14
Niektóre grzyby, uwłaszcza za młodu, wydzielają z siebie wodę, to jest pokrywają się obfitą rosą, jeśli wprzódy, przez czas jakiś pozostawały choćby w umiarkowanie wilgotnej atmosferze. Ów znany powszechnie grzyb domowy drzewny Merulius lacrymans oraz zwyczajna pleśń Mucor mucedo, i niektóre gatunki hub Polyporus lub bedłek Agaricus, są tego jawnym dowodem.
Wydzielają także nierzadko, bądź na grzybni bądź na kapeluszach szczawian wapna, mianowicie w drobniutkich igiełkach na grzybni pieczarek Agaricus campestris i niektórych gołąbków Agaricus aeruginosus it.d. a w ośmiościanach lub ziareczkach w przestworach między-komórkowych i na kapeluszach Agaricus praecox, A. campestris, A. dryophilus, A. mlgaris, A. micaceus i t. d.
Ponieważ grzyby silnie i ciągle oddychają, a stosunkowo nie wielką powierzchnię przedstawiając, mniej eieplika promieniują aniżeli każda inna roślina zwłaszcza ustroju wyższego, można przeto w nich zauważyć dość znaczne podwyższenie tempera tury, stosunkowo do temperatury powietrza.
Lecz naj cieką wszem zjawiskiem fizjologicznem u niektórych grzybów, także od silnego oddychania pochodzącem, jest ich świecenie w ciemności czyli fosforescencja. Agaricus olearius bedłka dość duża, kapeluszowa, żółtej barwy, w południowej Europie, pod drzewami oliwnemi zazwyczaj dość pospolicie trafiająca się, jest tego najlepszym przykładem. U nas Rhizo-morpha subterranea czyli grzybnia trwała pasożytnie na korzeniach naszych sosen niekiedy trafiająca się i opieńki w czasie swego owocowania wydająca, objawia także fosiorescencję. Zjawisko to trwa tylko tak długo, dopóki grzyb żyje, a wogóle młode okazy szczególniej Agaricus olearius świecą lepiej niż stare. Światło to białe, spokojne, zupełnie podobne do światła wywołanego po rozpuszczeniu fosforu w oleju; objawia się na całej powierzchni grzyba Agaricus olearius, nawet na jego przełamie, lecz najmocniej na dolnej i wewnętrznej stronie kapelusza. Ciepło 10—45” wynoszące najlepiej mu sprzyja, lecz zniżenie temperatury i podwyższenie od tych krańcowych liczb przygaszą świecenie tak samo, jak i pomieszczenie tego grzyba w atmosferze tlenu pozbawionej. Wogóle grzyby świecące kapeluszowe wydają z siebie większe ilości kwasu węglowego niż grzyby zwyczajne, ale także pomieszczenie tych pierwszych w czystym tlenie, nie podwyższa mocy fosforesconcji. To samo rozumieć należy i o Ryzomorfie, której jednak włókna i paseczki stare naskórkiem twardym pokryte nie objawiają światła, ale tylko gałązki młode i delikatniejsze, szczególniej kiedy sic we wzroście znajdują. Prócz europejskiego gatunku grzyba świecącego Agaricus olearms i grzybni lihiżowtorpha,