468 Teofil Lijewski
niku działań wojennych. W szczególności zostały zniszczone wszystkie ważniejsze mosty, m. in. na Wiśle i Bugu. Jeden z nich, w Wyszkowie na Bugu, nie został odbudowany do dzisiaj. Podobnie nie odbudowano linii Tłuszcz-Mińsk-Pilawa, unieruchomionej już przed wojną z powodu słabego ruchu. Całkowitemu zniszczeniu uległa trakcja elektryczna wązła warszawskiego. Toteż pierwsze lata powojenne poświęcone były odbudowie zniszczonych linii, mostów i zaplecza technicznego.
Najwcześniej przywrócono trakcję elektryczną na linii Warszawa— Otwock, bo już w r. 1946. Następnie odbudowano pozostałe odcinki przedwojennej trakcji elektrycznej do Mińska Mazowieckiego i Żyrardowa i połączono je odbudowanym mostem średnicowym. Od r. 1949 rozpoczęła się elektryfikacja dalszych linii węzła warszawskiego oraz pierwszej dalekobieżnej linii do Katowic. W r. 1952 otwarto dla trakcji elektrycznej linie Warszawa-Błonie i Warszawa-Tłuszcz. W następnych latach kolej elektryczna dotarła do Łodzi, Częstochowy i Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego.
Równocześnie trwały prace przy rozbudowie i modernizacji węzła warszawskiego. Zelektryfikowano tu m. in. dojazd do Dworca Głównego i łącznicę Zielonka-Rembertów, wykonano wstępne prace dla budowy drugiej pary torów na linii średnicowej, rozbudowano stacje rozrządowe i sieć bocznic.
Poza węzłem warszawskim największą inwestycją kolejową województwa była w okresie powojennym budowa linii Skierniewice-Pilawa-Łu-ków. Jest to równoleżnikowa linia tranzytowa, omijająca Warszawę i skracająca znacznie połączenie wschód-zachód, dzięki wykorzystaniu załamań linii poznańskiej w Łowiczu i linii terespolskiej w Łukowie. Jej znaczenie może być z czasem duże, zwłaszcza dla towarowego ruchu tranzytowego wschód-zachód. Odciąża ona węzeł warszawski, usuwając zeń przewozy nie związane z miastem. Poza tym, linia ta dociera do kilku miast jak Mszczonów, Góra Kalwaria i Stoczek, umożliwiając ich aktywizację. Wreszcie stanowi ona nowe przejście przez Wisłę między Warszawą a Dęblinem.
Poza budową tej linii, zakończoną w zasadzie w 1954 r., wprowadzono szereg drobnych usprawnień 'ruchu. Otwarto dla ruchu osobowego kilka odcinków kolei wąskotorowej w północnej części województwa. Stopniowo
Tablica 1
Rozwój historyczny sieci kolejowej woj. warszawskiego
Długość |
sieci kolejowej |
w km |
Gęstość | |
Lata |
normalno i szerckotor. |
wąskotoro wej |
ogółem |
w km na 100 km2 |
1860 |
55 |
55 |
0,2 | |
1880 |
540 |
— |
540 |
1,8 |
1900 |
820 |
70 |
890 |
3,0 |
1914 |
935 |
173 |
1108 |
3,7 |
1920 |
995 |
435 |
1430 |
4,8 |
1939 |
1360 |
415 |
1775 |
5,9 |
1957 |
1397 |
411 |
1808 |
6.1 |