7368841302

•    wdrażanie procesu;

•    nadzór nad realizacją procesu;

•    zalecane metody i techniki zarządzania procesowego¹.

Z kolei badaniem metod wszelkiego celowego działania i ich teorią zajmuje się metodologia (zwana prakseologią). Metodologia nauk jest nauką o metodach działalności naukowej i stosowanych w nauce procedurach badawczych. Przedmiotem zainteresowania metodologii nauk jest wyjaśnianie praw nauki w postaci pojęć, twierdzeń, teorii naukowych. W ogólnym znaczeniu metodologia bada metody umiejętnego (sprawnego) działania w ogóle, a nie tylko działalności naukowej. Metodologia jest więc nauką „o metodach dociekań naukowych, o skutecznych sposobach dociekania ich wartości poznawczej”².

W naukach ekonomicznych często przy rozwiązywaniu złożonych problemów posiłkuje się modelowaniem procesów ekonomicznych. Model ekonomiczny jest „hipotetyczną konstrukcją myślową, obejmującą układ założeń przyjętych w ekonomii dla uchwycenia najistotniejszych cech i zależności występujących w danym procesie ekonomicznym”³. Do analizowania zjawisk ekonomicznych w naukach o zarządzaniu wykorzystywane są różnorakie modele, spośród których wymienić należy m. in. model dyfuzji innowacji, model strategii H.I. Ansoffa, model zasobowy zarządzania wiedzą. Np. model „pięciu sil” Portera traktowany jest jako narzędzie analizy strukturalnej sektora, służące do badania atrakcyjności sektora oraz określenia szans i zagrożeń związanych z faktem działania przedsiębiorstwa w określonej branży i na określonym tynku.

Bardziej szczegółowe niż w metodzie opisywanie sposobu działań dokonywane jest w ramach określonych technik badawczych. Wg W. Ko Walczewskiego, techniki „to sposoby rutynowe, ujęte w ścisłe programy, takie jak algorytmy lub procedury. Techniki stanowią część składową metody, są więc podporządkowane postępowaniu stosowanemu w danej metodzie. Procedury, zaliczane do technik zarządzania, to unormowane przepisami lub zwyczajami sposoby postępowania”⁴. Techniki zarządzania stanowią organiczną całość, łączącą różnorodne części procesu zarządzania, a przez zbiór przepisów' i reguł działania służą do przedstawienia obecnego lub przyszłego kształtu tego procesu⁵. Można więc przyjąć, że techniki zarządzania stanowią określone wzorce postępowania, procedury, za pomocą których kierownictwo poszczególnych szczebli może skoordynować działania personelu tak, aby w określonych warunkach osiągnąć zamierzone cele.

1

   Leksykon zarządzania, Difin. Warszawa 2004. s. 321.

2

Słownik języka polskiego, PWN. Warszawa 1998, t.2, s. 137.

3

   Tamże, t.2, s. 189.

4

   W. Kowalczewski, Instrumenty stosowane w zarządzaniu, [w]: Kierunki i metody zarządzania przedsiębiorstwem, pod red. nauk. W. Ko Walczewskie go i W. Matwiejczuka, Difin, Warszawa 2007, s. 21.

5

   K. Zimniewicz, Techniki zarządzania, PWN, Warszawa 1991, s. 12.