uzupełniona farmakoterapią daje oczywiście najlepsze rezultaty.

•    I ma to być koniecznie dieta śródziemnomorska?

-    Dicta tajlandzka, chińska czy japońska mają podobne właściwości anty-sklerotyczne co dieta śródziemnomorska. ale o wiek: trudniejsze są do realizowania w polskich warunkach. Z jednej strony z uwagi na nasze nawyki, z drogiej zaś - dostępność specyficznych składników. Znacznie dla nas łatwiejszy więc jest do zastosowania bliższy nam lak geograficznie, jak i kulturowo wariant odżywiania, wywodzący się z kolebki naszej europejskiej cywilizacji.

-    Na czym polega dieta, .śródziemnomorska?

-    Przede wszystkim, nie chodzi o stosowanie oryginalnych włoskich czy greckich przepisów kulinarnych, jakkolwiek bard/o dobrze będzie, gdy takie dama trafiać będą na polskie stoły. Chodzi natomiast bardziej o realizacje pewnych zasad zdrowego żywienia i to głów nic powinno kryć się pod tą nazwą. Samo bowiem określenie „zdrowa dicta” było lak często używane w najróżniejszych kontekstach, że wymagało w tym wypadku tego .śródziemnomorskiego" uzupełnienia i uściślenia. Kierowany przez profesora Wiktora Szostaka Instytut Żywności i Żywienia wydal monografię poświęconą temu problemowi. Zainteresowanych czytelników gazety odsyłam do niewielkiej objętościowo książki pod tytułem: .Zdrowa dieta śródziemnomorska".

-    Jakie są jej najważniejsze składniki?

-    Głównymi, podstawowymi, składnikami zdrowej diety powinny być produkty zbożowe, nasiona roślin strączkowych. warzywa i owoce. Bogate w skrobię, czyli przyswajalne węglowodany złożone pochodzenia roślinnego. produkty zbożowe są podstawowym źródłem energii. Wskazane jest. by produkty te były możliwie mało przetworzone Jeśli więc wypieki czy makarony, to w miarę możliwości z mąki tzw. pełnego przemiału - najlepiej żytniej. Chleb raczej razowy, a mc pieczywo pszenne jasne czy słodkie, np. chalka. Kasze • grube, najlepiej w postaci całych ziaren: pęczak, jęczmienna, gryczana czy rząd-ko już niestety spotykana • jaglana Ryż tylko nic polerowany brązowy, a jeszcze lepiej - dziki, indiański. Produkty takie znacznie bardziej, niż biała mąka czy biały ryż. bogate są w błonnik, jakże potrzebny do prawidłowej pracy przewodu pokarmowego oraz witaminy z grupy B. Warzywa oraz owoce dostarczają mniej energii, ale za to są źródłem soli mineralnych, a także wielu witamin. z których olbrzymie znaczenie w sensie działania przcciwmiażdżyco-wego i nie tylko, mają izw. aniyuilema-cz.e (witaminy A. C. E. łlawonoidy i inne substancje likwidujące wolne rodniki). Szczególnie polecane są warzywa czerwone, takie jak pomidory czy papryka. zawierają one bowiem prowitaminę A. czyli betakaroten - ważny amy-oksydant Z racji amerykańskiego pochodzenia (podobnie jak ziemniaki) trafiły one do Europy relatywnie niedawno. ale już na dobre zadomowiły się tu i stanowią integralny i bardzo ważny składnik śródziemnomorskiej diety. Za Iccanc jest spożywanie warzyw w formie mało przetworzonej - najlepiej w postaci surowej. Oczywiście można spożywać warzywa gotowane, ale np. wskazane jest ograniczenie ilościowe ziemniaków jedynie do niewielkiej porcji.

-    A warzywa konserwowane octem?

-    Warzywa konserwowane zastępować mrożonkami i kiszonkami. Warzywa. a zwłaszcza ogórki, wręcz zyskują szereg cennych składników - głównie witamin - w procesie ich kiszenia.

Owoce też oczy wiście zaleca się jeść w postaci surowej, jeśli to możliwe, ze skórką (jabłka, gruszki np.). jakkolwiek to ostatnie zalecenie może budzić słuszne zastrzeżenia z uwagi na opryski dokonywane przez sadowników i stosowanie środków’ przedłużających trwałość podczas przechowywania. Owoce suszone, takie jak różne odmiany śliwek. rodzynki, figi czy daktyle, zwłaszcza w okresie sezonowych trudności pozyskiwania ow'OCÓw świeżych mogą, a nawet powinny, stanowić cenne poszerzenie naszej diety, (dokończenie w następnym numerze)

JOANNA BAR

"Cefarm”

nagradza

W naszym tradycyjnym konkursie. organizowanym wspólnie z firmą „Cefarm” w Kamyku, nagrody tym razem wylosowali: Joanna Wiewló-ra z Częstochowy. Elżbieta Stangret z Secemina. Izabela Kamińsku z Osin. Gratulujemy! Nagrody - upominki ufundowane przez „Cefarm” -można odbierać w redakcji „Gazety Częstochowskiej” od piątku. 7 grudnia.

Pod koniec sierpnia, przed centrum handlowym MI zorganizowano akcję sprzedaży 12 tysięcy butelek wody mineralnej za symboliczną złotówkę. Po siedmiu dobach spędzonych na rusztowaniu, wybudow anym na parkingu przed MI prezenter Radia C. Paweł Stępnicwic* sprzedał ostatnią butelkę. W sumie zebrał ponad 23 tysiące złotych, które trafiły na konto fundacji Jerzego Owsiaka • Wielkiej Orkiestry Św iątecznej Pomocy. Dołożyła ona brakującą kwotę i za 30 tysięcy zakupiono dw ie pompy insulinowe. Zmniejszą one do minimum ryzyko niedocukrzenia organizmu oraz ilość bolesnych zabiegów. Kilka dni temu pompy zostały przekazane dwójce maluchów chorych na cukrzycę: Zuzi Krysiak i Michałowi Lesikowi

Tekst i foto Waldemar Deska

Zakażenia szpitalne

Sanepid nie sprawdza

W związku ze stwierdzanymi ostatnio przypadkami zakażeń szpitalnych Powiatowy Inspektor Sanitarny poinformował, że od 1999 roku stacje sanitarno-epidemiologiczne nie prowadzą bczpośicdniego monitoringu i rejestracji infekcji szpitalnych. Zgodnie z przyjętymi rozwiązaniami prawnymi, obowiązek kontroli zakażeń szpitalnych spoczywa na szpitalnych zespołach ds. kontroli zakazeń.

Takie zespoły, w składzie: lekarz, pielęgniarka epidemiologiczna i mikrobiolog powinny działać w każdym szpitalu. Ich zadaniem jest rejestrowanie i aktywne zwalczanie infekcji szpitalnych. Kompetencje służb sanitarno-epidemiologicznych w nadzorze nad szpitalami ograniczone zostały do kontroli prawidłowości dezynfekcji i sterylizacji, oceny stanu sanitarnohigienicznego oraz nadzoru nad szczepieniami ochronnymi w oddziałach noworodkowych.

Występowanie zakażeń szpitalnych pociąga za sobą ogromne społeczne i finansowe koszty, wydłużony czas hospitalizacji, dodatkowe leczenie, ewentualna wyplata odszkodowań poszkodowanym pacjentom, utrata przez nich zdrowia bądź życia.

Wiele przyczyn infekcji szpitalnych udalosię wyeliminować.dzięki podniesieniu standardów procedur medycznych, w tym: upowszechnienie sprzętu jednorazowego użytku, wprowadzeniu nowoczesnych roztworów dezynfekcyjnych i środków czystości, centralnej sterylizacji oraz podniesieniu wiedzy i dyscypliny personelu medycznego. Niestety, mizeria finansowa służby zdrowia powoduje, iż system kontroli zakażeń nie zawsze działa prawidłowo. Brakuje zwłaszcza środków na stalą analizę sytuacji epidemiologicznej szpitali (np. badania mikrobiologiczne), prowadzenie segregacji i izolacji pacjentów wysokiego ryzyka nabycia zakażenia czy też monitorowanie pacjentów po zabiegach chirurgicznych wypisanych ze szpitala. Organizacja systemu kontroli infekcji szpitalnych (powierzenie jej zespołom szpitalnym) nic sprzyja też radykalnym działaniom w przypadku stw ierdzenia ogniska epidemiczne go zakażeń szpitalnych. Należą domch bowiem: zamknięcie zagrożonych oddziałów łub bloku operacyjnego, a nawet całkowite wstrzymanie przyjęć do szpitala.

Całkowite wyeliminowanie zakażeń szpitalnych nic jest możliwe, ale ograniczeniu ich liczby może służyć ponowne prowadzenie zewnętrznej, obiekty wnej kontroli zakażeń szpitalnych prowadzonej przez służby sanitarno-epidemiologiczne oraz odtajnienie informacji o sytuacji epidemiologicznej w poszczególnych szpitalach. Wskaźnik zakazeń szpitalnych w placówkach służby zdrowia na Zachodzie jest ważnym elementem oceny pracy szpitali oraz istotną informacją dla pacjenta o stopniu ryzyka zabiegu chirurgicznego. W Polsce nic tylko pacjenci pozbawieni są tej informacji. Nawet kasy chorych, kontraktując usługi medyczne w poszczególnych szpitalach, mc biorą pod uwagę wskaźnika zakażeń szpitalnych.    (r)

“Przywróćcie nam wiarę"

Częstochowskie Stowarzyszenie Amazonek skierowało list dodyrckcji WojewódzkiegoSzjjitala Specjalistycznego z prośbą o pozostawienie w szpitalu Ośrodka Leczeń Schorzeń Piersi. List publikujemy z niewielkimi skrótami.

„Częstochowskie Stowarzyszenie Amazonek wyraża zaniepokojenie i głębokie ubolewanie działaniami Dyrekcji Szpitala, a dotyczącymi działalności Ośrodka Uczenia Schorzeń Piersi. Uważamy, ie łączenie oddziału ośrodka z oddziałem chirurgii onkologicznej jest działaniem przeciwko pacjentkom ośrodka. które dzięki działalności placówki mają zagwarantowane kompleksowe leczenie i zapewniony komfort psychiczny. VV oddziale pracują Ci sami lekarze co w poradni. Nie trzeba wciąż opowiadać swojej historii, przełamywać zahamowań, pokazywać blizny po mastektomii nowym osobom. Pracujące w ramach wolontariatu Amazonki dodają otuchy, pocieszają, tłumaczą jak załatwiać skomplikowane sprawy urzędowe.

Uważamy, że działania Dyrekcji Szpitala wpływają destrukcyjnie na pracę Ośrodka. unikalnego w skali kraju, wspieranego przez Fundację do walki z rakiem piersi Jolanty Kwaśniewskiej.

Pozbawienie kilku tysięcy pacjentek kotnfortu leczenia i wczesnego wykrywania choroby jest przykładem bezduswości i braku zrozumienia. Liczymy na potljęcie działań. które przywrócą normalną pracę ośrodka, a nam Amazonkom. wiarę w ludzi".

MEOYCYNA I FARMACJA

r.nni/jrN

Medycyna i Farmacja. Uroda, zdrowie, profilaktyka, leczenie. Ukazuje się od 19% roku. Redaktor - Joanna Bar. Stale współpracują: Biuro Marketingu "Cefarm” Częstochowa S.A , dr Ewa l>ziuk. dr Marek Grabowski - Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna, Towarzystwo Lekarskie Częstochowskie, Polskie Stowarzyszenie Diabetyków Oddzjal w Częstochowie. Polski Związek Działkowców - miesięcznik "Działkowiec". Klub Federacji Konsumentów w Częstochowie.