8331763863

Historia gospodarcza - Ekonomax.pl serwis dla Studentów Ekonomii - Sesja to nie problem

najemną do odrabiania większych pól.

Jeżeli wieś była tworzona na „surowym korzeniu", to jej charakterystyczny typ budowy to: ulicówka

nawsie (z placem na kościół)

Najczęściej chłop otrzymywał I łan, sołtys 4-6 łanów, pan feudalny rezerwował sobie kilka łanów, pleban otrzymywał ok. 3 - 4 łanów.

Łan podzielony był na 3 części - tzw. trójpolówka. Na każdej z 3 niw uprawiano kolejno:

ozimy (żyto, pszenica)

jare (owiec, jęczmień)

ugór - najczęściej jako pastwisko

T rójpolówka

System uprawy ziemi (rozpowszechniony w środkowej Europie w X-XI1 w.), w którym stosowano podział gruntów na trzy części podlegające temu samemu trzyletniemu płodozmianowi, przy czym każda cześć była kolejno ugorowana, w drugim roku obsiewana oziminą, w trzecim - zbożem jarym. W Polsce w XVIII-XIX w. wprowadzono trójpolówkę ulepszoną, zwaną też bezugorową, zastępującą ugór uprawą roślin okopowych i motylkowych. Ugór

Grunt orny nieobsiany w danym roku, mimo że przeprowadzono na nim orkę lub nawożenie w celu oczyszczenia gleby z chwastów i podniesienia jej żyzności - tzw. ugór czarny.

Ugór często obsiewa się przez część roku roślinami pastewnymi motylkowymi lub zielonymi nawozami - jest to tzw. ugór zajęty. Pole nieuprawiane od zakończenia żniw do połowy czerwca nazywane jest ugorem świętojańskim. Ugór jest podstawą tzw. ugorowego systemu rolnictwa, np. w trójpolówce.

System przymusu polnego - wszyscy gospodarze musieli uprawiać pole jednocześnie, w ten sam sposób.

Wieś jako całość miała prawo do korzystania z pańskich lasów: mogli tam wypasać świnie, mogli pobierać budulec i materiał na opał.

Wieś łanów leśnych - znajdująca się na terenach podgórskich (Podkarpacie, Pogórze Sudeckie); brak podziałów na niwy i przymusu polnego

Sołtys - przedstawiciel pana feudalnego we wsiach lokowanych na prawie niemieckim. Podległy sądowi pana.

Przysługuje mu szereg uprawnień:

duże gospodarstwo;

karczma;

młyn;

podlegają mu i płacą daninę rzemieślnicy; wyłączne prawo warzenia piwa;

stał na czele sądu ławniczego (otrzymywał 1/3 opłat i kar sądowych); pobierał czynsze na rzecz pana (1/6 do jego kieszeni); nie ponosił żadnych opłat na rzecz pana

Wieś lokowana na „surowym korzeniu" uzyskiwała dość duży okres wolnizny (od 2 do 24 lat).

Uprawnienia chłopa w zamian za czynsz:

I. Mógł posiadać grunt dziedzicznie.

8/50