7292100197

-2 pv D² D²-d²

(4.122)

2 p D² £() _ E D²-d²

(4.123)

gdzie:

p - zadane ciśnienie radialne, v - liczba Poissona,

E - moduł sprężystości podłużnej,

D,d - zewnętrzna i wewnętrzna średnica rdzenia w formie cylindra.

Obara i Sugawara (2003) prowadzili pomiary odkształceń w masywie skalnym metodą wiercenia wokół otworu pilotowego, rejestrowane za pomocą szes-nastoelementowego lub dwudziestoczteroelementowego miernika odkształceń w otworze wiertniczym o średnicy 76 mm. Dno otworu wiertniczego było formowane w stożek i rewidowane kamerą otworową w celu stwierdzenia pęknięć i szczelin. Po zainstalowaniu w otworze pilotowym miernika odkształceń było kontynuowane wiercenie rdzeniowe o średnicy 76 mm, w czasie którego, w sposób ciągły, odbywała się rejestracja odkształceń (rys. 4.130).

Postęp wiercenia, mm

Rys. 4.130. Przykład pomiarów odkształceń metodą wiercenia wokół otworu pilotowego metodą

szesnastoelementową (Obara, Sugawara 2003)

• Metoda poduszki hydraulicznej flat-jack jest metodą kompensacyjną i polega na kontrolowanym przywracaniu pierwotnego stanu naprężeń po uprzednim odprężeniu skały. Na ściance skalnej umieszcza się czujniki do pomiaru odkształceń, wycina się szczelinę (wrąb) powodującą odprężenie masywu, rejestruje się wartość odkształceń, w szczelinie (wrębie) montuje się poduszkę hydrauliczną zwaną poduszką Freyssineta, wykonaną na przykład z blachy miedzianej, do której pompuje się ciecz (wodę, olej) do chwili uzyskania na tensometrach odkształceń zerowych (takich jak przed wykonaniem szczeliny). Wartość ciśnienia hydraulicznego, odpowiadająca pełnej kompensacji odkształceń, jest w przybliżeniu równa pierwotnemu średniemu naprę-

192