8002824384

wyłonionych w trakcie burzy mózgów. Drzewo problemów jest graficzną formą zapisu sieci powiązań poszczególnych problemów.

Budowa drzewa przebiega w następujący sposób:

•    wybieramy główny problem stanowiący efekt kumulacji mniejszych problemów i przesuwamy go na górę listy. Będzie to ostateczny skutek innych problemów stanowiących pośrednio i bezpośrednio przyczynę.

•    Hierarchizujemy pozostałe problemy w pionie, przesuwając je względem siebie. Wyżej, jeśli są raczej skutkiem, a niżej, jeśli stanowią w większym stopniu przyczynę.

•    Jeżeli problemy są w jednakowym stopniu przyczyną i skutkiem, to znaczy, że znajdują się na tym samym poziomie i jednocześnie nie odnoszą się bezpośrednio do siebie, pozostawiamy jej na tym samym poziomie.

•    Problemy łączy się z liniami symbolizującymi zależności przyczynowo -skutkowe.

•    Powinno się unikać słowa „brak” oraz skrótów myślowych.

Drzewo celów

Odniesienie celów do problemów z drzewa problemów powoduje powstanie drzewa celów. Analiza celów jest kontynuacją analizy problemów. Powinna ona być przeprowadzona bezpośrednio po stworzeniu drzewka problemów, przy udziale tych samych osób. W trakcie analiza celów określane są grupy celów oraz cel (cele) bezpośrednie związane z przezwyciężanymi problemami. Zakłada ona przeformułowanie problemów na cele poprzez przekształcenie negatywnych zjawisk w postulaty pozytywnych działań. Jeśli w drzewku celów problemów nie można zmienić na cele, to widocznie zostały zbyt ogólnie sformułowane.

Cele rozumiane są tu jako postulat, oczekiwany stan. Nie można ich utożsamiać z działaniami. Cel ma być opisem sytuacji, które zaistnieją, jeśli coś zostanie poprawione, zredukowane, itp. Właśnie sformułowanie celu może wymagać jedynie odwrócenia problemu lub wyobrażenia sobie nowej, korzystnej sytuacji.

4