8565557818

40 SPRAWOZDANIA

wioski, głośne czytanie literatury pięknej, odpowiedzi na rozmaite pytania dotyczące: zdrowia, rolnictwa, oświaty, religii, poczynań rządu itp. W takich warunkach powiązanie biblioteki ze środowiskiem staje się punktem wyjścia do współpracy z różnymi ośrodkami informacyjnymi (rolniczymi, do spraw rozwoju społecznego, medycznymi), które działają w części i w całym kraju.

Wiele uwagi poświęcono programom kształcenia pracowników służb informacyjnych. Zajęto się przede wszystkim wiedzą o zjawiskach społecznych, takich jak stopień gotowości człowieka

zwłaszcza przedstawicieli poszczególnych zawodów do posługiwania się źródłami informacyjnymi i wykorzystywania ich w działaniu praktycznym, obejmującym m.in. całą sferę zarządzania, planowania, komputeryzacji. Na drugim niejako miejscu znalazły się sprawy związane z usytuowaniem studiów w zakresie informacji w strukturze organizacyjnej wyższej uczelni. Dla formowania treści programowych nie są obojętne tradycje historyczne oraz współczesne kierunki specjalizacji. Jako przykład może posłużyć Wydział Służb Informacyjnych (Department of Information Services) w Royal Melbourne Institute of Technology, będący częścią Faculty of Applied Social Science and Communication. Współpracuje on ściśle z: Faculty of Business, Information Technology Division, Department of Administrative Studies. Powiązania te wpływają na formułowanie tematów prac magisterskich, które mają charakter interdyscyplinarny. Do najczęściej podejmowanej problematyki należy informacja w powiązaniu z zarządzaniem w przemyśle, administracji i biznesie oęaz zastosowanie techniki w poszczególnych dziedzinach życia społecznego i gospodarki. Nie ma potrzeby dodawać, że większość tematów prac magisterskich ma praktycystyczny charakter. Celem tak usytuowanych studiów w zakresie informacji, treści programowych i działalności dydaktycznej jest kształcenie specjalistów menażerów w dziedzinie informacji i bibliotekarstwa. Sama nazywa Wydział Służb Informacyjnych (a nie informacji naukowej) świadczy o stopniu rozprzestrzeniania się informacji na wszystkie dziedziny życia, nie ograniczanie jej do wyizolowanej sfery nauki i techniki. Jest również charakterystyczne, że w krajach wysoko rozwiniętych cywilizacyjnie mówi i pisze się więcej o społecznych uwarunkowaniach działalności informacyjnej, zaś w krajach biedniejszych dominują zainteresowania jej stroną technologiczną. Personel dydaktyczny wspomnianego Wydziału Służb Informacyjnych uczestniczy w kształceniu w zakresie informacji studentów innych wydziałów: dziennikarskiego, biznesu, inżynieryjnego, stosunków społecznych, a więc przyszłych jej użytkowników. Program kształcenia pracowników informacji jest tak ułożony, że daje możliwość zdobycia kwalifikacji w zakresie zarządzania działalnością informacyjną (management control) oraz w dziedzinie zastosowań praktycznych (coprofessional). Do umiejętności w^f pierwszej grupie wypada zaliczyć: strategię, planowanie, obieg informacji w zależności od specyfiki instytucji, opracowywanie formatów, sporządzanie analiz; w drugiej dominują czynności związane z obsługą sprzętu elektronicznego.

Kształcenie w zakresie informacji uzupełniane jest i wspierane przez licznie prowadzone badania naukowe w tej dziedzinie. Priorytety badawcze ustalone w Research and Development Department Biblioteki Brytyjskiej na 1. 1989-1994 przewidują problematykę związaną z określeniem: polityki informacyjnej biblioteki, wartości informacji dla ekonomicznego rozwoju przemysłu oraz biznesu i handlu, zasad gromadzenia informacji i jej przetwarzania, skuteczności wprowadzania owych technik i ich humanistycznego aspektu, potrzeb informacyjnych naukowców i praktyków w zakresie nauk społecznych. Biblioteka Brytyjska jest głównym w kraju dysponentem budżetu na badania. Mimo wielu ograniczeń finansowych przewiduje w 1990 r. wzrost środków na rozwój badań z 1 do 3 min funtów.

PRZYSZŁOŚĆ BIBLIOTEK NARODOWYCH

W tradycjach europejskich biblioteka narodowa ma ugruntowaną pozycję. Spośród przypisywanych jej zadań do bezspornych i pierwszoplanowych należy gromadzenie produkcji wydawniczej danego kraju, opracowywanie i przechowywanie oraz udostępnianie jej współczesnym i przyszłym użytkownikom. Wspomniany wzrost światowej produkcji wydawniczej, pojawienie się nowych form zapisu, w tym również elektronicznych, wzrastające koszty gromadzenia, powodują, że coraz częściej formułowane są pytania o przyszłość bibliotek narodowch. Czy mogą one zachować i kontynuować tradycyjne struktury, czy nie są one luksusem i czy w związku z tym kraje