Polska podpisała Europejską Kartą Małych Przedsiębiorstw w kwietniu 2002 r. Udogodnienia, o których ona mówi znalazły swoje odzwierciedlenie w aktach prawnych. Usprawnić funkcjonowanie przedsiębiorstw oraz szybkość ich zakładania miała chociażby Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej z dnia 2 lipca 2004 r. Jak możemy przeczytać w art. 8 ust. 1:
Organy administracji publicznej wspierają rozwój przedsiębiorczości, tworząc korzystne warunki do podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej, w szczególności wspierają mikroprzedsiębiorców oraz małych i średnich przedsiębiorców37.
W artykule 11 tejże ustawy czytamy natomiast:
Organy administracji publicznej są zobowiązane do załatwiania spraw przedsiębiorców bez zbędnej zwłoki38.
Autorzy Krajowego Programu Reform na lata 2005-2008 zauważają, że w ostatnim okresie doszło do licznych pozytywnych zmian w omawianym obszarze. Krokiem naprzód było wprowadzenie Ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Autorzy tego dokumentu wymieniają dalej konsekwencje tych zmian:
Uproszczono i przyspieszono proces rejestracji działalności, usprawniając obsługę przedsiębiorców. W zakresie zatrudniania i zwalniania pracowników wprowadzono nowe przepisy do Kodeksu Pracy, które dotyczyły elastycznej organizacji czasu pracy, ograniczenia kosztów pracy. Dokonano również redukcji obciążeń biurokratycznych (np. w procesie zamówień publicznych wprowadzono możliwość komunikacji elektronicznej, umożliwiającej szybsze i prostsze dokonywanie czynności i zmniejszenie ilości dokumentacji papierowej)39.
W omawianym badaniu zapytaliśmy w takim razie o bariery, które napotykają osoby rozpoczynające działalność gospodarczą. Celem było tu znalezienie odpowiedzi na pytania: W jaki sposób można usprawnić sam proces zakładania firm? Z jakimi problemami spotyka się osoba chcąca pracować na własny rachunek?
Najczęściej respondenci, jako kłopot, przed którym stoją osoby chcące założyć własną firmę, wymieniali brak lub niewystarczającą ilość kapitału początkowego (46,6%). Co piąty respondent wskazywał na: biurokrację, bariery instytucjonalne (20,6%) oraz na problem z uzyskaniem finansowania (19,1%). Do istotnych barier zaliczono także: brak lub małe doświadczenie, niewielkie kontakty w branży (18,4%), brak lub małą znajomość przepisów dotyczących funkcjonowania przedsiębiorstw (15,6%), zły pomysł lub brak pomysłu na produkt lub usługę (15,3%), brak lub małą znajomość przepisów dotyczących wymagań związanych z rozpoczęciem własnej działalności gospodarczej (11,5%) oraz brak stabilizacji, brak dochodu (10,9%). Mniej znaczące problemy to: brak pewności zamówień (9,3%), brak lub mała specjalistyczna wiedza np. o rynku (9,2%), brak wykwalifikowanej kadry (2,9%), praca po kilkanaście godzin dziennie (2,4%), uprzedzenia w stosunku do przedsiębiorców (1,2%), niewystarczające wsparcie ze strony rodziny i znajomych (1,1%). Na pytanie nie odpowiedziało 1,6% respondentów, a inną odpowiedź podało 8,0%. Wyniki ilustruje wykres nr 5.3.2.1.
37 Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej z dnia 2 lipca 2004r., s. 3
38 Ibidem s. 3
39 Krajowy Program Reform na lata 2005-2008, s.17.