7648595236

PI E Fi WSZĄ K 0>^r ST YT UC Y A A USTK Y A C K A.

1814: r. i Ludwika Filipa z 7 sierpnia 1830 r., ani w konstytucji Niderlandów z r. 1815, kiedy jeszcze Belgia, jako nie samoistna, icli część składowa stanowiła. Dla znalezienia odpowiedniego prototypu trzeba sięgnąć aż do konstytucji francuskiej z 3 września 1731 r., gilzie w „Deklaracji praw człowieka i obywatela" czytamy (punkt 3j: iż początku wszelkiej udzielności (souceraindć) należy szukać w narodzie : a w trze-

V    -    tJ    /

cim rozdziale konstytucji: iż jedyna, niepodzielna, nie mogąca się stracić, ani przedawnić udzielność, należy do całego narodu, i żadna jednostka nie może sobie przywłaszczyć jej wykonywania, naród zaś, od którego jedynie pochodzą wszelkie rodzaje władz, przenosi wykonywanie władzy ustawodawczej na zgromadzenie narodowe, by ono ją wykonywało razem z królem, współdziałającym z ap o mocą sankcji ustawą której tylko do trzeciego razu odmówić może. Konstytucja belgijska jest zresztą od austryackiei obszerniejsza, zawiera osobne

W    ł/    U    O    *;

o finansach, o sile zbrojnej, o zmianie konstytucji i t. d. Podobnie w dziale o powszechnych prawach obywateli, daremnie-byśmy szukali w dziele Pillersdorfia postanowień belgijskich

0    nietykalności własności i warunkach wywłaszczania, o wy-kluczeniu konfiskaty dóbr i t. zw\ śmierci cywilnej, o 'wolności nauczania, wolności zgromadzeń i t. p.

Z tego wszystkiego wynika, że niepodobna widzieć w owej konstytucji austryackiej ostatniego wyrazu teoryi konstytucyjnej i konstytucyjnej ^wolności. Zdradza ona wielkie luki tam, gdzie w teoryi i usta av o d aw s twi e m i al a goto w e w sk a z ó w^Tki

1    Awzory. a wielkie błędy tam, gdzie nie chciała się liczyć z p aństw^r o w e mi właściwościami Ans try i ¹. Z a wi er ał a o n a j e d n ak wszystko prawie, co odpowiadało kierunkowi, reprezentowanemu przez tych, którzy prowadzili ówwzesny ruch wiedeński. Ale ruch ten tak już był rozbujały, iż nie wybaczono konstytucji że była ,, okt r oj o wmnafi , że ustana wiał a d wie izby, zamiast j e -

1

Dlatego należy bardzo zmodyfikować sąd o niej prof. Tarnowskiego 1. c.. który mówi. że mieści się w niej wszystko, co teorya i umiejętność uważa za rękojmię politycznej wolności i t. d.