8508893298

. KOMPETENCJE KOMUNIKACYJNE MŁODYCH

szansę na zdobycie interesujących (bo odmiennych) danych. Staraliśmy się też dostosować metody do obszaru badawczego. Z jednakową ekscytacją podchodziliśmy do naszej ilościowej, jak i jakościowej pracy, mając świadomość, że wnioski z obu podejść są w naszym projekcie komplementarne. Całość działań projektowych konstruowaliśmy pod kątem uzupełniania się poszczególnych części.

Podstawą naszej pracy był model kompetencji, związanych z korzystaniem z internetu przez dzieci w wieku od 13 do 16 lat (patrz jeden z fragmentów raportu), nawiązujący do analogicznego modelu skonstruowanego na potrzeby pierwszego badania Dzieci Sieci (Siuda, Stunża, 2012). Model nie miał od początku charakteru wartościującego, ale stanowił rodzaj katalogu kompetencji (odnoszących się do korzystania z internetu) i pozwalał nam określić ich poziom wśród uczniów. Obszary zachowań komunikacyjnych, jakie wyróżniliśmy w modelu, czyli zachowania informacyjne, zachowania produkcyjne i życie w internecie, podyktowały badanie ilościowe na reprezentatywnej próbie uczniów pomorskich gimnazjów, a także ilościową analizę treści programów nauczania oraz netnografię.

Badanie netnograficzne polegało na analizowaniu zawartości serwisów internetowych, profili użytkowników i użytkowniczek oraz ich zachowań komunikacyjnych. Uznaliśmy, że dane ilościowe na temat wykorzystywania określonych serwisów przez nastolatki są świetnym materiałem wskazującym nam rejony internetu, które powinny zostać poddane analizie jakościowej.

Nieco inaczej było w przypadku badań dotyczących programów nauczania. Dociekania te składały się z dwóch wyraźnie wydzielonych części. Pierwsza bazuje na danych zgromadzonych przy okazji badania kwestionariuszowego, ma charakter ilościowy, metodologicznie inspirowany jest analizą treści i przedstawia wnioski dotyczące wszystkich - kilkudziesięciu - przebadanych programów (część z nich to programy wykorzystywane w szkołach, gdzie przeprowadzono ankiety). Druga część to analiza jakościowa, sięgająca wstępnie do tych samych programów, ale analizująca jedynie ich porcję, wybraną w oparciu o wnioski z analizy ilościowej. Druga część jest dopełnieniem i pogłębieniem ilościowej analizy zawartości programów nauczania, o czym świadczą nieco dalej idące interpretacje, a także zwrócenie baczniejszej uwagi - przy badaniu wybranych programów - na określone treści (nie jest to oczywiście zarzut w stosunku do badań ilościowych, a jedynie zwrócenie uwagi na różny charakter i cel obu zastosowanych podejść badawczych). Zaowocowało to m.in. zarysowaniem w trakcie jakościowego badania nieco szerszej, niż przy badaniu ilościowym, listy programów podejmujących kwestie edukacji medialnej i informacyjnej oraz wskazanie możliwości skorzystania z nich przy budowaniu kompleksowej strategii edukacji medialnej i informacyjnej.

Tematyka kompetencji komunikacyjnych (związanych z korzystaniem z internetu) jest niezwykle aktualna, dlatego uważamy, że nasze badania,