526 M. Karolewski et al.
terów wraz ze specjalistycznym oprogramowaniem [4, 5].
Program Aksjografia® stworzono w celu usprawnienia pracy stomatologów zajmujących się problematyką stawów skroniowo-żuchwo-wych. Umożliwia on przeprowadzenie analizy komputerowej i prowadzenie danych uzyskanych w czasie badania aksjograficznego, a także wykonywanie wydruków dokumentujących przeprowadzone badanie.
Program Aksjografia jest przygotowany do pracy z systemem operacyjnym Microsoft Windows. Baza, w której są zapisywane dane pacjentów oraz wyniki badania jest oparta na programie Microsoft Access i nie wymaga dodatkowej instalacji tego produktu, możliwe jest ponadto wysyłanie danych do programu Microsoft Excel w celu dalszej analizy statystycznej. Program Aksjografia wydaje się jedynym narzędziem, które daje możliwość skomputeryzowania obróbki danych i ich przechowywania w przypadku wykonywania aksjografii mechanicznej.
Program składa się z dwóch modułów: analizującego i prezentującego dane. Prezentacja danych odbywa się po otwarciu okna “Wyniki badań”. Po wybraniu pacjenta można przeglądać wyniki przeprowadzonych badań lub wydrukować raporty indywidualne dla danego pacjenta (z jednego badania lub ze wszystkich przeprowadzonych dotychczas u pacjenta badań) lub raporty zbiorcze dla wybranej grupy pacjentów. Wszystkie raporty można wyświetlić w dwóch wersjach: ze zdjęciami lub bez zdjęć uzyskanych wykresów.
Wydruk zawierający zdjęcie trasy aksjograficznej ma większe znaczenie diagnostyczne, umożliwia bowiem jakościową ocenę danej trasy (ryc. 5).
Analiza torów aksjograficznych jest możliwa po otwarciu okna “Nowe badanie”. Po wybraniu tej opcji należy wprowadzić dane osobowe pacjenta do specjalnego formularza. Następnie można przejść do kolejnego okna, w którym trzeba wskazać lokalizację pliku graficznego zawierającego zeskanowany krążek aksjograficzny z wykreśloną trasą aksjograficzną. Wskazany plik jest zaimportowany do programu Aksjografia po wskazaniu, jaki rodzaj trasy (laterotruzja, protruzja, odwodzenie) i dla którego stawu ma być poddany analizie (ryc. 6). Następnie przejść można do modułu programu służącego do obliczania kąta nachylenia toru stawowego [6-10]. Ponieważ spośród wszystkich modułów, z jakich składa się program, dla autora programu ten moduł był byl najtrudniejszy do opracowania, dlatego poddano go ocenie klinicznej.
Celem pracy była ocena dokładności pomiarów tras aksjograficznych wykonywanych za pomocą komputerowego programu Aksjografia w stosunku do pomiarów wykonywanych metodą tradycyjną.
Analizie poddano 136 wykresów torów głów żuchwy uzyskanych w wyniku badania 68 pacjentów za pomocą aksjografu Quick-Axis (68 wykresów dla prawego i 68 dla lewego stawu skronio-
Ryc. 5. Przykładowe raporty indywidualne: a) z graficznym zapisem wyników, b) bez graficznego zapisu wyników Fig. 5. An example of individual report: a) graphic record, b) text only record