8812711352

Teorię Hipokratesa (około 460 p.n.e-370 p.n.e.) w odniesieniu do chorób skórnych, podważyły również prace mikrobiologów, m.in. Casimira Davaine’a (1812-1882), Luisa Pasteura (1822-1895) i Roberta Kocha (1843-1910), którzy przyczynili się do wyodrębnienia bakteriologii i wyjaśnienia w jej perspektywie wielu chorób skórnych. Opisywane w kategoriach pasożytów, jako szkodniki przychodzące z zewnątrz i osiadające na skórze bakterie mogły powodować choroby skóry, dlatego dermatolodzy zaczęli dzielić choroby skórne na dwa wielkie działy: choroby skórne pasożytnicze i niepasożytnicze⁶⁹.

Lekarze wtedy uważali, iż dieta ma wpływ na powstawanie i leczenie chorób skórnych. Twierdzono, że masło, owsianka, ryby i mięso są szkodliwe w pewnych chorobach skórnych, alkohol pogarsza przebieg chorób zapalnych skóry, a u niektórych ludzi piwo wywołuje obfity trądzik dolnej połowy twarzy. Istniał pogląd, że spożywanie kwaśnych owoców może sprowadzić ostry wyprysk, poziomki powodują często pokrzywkę, jabłka drobne wybujałości około ust, a niektóre gatunki orzechów mogą sprowadzić zapalenie błony śluzowej jamy ustnej⁷⁰. Choroby skórne dzielono też na proste i złożone, stosując jako kryterium wygląd zmian⁷¹. Do prostych należały, np. wypryski o wyglądzie plamistym, gdzie po wystąpieniu zżółknienia skóry pojawiało się zabarwienie okolic nosa, ale i na tułowiu, jako pierwszy objaw poprzedzający łupież lub wyprysk łojotokowy. Powierzchnia skóry wyglądała na tłustą, a w dotknięciu nie była gładka. Przyczyną objawów było nadmierne wydzielanie gruczołów łojowych. Zmianom zabarwienia skóry towarzyszyło przekrwienie, samoistnie występujące w okolicy nosa i na samym jego szczycie, przedstawiając płaszczyznę nieregularnie ograniczoną. Jak opisywano, przekrwienie to jest podstawą tworzenia się trądzika czerwonego (acne rosacea), który niczym innym nie jest jak wypryskiem łojotokowym. Do chorób skórnych złożonych zaliczano wyprysk łojotokowy. Lekarze spostrzegali więc kolejno: zmiany plamiste, guziczkowate, ogniska łuszczące suche i sączące, z których powstawały plamy pokryte drobnymi kulkami tłuszczu. Wilson objawy te opisał jako odrębną chorobę skórną pod nazwą lichen annullatus serpiginosus⁷².

Wyróżniano również choroby skórne, których podłożem były zmiany neuropatologiczne, a więc przyczyn należało szukać w układzie nerwowym. Niemieccy, austriaccy, francuscy i amerykańscy psychiatrzy oraz dermatolodzy, w tym: Friedrich Wilhelm Barensprung (1822-1864), Jean-Martin Charcot (1825-1893), Alfred Vulpian (1826-1897), Silas Weir-Mitchel

⁶⁹    Sprawozdanie z posiedzenia dermatologów w Lipsku 1891 roku, s. 4.

⁷⁰    Baschkopf. O wpływie dyjety na powstawanie i leczenie chorób skórnych, „Przegląd Lekarski" 1891 nr 15,

s.201.

⁷¹    Mendelsburg. Wyprysk łojotokowy. „Przegląd Lekarski" 1893 nr 51. s. 666.

⁷²    Ibidem, s. 667.

19