cych we własną rolę i miejsce w społeczeństwie stanowi potencjalną szansę polskiej gospodarki, szansę dy-namizacji jej rozwoju”1. Niezwykle ważna jest kwestia planowania kariery zawodowej przyszłych pedagogów oraz ocena własnych szans na uzyskanie pracy poza granicami Polski, w jednym z krajów członkowskich Unii Europejskiej. Respondenci zapytani czy wiążą karierę zawodową z jednoczącą się Europą, wskazali, że zdecydowana większość (66,98%) nie zastanawiała się nad tym problemem. Brak jasno określonego stanowiska w tej kwestii świadczyć może o znikomym zainteresowaniu podjęciem pracy w zawodzie poza granicami kraju. Studenci, którzy deklarowali, że nie wiążą swojej kariery zawodowej z UE (16,98%), najczęściej przywoływali brak środków' finansowych, związek z rodziną i przyjaciółmi w kraju, słabą znajomość języków i chęć pracy w' Polsce.
Zdecydowana większość (63,21%) wskazała, że znalezienie pracy w' zawodzie poza granicami kraju zależeć będzie od ich własnej pracy, zaangażowania podczas studiów oraz chęci podnoszenia kwalifikacji, a 17,92% badanych uznało, że nie ma szans na pracę pedagoga zagranicą.
ŹRÓDŁA INFORMACJI O STUDIACH W KRAJACH UE
Polscy studenci po wejściu naszego kraju do Unii Europejskiej będą mieli takie same prawa, jak ich zagraniczni koledzy. Pojawi się swobodny dostęp do szkól wyższych w Europie, przestaną także istnieć problemy z uznawaniem świadectw' i kwalifikacji zawodowych uzyskanych za granicą. Od 1998 r. polscy studenci mogą wyjeżdżać na studia do uczelni europejskich w ramach programu SOCRATES na takich zasadach, jak ich koledzy z Unii.
Skąd studenci mogą czerpać informacje o studiach zagranicznych? Czy uzyskują je w uczelni, czy też poszukują ich na własną rękę? Rozmowy ze studentami pedagogiki obu uczelni, wykazały, że AP i UJ niedostatecznie informują studentów o możliwościach uczestnictwa w wymianie studenckiej i udziale w programie SOCRATES-ERASMUS. W Akademii Pedagogicznej współpracą zagraniczną oraz wymianą studentów zajmuje się Dział Nauki i Współpracy z Zagranicą, który mieści się w głównym budynku dysponuje jedną gablotą, w' której znajdują się informacje o ofertach stypendialnych dla studentów. Wiadomo
ści o programach współpracy międzyuczelnianej, stypendiach, liczbie miejsc dla kandydatów' do stypendium oraz listach partnerskich uczelni europejskich przesyłane są do poszczególnych wydziałów i instytutów. Niestety, już niekoniecznie do studentów... Brakuje dobrze zorganizowanej akcji informacyjnej, która zachęcałaby studentów do podejmowania starań o uzyskanie stypendium czy wskazywała na korzyści ze studiowania w uczelniach europejskich.
Skutkiem braku dostatecznych informacji jest mała liczba chętnych na wyjazd z programu SOCRATES-ERASMUS. Każdy wydział powinien indywidualnie zadbać, aby studenci otrzymywali na bieżąco pełne i wyczerpujące informacje o możliwościach wyjazdu na stypendium zagraniczne. W UJ współpracą międzynarodową i organizowaniem spotkań informacyjnych dla zainteresowanych studiami w uczelniach europejskich zajmuje się organizacja studencka - ERASMUS Student Network i AEGEE Kraków. Każdy instytut indywidualnie, niezależnie od pozostałych wydziałów zajmuje się akcją informacyjną odnośnie programów wymiany studenckiej, gdyż umowy o współpracy międzynarodowej podpisywane są przez poszczególne instytuty. Jednak i tutaj studenci narzekają na poziom informacji. A przecież im większa jest liczba stypendystów SOCRATES-a w- danej uczelni, tym wyższy jej prestiż. Udział w tym programie pozwala na nawiązanie współpracy naukowo-badawczej, podnosi kwalifikacje absolwentów, którzy studiowali w uczelniach partnerskich. Uczelnie wyższe powinny zachęcać studentów do wyjazdów' na studia zagraniczne, pomagać w rozwijaniu ich mobilności już w czasie trwania studiów, co w przyszłości zwiększy zapewne mobilność zawodową.
Głównym źródłem wiedzy badanych na temat stypendiów i studiów' zagranicznych są informacje przekazywane przez kolegów i znajomych, którzy studiowali za granicą lub znają osoby, które otrzymały stypendium (ponad 70%). Studenci pedagogiki przyznają, że o wyjazdach stypendialnych wiedzą z ogłoszeń zamieszczanych na uczelni (61,32%), jednak odpowiedź ta nie uwzględniała oceny tych informacji przez respondenta. Kolejne źródło wiadomości o stypendiach to media. Każdego roku najpopularniejsze polskie tygodniki: „Wprost”, „Newsweek", „Polityka” zamieszczają aktualne informacje o programach i funda-