7349811103

komunikacyjne dla wymiany informacji bibliograficznej pomiędzy takimi instytucjami.

MARC jest mocno związany z tworzeniem zautomatyzowanych katalogów bibliotecznych oraz bibliografiami narodowymi. H.D.Avram pisze o tym następująco⁵² (autorka używa czasu przyszłego, ponieważ jednak od czasu napisania tych słów minęło prawie dwadzieścia lat, odpowiedniejszy będzie czas teraźniejszy, gdyż wszystkie zapowiedzi zostały zrealizowane):

„MARC jest połączeniem formatów, publikacji, procedur, ludzi, standardów, kodów, programów, systemów, sprzętu itd., które przez lata stymulowało rozwój automatyzacji bibliotek i sieci komputerowych.(...) Korzyści wynikające ze standaryzacji są rozliczne. Biblioteki mogą swobodnie wymieniać opisy, łatwiej rozwijać systemy komputerowe i łatwiej dzielić się tymi osiągnięciami w technologii komputerowej; można tworzyć katalogi centralne bez kosztownego powielania kart, co ułatwia wypożyczenia międzybiblioteczne. Zminimalizowane są koszty wprowadzania lokalnych zmian do opisów. Dla dostawców jest to pomoc w produkcji sprzętu odpowiedniego dla bibliotek. Proces zamawiania, katalogowania itp. jest ujednolicony, dlatego też mniej jest niezbędnych poszukiwań i sprawdzeń bibliograficznych, co pozwala uniknąć powielania wysiłków. Ułatwiona jest praca w sieci. Różne bazy danych są dostępne przez ten sam standardowy protokół. Poprawiła się obsługa użytkownika. Tym wszystkim jest właśnie MARC.”

O tym czym jest MARC piszą również Gredley i Hopkinson⁵³: „MARC jest koncepcją zdecydowanie trudną do zdefiniowania, gdyż może mieć wiele znaczeń: od formatu lub jego składowych począwszy, skończywszy na sposobach przetwarzania i serwisach (...). W praktyce jednolita definicja MARC nie jest możliwa. Z powodu wielu możliwych ujęć MARC powinien być definiowany w sposób zindywidualizowany, zależnie od kontekstu i okoliczności”.

H.D.Avram definiuje formalnie MARC II jako zestaw trzech elementów⁵⁰: Struktura (pusty pojemnik)

Oznaczniki zawartości (etykiety pól, oznaczenia podpól i wskaźniki) Zawartość (same dane, np. autor, tytuł itd.)

W formacie MARC można więc określić trzy poziomy:

•    poziom struktury - system oznaczeń i etykiet dla danych bibliograficznych

•    poziom danych - dyrektywy wprowadzania danych

•    poziom funkcji - sterowanie przepływem informacji pomiędzy stosującymi go podmiotami.

KONSEKWENCJE PRZYJĘCIA DANEGO POZIOMU DEFINICJI

Poziom struktury istotny jest dla projektantów systemów zautomatyzowanych i projektantów baz danych - muszą oni wiedzieć jaki repertuar pól i podpól ma być przetwarzany i w jaki sposób. Dla użytkowników - bibliotekarzy poziom ten jest interesujący jedynie od strony wystarczalności danej struktury dla potrzeb przetwarzania danych w konkretnej bibliotece. Defnicja formatu na tym poziomie jest równoznaczna ze specyfikacją pól i podpól wraz z określeniem ich zawartości.

⁵² Avram H.D.: MARC. It's history... s.31-32 .    ⁵³ Gredley E., Hopkinson A.:op.cit s.73

28