Dawid Sześciło
W wydanym po raz ostatni w 2004 r. podręczniku Administracja publiczna. Zagadnienia ogólne H. Izdebski i M. Kulesza konkludowali, że reformowanie administracji to proces bez końca (unfinished business)1. Dziś ten pogląd nie tylko zachowuje aktualność, ale wręcz zasługuje na rozwinięcie - zmiany, reformy i przekształcenia to współcześnie bodaj jedyny stały wyróżnik administracji publicznej. Przeobrażenia dotyczą nie tylko zadań i metod działania samej administracji, ale także sposobu jej badania oraz nazywania zjawisk występujących w tym zakresie. Znaczna część tych przemian daje się uchwycić w trzy fale, które obserwujemy w teorii i praktyce administrowania - zarówno globalnie, jak i lokalnie:
Od prymatu prawa do gloryfikacji rynku
Narodziny nowożytnego modelu administracji publicznej - opartego na Webe-rowskim modelu biurokracji - zbiegły się w czasie z ukształtowaniem idei państwa prawnego i państwa konstytucyjnego (XIX wiek). W rezultacie biurokracja stała się modelem administracji rządzonej przez prawo, a przepisy prawne — głównym wyznacznikiem działania administracji, zarówno wobec obywateli, jak i w ramach wewnętrznego zarządu, z punktu widzenia obywatela ta zmiana miała kolosalne znaczenie. Państwo prawne stało się tarczą chroniącą jednostkę przed samowładztwem, ponieważ każda ingerencja organów administracji w sferę wolności i praw obywatela musiała już znajdować oparcie w szczegółowych przepisach prawa. Inaczej niż w jeszcze niedawnych czasach monarchii absolutnej władza straciła możliwość realizowania woli
s. 336.
H. Izdebski, M. Kulesza, Administracja publiczna. Zagadnienia ogólne, Warszawa 2004,