7292100327

żoną wzdłuż tworzącej pobocznicy walca, na odczytaniu siły niszczącej w chwili zniszczenia próbki i na obliczeniu na tej podstawie wytrzymałości skały na rozciąganie.

Z jednej próbki pierwotnej do badań przygotowuje się co najmniej sześć próbek laboratoryjnych w kształcie krążka o średnicy od 42 do 54 mm i grubości (wysokości) równej połowie średnicy ± 1 mm. W przypadku skał uwarstwionych, laminowanych itp., a więc tych, którym właściwa jest anizotropia wytrzymałości na rozciąganie, przygotowuje się próbki odpowiednio zorientowane względem płaszczyzn osłabienia. Orientacja ta jest zgodna ze schematem przedstawionym na rysunku 4.30.

Rys. 4.30. Orientacja próbek względem płaszczyzn osłabienia w schematach badania wytrzymałości na rozciąganie metodą poprzecznego ściskania uwarstwionej skały zwięzłej (PN-G-04302:1997): a, b - kierunek rozaągania prostopadły do płaszczyzn osłabienia, c - kierunek rozciągania równoległy do płaszczyzn osłabienia

Przypadkom według rysunku 4.30a i b odpowiada równoległy do płaszczyzn osłabienia kierunek działania naprężenia rozciągającego w próbce; w przypadku rysunku 4.29c naprężenie to jest zorientowane prostopadle do płaszczyzn osłabienia.

Próbkę obciąża się z prędkością przyrostu naprężenia od 0,1 do 0,5 MPa/s. Za siłę niszczącą przyjmuje się siłę zarejestrowaną w chwili wystąpienia w środkowej partii próbki pęknięcia pokrywającego się z kierunkiem przyłożenia siły (fot 4.3).

Fot. 4.3. Próbka iłowca w kształcie krążka po zniszczeniu metodą poprzecznego ściskania

93