NAUKOWEGO I SPOŁECZNEGO. 289
i czujnością. Za jego przeważnie staraniem i wpływem, lub przynajmniej za jego radą, pomocą i pod jego opieką powstały na całym świecie różne dobroczynne zakłady, mające na celu nieść ulgę i pomoc różnym nieszczęściom; powstały w znaczniejszej liczbie tam, gdzie Kościół piękniej kwitnął i wydawał bujniejsze owoce cnót chrześcijańskich. Pod tym względem wyszczególniły się Włochy, i zachowały one bez skazy w złej i dobrej woli katolicką wiarę, i dlatego wiek po wieku nowemi takiemi dobrami je wzbogacał. Tern bardziej barba-rzyńskiem i hańbiącem naród włoski, jest postępowanie tych, którzy chcą Kościołowi odjąć szafowanie i zarząd publicznego miłosierdzia. Głosili oni, że zarząd funduszami był w opłakanym stanie, że działy się szacherki z dochodami, ale światło prawdy trysnęło ztamtąd, zkąd tego sobie najmniej życzono. Śledztwo zarządzone wykazało w całym blasku bezpodstawność-rzuconych na administracyę zarzutów^.
„Jakby dla dopełnienia miary bezprawia, ludzie dzierżący władzę w ręku, dopuścili się jeszcze innego zamachu, wkraczając -wprost w zarząd rzeczy świętych. Dorozumieliście się zapewnie, Czcigodni Bracia, o ozem chcemy mówić, a mianowicie o krokach uczynionych w ostatnich miesiącach przeciw czcigodnemu naszemu bratu Ludwikowi, tytularnemu biskupowi z Troady, zarządząjącemu dyecezyami Aquavivy i Alta-mury. Przebieg tej sprawy dobrże wam jest znanym: odebrano mu najprzód dochody, przywiązane do obydwóch tych stolic biskupich, następnie usunięto go z zajmowanego stanowiska, wyrzucono z biskupiego pałacu, a jednocześnie zarząd obu dyecezyj poruczono komu innemu, tak jak gdyby tu chodziło o rzecz czysto świecką, należącą wyłącznie do zakresu władzy politycznej. Faktem tym nietylko zdeptano święte prawa Kościoła , ale zarazem pogwałcono prawa, należące do samej istoty papieskiego naszego urzędu. Z wielką też boleścią duszy, uskarżamy się na tego rodzaju gwałty, a zarazem wszystko, cokolwiek brutalna przemoc w tej mierze zadekretowała lub przeprowadziła, mocą apostolskiej naszej po w-agi odrzucamy i potępiamyu.