7682570609

wspomnień opracowany przez Joannę Siedlecką⁴⁹. W 1. 1982-1983 prezentowano na łamach „Zeszytów Historycznych” w Paryżu teksty o sytuacji internowanych⁵⁰.

Ze strony obozu władzy ukazały się m.in. wspomnienia głównych aktorów - Mieczysława F. Rakowskiego⁵¹, Wojciecha Jaruzelskiego⁵² i Czesława Kiszczaka⁵³, Kazimierza Barci kowski ego⁵⁴ oraz Jerzego Urbana⁵⁵. Szczególnym źródłem są wspomnienia gen. Witalija Pawłowa, długoletniego rezydenta KGB w Polsce⁵⁶.

Specyficznym źródłem należącym do tej kategorii, w większości jednak dotyczącym genezy stanu wojennego jest zapis obrad konferencji w Jachrance (8-10 listopada 1997 r.)⁵⁷.

1.5 Opracowania

Nie istnieje ogólna monografia stanu wojennego w Polsce. Z prac poświęconych samemu stanowi wojennemu trzeba wymienić książkę Jakuba Karpińskiego⁵⁸, publikację Stan wojenny w meldunkach komisarzy KOK^s<), oraz prace Jerzego Holzera i Krzysztofa Leskiego o podziemnej „Solidarności”⁶⁰. Istotne informacje o przejawach łamania praw człowieka po 13 grudnia 1981 r. zawiera opracowanie przygotowane przez Zespół Redakcyjny Komitetu Helsińskiego⁶¹. Informacje o represjach i przemocy znaleźć można w drugoobiegowej publikacji wydanej w latach 80-tych⁶². Procesy polityczne w latach 1981-1986 analizuje anglojęzyczna praca Andrzeja Świdlickiego⁶³.

Jastrun, Zapiski z błędnego koła, Berlin: „Podgląd” 1983; J. Kuroń. Gwiezdny czas. „ Wiary i winy” dalszy ciąg, Londyn: 1991.

⁴⁸    E. Berbery usz, Wywiad z Bogdanem Borusewiczem, „Kultura” 1987, nr 5; Byłem bardziej przebiegły od nich. Relacja Bogdana Borusewicza, spisała E. Zarzycka, „Gazeta Polska". 29 III 2000; Gwiazda miałeś rację. Z Adamem Gwiazdą rozmawiała Wiesława Kwiatkowska, Gdynia: bnv.; Prosto w oczy. Z Janem Olszewskim rozmawia E. Polak- Pałkiewicz, Warszawa: 1997.

⁴⁹    J. Siedlecka, Jaworowe dzieci. Warszawa: NOWA 1988.

⁵⁰    Głosy zza muru. Polska - czerwiec 1982, cz. I, „Zeszyty- History czne" 1982, nr 62, s. 141-188; Głosy zza mu-ru. Polska - wrzesień 1982, cz. U, „Zeszyty Historyczne" 1983, nr 63, s. 149-171; Głosy zza muru, cz. III, „Zeszyty Historyczne" 1983. nr 65, s. 177-220.

⁵¹    M.F. Rakowski. Jak to się stało.... Warszawa: BGW 1991.

⁵²    W. Jaruzelski, Różnić się mądrze: jak doszło do stanu wojennego. Warszawa: 1999. Wcześniej ukazały się inne wspomnienia generała Jantzelskiego: Stan wojenny dlaczego..., Warszawa: BGW 1992.

³ W. Bereś, J. Skoczylas, Generał Kiszczak mówi... prawie wszystko. Warszawa: BGW 1991. M.in. w odpowiedzi na tę publikację ukazała się książka J. Widackiego, Czego nie powiedział generał Kiszczak, Warszawa: BGW 1992.

⁵⁴    K. Barcikowski. U szczytów władzy. Warszawa: Wydawnictwo Projekt 1998.

⁵⁵    J. Urban. Jajakobyły, Warszawa: BGW bdw.

⁵⁶    W. Pawłów, Generał Pawłów: byłem rezydentem KGB w Polsce, Warszawa: BGW 1994.

⁵⁷    Wejdą nie wejdą. Polska 1980-1982: wewnętrzny kryzys, międzynarodowe uwarunkowania. Konferencja w Jachrance, listopad 1997, Londyn: Aneks 1999.

⁵⁸    J. Karpiński. Dziwna wojna, Paryż: Instytut Literacki 1990.

⁵⁹    L. Kowalski, Stan wojenny w meldunkach komisarzy KOK, [w:] „Zeszyty Historyczne” 1995, z. 112, s. 109-141.

⁶⁰    J. Holzer. K. Leski, „Solidarność w podziemiu ”, Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1990.

⁶¹    Prawa człowieka i obywatela w PRL (13 XII1981 - 31 XII1982). opr. Zespól Redakcyjny Komitetu Helsińskiego. Paryż: Insty tut Literacki 1983.

⁶²    Akty przemocy i terroru w PRL, Warszawa: 1985.

A. Świdlicki, Political Trials in Poland, London-New York-Sydney: brw.

10