Rys. 4 Wysokość chropowatości według dziesięciu punktów profilu - Rz [8]
Średnia arytmetyczna wysokość pięciu najwyższych wzniesień ponad linię średnią pomniejszona o średnią pięciu najniższych wgłębień poniżej linii średniej.
Rz = (W1 + W2 + W3 + W4 + W5)/5 - (Dl + D2 + D3 + D4 + D5)/5
Chropowatość mierzona jest specjalnymi urządzeniami pomiarowymi. W budowie maszyn zaleca się pomiar dający chropowatość Ra. Chropowatość Rz jest dopuszczalną tylko wtedy, gdy niedostępne jest urządzenie do pomiarów chropowatości Ra.
Polska Norma wyróżnia 14 klas chropowatości. Każdej z nich odpowiada zakres chropowatości Ra lub Rz.
Tabela 4. Klasy chropowatości. Opracowane na podstawie: |8|
Klas^ |
chropowatości | ||
Klasa chropowatości |
Ra |
Rz |
Rodzaj obróbki |
1 |
80 |
320 |
zgrubna obróbka skrawaniem |
2 |
40 |
160 |
zgrubna obróbka skrawaniem |
3 |
20 |
80 |
dokładna obróbka skrawaniem |
4 |
10 |
40 |
dokładna obróbka skrawaniem |
5 |
5 |
20 |
wykańczające obróbka skrawaniem |
6 |
2.5 |
10 |
wykańczające obróbka skrawaniem |
7 |
1.25 |
6.3 |
szlifowanie zgrubne |
8 |
0.63 |
3.2 |
szlifowanie zgrubne |
9 |
0.32 |
1.6 |
szlifowanie wykańczające |
10 |
0.16 |
0.8 |
docieranie |
11 |
0.08 |
0.4 |
docieranie pastą diamentową |
12 |
0.04 |
0.2 |
gładzenie |
13 |
0.02 |
0.1 |
polerowanie |
14 |
0.01 |
0.05 |
polerowanie |
Przykład znaku chropowatości Ra
Na rysunkach technicznych chropowatość pokazuje się stosując znak chropowatości wraz z pożądaną wartością Ra. (jeżeli jest to Rz, musi być to wyraźnie zaznaczone). Znak chropowatości umieszcza się w górnym rogu rysunku (odnosi się wtedy do wszystkich powierzchni elementu) lub wskazując specyficzną powierzchnię, do której się odnosi.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
11