7648595312

416 URZEGEAI) IUSMIEXNICTWA.

palące kwestye współczesne, odznaczają się Śliw men aus Maria-Laach_} wydawane przez niemieckich Jezuitów. Ojciec Lemkuhl omawia np. zajmujące pytanie:    „Rewoiucya z roku 1789 i wolność chrześcijań

ska*; O. Langhorst: ..Główne prawdy chrześcijańskie w świetle najnowszych pojęć*.

s

me może

Na polu filozofii Jezuici podjęli przedewszystkiem wielkie dzieło : Philosophia Lacensis. Ostatni tom tego dzieła obejmuje Insi itutioneś Logicales Ojca Ti Imana Pescha. W roku 1880 ukazały się Institutio-nes philosophiae naturalis O. Pescha, po których w r. 1885 O. Meyer J. wydał swoje Institutiones juris natur alis seu philosophiae mo~ ralis unwersae, których tom trzeci zaledwie teraz się ukazał. Między najnowszemi dziełami O. Pescha znajdowały się także Die grossen Weltrathsel, omówione w swoim czasie w Przeglądzie. „Co do oczytania i wiedzy O. Pescha — mówi Dr. Józef Dippel , jeden z najpoważniejszych pracowników na polu filozofii niemieckiej — się z nim równać żaden nowoczesny profesor filozofii*. Z pomiędzy innych prac wymienimy tutaj Dra Unbingera: Die Gotteslehre des Nicolaus Cusanus. Wydawca odkrył dzieło kardynała ₇ które dotychczas miano za stracone : książka Unbingera stanowi ważny przyczynek do historyi filozofii. Zupełnie odrębnie traktuje Mikołaja Kuzę Glossner w swoim dziele :    Die philosophischen Befornw er suche des Nicolaus Cusanus

(Rocznik Gommera, tom 3). Znaną jest historya filozofii Ueberwega, dlatego też dziełko, dotyczące jego osoby, wielce jest ciekawem. Jest niem: Die Welt- und Lebensanschammg Friedrich Uebencegs in seinen gesammelten pldlosophisch-kritischen Abhanddungm, M. Bras cha (Lipsk). W Wiedniu modnym jest Schoppenhauer, choć rzecz to nieco dziwna w katolickim kraju. Dr. R.eich w dziele pod tytułem: Schoppenhauer ais Philosoph der Tragedie zowie pesymistę Schoppenhauer a „wielkim frankfurckim filozofem“ ; wszakże nie omieszkał również należycie skry-

i

tykować owego „wielkiego^t: filozofa. Sędziwy żołnierz chrześcijańskiej myśli, prałat Brunner występuje również w szranki w dziełku pod tytułem:    Kniffologie und PJiffologie des Weltweisen Schoppenhauer,

w którem okazuje, iż oprócz Kościoła, nie ma innej drogi zbawienia dla rozumu i serca. Szorstka forma Brunnera nie nadaje się do prac naukowych, pomimo tego wywiera silne na publiczności wrażenie. „Słowa jego niby błyskawice, iskrzące się wśród nocnych ciemności, wskazują rowy, pnie i kamienie, o które podróżny mógłby się potknąć i upaść*.' Schoppenhauerem zajmuje się jeszcze hr. A. Foucher de Garcil w dziele: Hegel und Schoppenhauer. Ihr Leben und Wirhen₇

Ks, Augustyn Arndt.

przejrzą nem przez Singer a (Wiedeń).