8598055295

leśnictwo w wyniku realizacji funkcji surowcowych tylko wyjątkowo, jak w Finlandii i Szwecji - krajów zasobnych w lasy i stosunkowo mało zaludnionych, osiągnął około 5% całego dochodu narodowego brutto, gdy w innych krajach europejskich z reguły kształtował się na poziomie poniżej 1%.

Zmiana modelu życia społeczeństw europejskich, wzrost świadomości ekologicznej spowodowały w ostatnich dziesiątkach lat, że lasy stawały się w coraz większym stopniu komponentem systemu publicznej infrastruktury krajów i spełniały coraz więcej funkcji. Wielofunkcyjność lasów, wyczerpywanie się surowców nieodnawialnych zmieniły poprzednie poglądy ekonomistów, którzy dostrzegli obecnie istnienie rynku na pozasurowcowe funkcje lasu jako przedmiotu konsumpcji społecznej oraz na drewno - będące nie tylko podstawą przemysłu drzewnego, ale spodziewanym i potencjalnym źródłem energii.

Potrzeba ochrony lasów i wyceny ich środowisko-twórczych i społecznych funkcji stała się więc sprawą pilną i niezwykle ważną. Zadaniem tym ma zająć się trwale zrównoważona gospodarka leśna, która w warunkach europejskich będzie spełniać następujące kryteria (Helsinki 1993):

1.    Stale powiększać zasoby leśne i ich udział w globalnym obiegu węgla.

2.    Zachowywać zdrowotność i żywotność ekosystemów leśnych.

3.    Utrzymywać rozwój produkcyjnej funkcji lasów.

4.    Zachowywać, ochraniać i wzmagać biologiczną różnorodność w ekosystemach leśnych.

5.    Zachowywać i wzmagać ochronne funkcje lasu oraz ochraniać zasoby glebowe i wodne w lasach.

6. Utrzymywać i wzmacniać funkcje społeczno-ekonomiczne lasu.

Wprowadzenie wymienionych kryteriów w życie wymaga akceptacji leśnictwa wielofunkcyjnego, nasycenia dotychczasowych zasad gospodarczych w leśnictwie celami ekologicznymi i przyjęcia, że obiektem działań leśnictwa jest cały ekosystem leśny, a nie tylko drzewostan.

Polityka leśna w Polsce

Oceniając przygotowanie polskiego leśnictwa do podjęcia zadań wynikających z globalnej i europejskiej polityki leśnej należy podkreślić przewagę jego cech zgodnych z kryteriami helsińskimi. Co prawda w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych cały swój wysiłek wkładało ono w utrzymanie trwałości lasu i pomnażanie jego zasobów drzewostanowych, uważając, i słusznie, że jest to cel nadrzędny w stosunku do wszelkich możliwych, gdyż bez drzewostanów nie byłoby biocenoz leśnych ani oddziaływania lasu na środowisko, ani możliwości korzystania ze społecznych funkcji lasu, gdyż lasu by nie było. Dzięki temu w ostatnim półwieczu powierzchnia lasów Polski wzrosła z 21 do 28%, zasoby drzewne uległy podwojeniu.

Współczesne ukierunkowanie leśnictwa polskiego określone Ustawą o lasach z 1991 r., jej nowelizacją z 1997 r., Polską polityką kompleksowej ochrony zasobów leśnych (1994) i Polityką leśną państwa (1997), było poprzedzone wieloletnim wysiłkiem twórczym leśników polskich. Szczególnie w latach 80-ch przedstawiciele leśnictwa, stowarzyszenia leśne niezmiennie ostrzegały władzę i społeczeństwo przed pogarszającymi się przyrodniczymi