XV Polsko-Słowacko-Ukraińskie Seminarium Naukowe
W dniach 21-24 października 2008 r. w Krakowie odbyło się XV Polsko-Słowacko-Ukraińskie Seminarium Naukowe pt. "Statistical Analysis of Socio-Economic Consequences of Transition Processes in Central-East European Countries". Jest to cykliczna, międzynarodowa konferencja, co roku organizowana przez inny ośrodek naukowy, biorący udział w obradach. W tym roku to naszej Uczelni przypadł zaszczyt gościć uczestników Seminarium. Organizatorem konferencji była Katedra Statystyki UEK. Rolę gospodarza obrad pełnił kierownik tej katedry - prof. dr hab. Józef Pociecha, a w skład komitetu organizacyjnego
wgranie obywateli, jak i decydentów co do tego, jaka będzie Polska w 2020 r„ co do jednego panuje całkowita zgodność - Polska będzie inna.
Nasuwa się więc pytanie, po co się teraz martwić, jaka będzie polska gospodarka, społeczeństwo, konkurencyjność polskich przedsiębiorstw czy wirtualny świat w zasięgu ręki za kilkanaście lat skoro nikt nie ma na to wpływu. Czy faktycznie jest tak do końca? Czy to, że Finowie stali się potentatami w nowoczesnych technologiach mobilnych, albo to, że wykorzystywana obecnie przez Duńczyków energia w ok. 15% pochodzi z odnawialnych źródeł energii (Polska - ok. 4%) nie jest wynikiem ich własnych starań? Czy stworzenie tzw. krzemowej doliny nie było związane z funkcjonującymi tam firmami oraz ich klastrowym otoczeniem? Czy faktycznie nie mamy wpływu na to, co będzie za kilkanaście lat w naszym kraju - w nauce, społeczeństwie i gospodarce?
Do wszystkich tego typu pytań odnosi się proces foresightu. Jego istotą jest długookresowe, systematyczne, oparte na partycypacji oraz antycypacji patrzenie w przyszłość (kraju, regionu, branży), prowadzące do budowania kultury myślenia o przyszłości, a także do konsekwentnego działania w obranym kierunku. Bez tego ostatniego foresight przestaje być tym, czym jest nazywany i staje się prognozowaniem.
Jako jeden z ostatnich krajów OECD Polska podjęła wyzwanie spojrzenia w przyszłość i zdecydowania wspólnymi siłami elit naukowych, gospodarczych i politycznych (tych chyba w najmniejszym stopniu), jak nasze państwo może, a wręcz powinno, wyglądać w 2020 r. Rozpoczęte w 2006 r. przedsięwzięcie pod nazwą Narodowy Program Foresight Polska 2020, zlecone przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, w najbliższych tygodniach dobiega końca. Cele tego programu odnosiły się zarówno do określenia wizji rozwojowej kraju, jak i zaproponowania priorytetowych kierunków badań naukowych. Jednym z ważnych wyników NPF Polska 2020 by-lo stworzenie języka debaty społecznej wśród kluczowych interesariuszy reprezentujących naukę, gospodarkę i społeczeństwo. Cale przedsięwzięcie oparte było na zestawie zróżnicowanych metod, obejmujących m.in.: badania delfickie, analizę PE5T, metodę krzyżowej analizy wpływów, budowę scenariuszy oraz symulacje komputerowe.
Badania delfickie, polegające między innymi na kilkukrotnym ankietowaniu respondentów (w tym przypadku polskich ekspertów z różnych dziedzin), obejmowały grupę zaproszonych 10 000 osób. Tyle osób otrzymało pierwszy kwestionariusz ankietowy, około 3000 osób wypowiedziało się w sprawie przyszłości wybranych branż. Drugą rundę pytań ankietowych wypełniło blisko 2500 osób (z 3000 osób, którzy odesłali formularze w pierwszej rundzie). Konsultowane w różnych środowiskach wyniki prac, przede wszystkim opracowane przez Panele Pól Badawczych i Panele Tematyczne scenariusze, pokazują, jak ważną rzeczą jest opinia osób niewlączonych bezpośrednio do programu, a posiadających specjalistyczną lub wręcz ekspercką wiedzę z danego zakresu.
W seminarium wzięło udział ponad 20 go-ścizzagranicy.Reprezentowalioni uczelnie ekonomiczne z Bratysławy (Universi-ty of Economics in Bratislaua), Kijowa (Kyiv National Uniuersity of Economics), Lwowa (Lviv Academy of Commerce), Odessy (Odessa State University of Economics), Charkowa (Kharkov University of Economics) i Doniecka (Donetsk National University).
Seminarium otworzy! Rektor naszej Uczelni prof. dr hab. Roman Niestrój, który życzył uczestnikom owocnych obrad i atmosfery sprzyjającej wymianie myśli naukowej. Gościem konferencji był również dyrektor Urzędu Statystycznego, pracownik Katedry Statystyki dr Krzysztof Jakóbik, który wręczył przedstawicielom poszczególnych uczelni opracowania statystyczne dotyczące pogranicza polsko-ukraińskiego oraz polsko-słowackiego, przygotowane przez przygraniczne urzędy statystyczne z Polski, Słowacji i Ukrainy. Dyrektor Jakóbik wyraził nadzieję, iż informacje te przyczynią się do dalszej współpracy między uniwersytetami ekonomicznymi z sąsiadujących krajów.
Wiedza o wynikach Narodowego Program Foresight Polska 2020 może być interesująca dla wielu osób - nie tylko decydentów na poziomie rządowym, ale również regionalnym czy także na poziomie dużych i małych przedsiębiorstw. Bardzo ważną grupą adresatów jest też młodzież akademicka - przyszli pracownicy i pracodawcy. Z tego powodu realizatorzy Narodowego Program Foresight Polska 2020 zdecydowali o organizacji cyklu konferencji w trzech ośrodkach akademickich - Krakowie, Poznaniu oraz Białymstoku. Celem tych spotkań będzie popularyzacja wśród młodych ambitnych ludzi umiejętności długofalowego postrzegania rzeczy oraz zainteresowanie ich większą aktywnością w tworzeniu przyszłości swojego otoczenia - miasta, regionu czy nawet kraju. Spotkanie ze studentami Krakowa ma szansę zagościć na naszej Uczelni. ■
Autor pełni funkcję Przewodniczącego Grupy Wsparcia przy komitecie Sterującym Narodowego Programu Foresight Polska 2020.
Podczas konferencji, na sześciu sesjach roboczych, wygłoszono 25 referatów naukowych, które prezentowały aktualne prace badawcze pracowników katedr metod ilościowych z poszczególnych uczelni. Po zrecenzowaniu zosta-
Zdaniem uczestników seminarium było udanym przedsięwzięciem, pozwalającym na wymianę poglądów i doświadczeń naukowych z zakresu metod ilościowych i ich zastosowań wanalizie procesów społeczno-ekonomicznych sąsiadujących regionów. Przedstawiciele ośrodków naukowych z Polski, Słowacji i Ukrainy wyrazili chęć rozwijania ściślejszej współpracy międzyuczelnianej. ■
Katedra Statystyki