8796960213

33

łąkowym przez zespół z Zakładu Agrometeorologii Akademii Rolniczej w Poznaniu. Przepływ ciepła w glebie pozostaje w silnej zależności od temperatury powietrza Ta i różnicowego strumienia radiacji RN (ryc. 5). Zależność tę przedstawia wzór

G = -2,28 + 0,064 RN+ 0,417 Ta,    (32)

r = 0,82 dla 328 obserwacji; odchylenie standardowe - 3,4.

Nieco lepsze wyniki oszacowania wielkości przepływu ciepła w glebie otrzymano biorąc pod uwagę gęstość roślin wyrażoną poprzez wskaźnik LAI (powierzchnię projekcyjną liści), lub przez znormalizowany indeks zieleni (NDVI), który również charakteryzuje gęstość roślin, a który jest obliczony z wielkości promieniowania odbitego, rejestrowanego przez radiometr AVHRR/NOAA w kanałach 1 i 2. W tym przypadku znaleziony związek można opisać równaniem

G = -4,27 + 0,063 RN + 0,355 Ta + 0,87 LAI,    (33)

r = 0,84 dla 328 obserwacji; odchylenie standardowe - 3,0.

5.3. GĘSTOŚĆ STRUMIENIA CIEPŁA JAWNEGO (H)

Następnym składnikiem bilansu cieplnego jest gęstość turbulencyjnego ciepła jawnego (H). Wielkość tego ciepła jest trudna do zmierzenia ze względu na drogą aparaturę stosowaną na przykład w metodzie „Eddy correlation”, gdzie wykonany jest pomiar fluktuacji temperatury nad powierzchnią roślin (Tanner 1967), lub w metodzie aerodynamicznej polegającej na pomiarach gradientu temperatury.

Ta ostatnia metoda stosowana była na obszarze badawczym przez zespół Prof. A. Kędziory. Wartości zarówno gęstości turbulencyjnej ciepła jawnego jak i ewapo-transpiracji, obliczonej z gradientu pionowego ciśnienia pary wodnej, były traktowane w niniejszej pracy jako wartości pomierzone, do których odniesiono wartości ewapo-transpiracji i strumienia ciepła jawnego obliczone z pomiarów temperatury rejestrowanej przez radiometr AVHRR satelity NOAA.

Wielkość turbulencyjnego ciepła jawnego (H) zależy od różnicy temperatur pomiędzy powierzchnią a powietrzem i od oporu powietrza na transport tego ciepła

H = pC_p (Ts - Ta) /ra,    (34)

gdzie:

p - gęstość powietrza [kg m"³];

Cp - ciepło właściwe powietrza [J kg"¹ °C^-1];

Ts - temperatura powierzchni [°C];

Ta - temperatura powietrza [°C];

ra - opór powietrza [snr¹].