(26/04/13) 1
Materiały lotnicze-WBMiL 1 MDLiK (PRz 2012/2013) -drinż. Maciej Motyka
„Stal niestopowa, staliwo i żeliwo" - konspekt
Podział czynników determinujących mikrostrukturę i właściwości użytkowe stopów żelaza:
I - procesy metalurgiczne
- sposób wytapiania,
- sposób (stopień) odtlenienia,
- sposób i stopień odsiarczenia,
II - procesy technologiczne przetwarzania
- przeróbka plastyczna (postać stali),
- obróbka cieplna (stan stali),
III - czystość i skład chemiczny
-jakość,
- dodatki stopowe.
Występujące w technicznych stopach żelaza pierwiastki (inne niż Fe i C) można podzielić na: zanieczyszczenia (P, S, O, H, N), domieszki (Mn, Si oraz min. zawartości Cr, Ni, Cu),
dodatki stopowe (powyżej pewnej zawartości minimalnej określonej w normie). Techniczne stopy żelaza:
SURÓWKA - stop żelaza z węglem i innymi pierwiastkami (głównie Si i Mn) zawierający powyżej 2% C, otrzymywany w stanie ciekłym w wyniku redukcji rudy żelaza w wielkim piecu (lub piecu niskoszybowym), przeznaczony do dalszej przeróbki na stal, staliwo i żeliwo;
ŻELIWO - stop żelaza z węglem i innymi dodatkami o składzie chemicznym zapewniającym krzepnięcie z przemianą eutektyczną i przeznaczony na odlewy;
STALIWO - stop żelaza z węglem i innymi dodatkami zawierający do około 2% C, otrzymywany w procesach stalowniczych w stanie ciekłym (przez wtórne przetopienie surówki, złomu i innych dodatków) i przeznaczony na odlewy;
STAL - stop żelaza z węglem i innymi dodatkami zawierający do około 2% C otrzymywany w procesach stalowniczych i przeznaczony na półwyroby oraz wyroby przerabiane plastycznie;
ŻELAZOSTOPY - stopy metali lub niemetali z żelazem służące do wprowadzania dodatków stopowych do stali, staliwa lub żeliwa oraz jako odtleniacz, modyfikator itp. w procesach metalurgicznych.