7349810867

20 Roidział 1. Przedmiot prawa cywilnego i jego systematyka

zawsze też systematyka ta wygląda jednakowo, zależy to bowiem od podejścia i poglądów osoby jej dokonującej.

Zasadniczo zwykło się jednak wyodrębniać:

-    część ogólną prawa cywilnego,

-    prawo rzeczowe,

-    prawo o zobowiązaniach,

-    prawo spadkowe.

W aktualnie obowiązującym kodeksie cywilnym każdemu z działów poświęcona jest jedna księga (część ogólna, prawo rzeczowe, zobowiązania i spadki).

Teoretycy prawa w ramach wyżej przedstawionej systematyki wyróżniają jeszcze prawo rodzinne, zwracając jednak uwagę na spór co do usytuowania tych norm, które charakteryzują się silnymi związkami z przepisami prawa cywilnego, ale jednocześnie są zawarte w kompleksowym akcie prawnym, jakim jest ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 z późn. zm.). W orzecznictwie sądowym i wśród komentatorów dominuje pogląd, że prawo rodzinne jest jednym z działów prawa cywilnego.

Warto też zwrócić uwagę na fakt, że przepisy prawa cywilnego stały się gruntem, z którego wyrastają kolejne gałęzie, takie jak prawo gospodarcze, mające swoje korzenie w klasycznym rzymskim prawie zobowiązań, regulujące stosunki pomiędzy przedsiębiorcami czy prawo pracy regulujące stosunki pomiędzy pracodawcą a pracownikiem.

W obszarze prawa prywatnego mieszczą się także inne dziedziny, których regu-laq'a znajduje się całkowicie poza kodeksem cywilnym, takie jak prawo wekslowe i czekowe, prawo spółdzielcze, prawo autorskie, prawo własności przemysłowej, prawo wodne czy prawo górnicze i geologiczne.

3. Źródła obowiązującego prawa cywilnego

W naukach prawnych najczęściej są one rozważane jako źródła prawa w znaczeniu formalnym, a więc formy, w jakich przejawia się obowiązujące prawo. Termin „źródła prawa" często zastępowany jest pojęciem „akty prawotwórcze" lub „akty normatywne". W ten sposób państwo lub inne uprawnione organy określają i przekazują podmiotom swoją wolę w zakresie kształtowania stosunków prawnych.

We współczesnym świecie odróżnia się dwa zasadnicze systemy prawne:

-    common law (system precedensowy) i

-    system prawa stanowionego.

Ten pierwszy to niesformalizowany sposób tworzenia norm prawnych przede wszystkim przez prawo zwyczajowe i orzecznictwo, charakterystyczny dla obszaru angloamerykańskiego, drugi zaś to tzw. system kontynentalny. Jednakże