9003499172

Wiadomości Uniwersyteckie

KONFERENCJE • SZKOŁY • ZJAZDY

GENDER AND SOCIETY IN EAST-CENTRAL EUROPE

W dniach 14 czerwca — 5 lipca 1993 r. w Kazimierzu i Lublinie odbyła się Międzynarodowa Szkoła Lelnia „Gender and Society in Easl-Cenlral Europę”. Szkoła zorganizowana została przez Zakład Stosunków Międzynarodowych UMCS we współpracy- z Inslitute for East European and BaJlic Stu-dies, Madison, Wisconsin z USA. Była to już trzecia Szkoła Lelnia organizowana przez UMCS we współpracy z wymienionym Instytutem, ale pierwsza z zakresu „women studies”.

Pomysłodawcą i dyrektorem Szkoły był prof. dr bab. Ziemiowit Jacek Pietraś Strona amerykańska zajęła się reklamą przedsięwzięcia w Stanach Zjednoczonych. Przez kilka miesięcy w amerykańskich i kanadyjskich uniwersytetach wisiały plakaty reklamujące Szkołę Letnią, a także nasz Uniwersytet, jako głównego organizatora. Początkowo program szkoły adresowano do uczestników amerykańskich, w ostatecznej wersji zdecydowano rozszerzyć skład uczestników, a właściwie uczestniczek, jako ze brały w niej udział same kobiety. Były to wykładowczynie i studentki „women studies” z uniwersytetów amerykańskich, kanadyjskich, ukraińskich i polskich. Wykłady i dyskusje prowadzono w języku angielskim.

Szkołę sponsorowali: Inslitute for East European and Ballic Studies, Wisconsin, USA, Edukacyjna Fundacja Przedsiębiorczości z Lodzi oraz Biuro Pełnomocnika Rządu RP do spraw Kobiet i Rodziny.

Celem Szkoły było przedyskutowanie sytuacji kobiet w Europie Środkowo-Wschodniej na Ue przemian społecznych, politycznych i ekonomicznych zachodzących w ostatnich lalach. Program składał się z trzech cykli wykładów. „Gender and Polilical Transformation in Easl-Cenlral Europę” prowadził prof.dr hab. Ziemowit J. Pietraś. Wykładowca w pierwszej części cyklu omówił transformacje i turbulencje w Europie Środkowo-Wschodniej, procesy integracyjne i dezintegracyjne w tej części kontynentu, postkomunistyczny nacjonalizm i optymizm oraz scenariusze przyszłości dla Europy Środkowo-Wschodniej: kosmopolityczny, nacjonalistyczny i liberalny.

W drugiej części cyklu prezentowali się zaproszeni przez Profesora goście. Profesor dr bab. Jerzy Bart-miński (UMCS) mówił o ruchu „Solidarności Rodzin", dr Dorota Biela (KUL) przedstawiała problem kobiet w doktrynie i praktyce Kościoła katolickiego, dr Agnieszka Rybczyńska (UMCS) mówiła o roli polskich kobiet w polityce, a szczególnie w parlamencie, szczegółowo analizując funkcjonowanie Parlamentarnego Klubu Kobiet w Sejmie RP Bardzo interesująco przebiegło spotkanie z przewodniczącą Polskiego Stowarzyszenia Feministycznego mgr Jolantą Plakwicz, przedstawiającą sytuację ruchu feministycznego w Polsce, jego cele oraz trudności w działaniu. Najmniej udane było spotkanie z dr. Andrzejem Brykiem (UJ), który uczestniczkom Szkoły zaprezentował się raczej jako „macho” niz przedstawiciel Business Professional Women Club. Uczestniczki Szkoły zostały przyjęte przez Rektora UMCS prof. dr. bab. Eugeniusza Gąsiora, a także w Urzędzie Rady Ministrów przez dr. Andrzeja Wojciechowskiego, doradcę ministra Krzysztofa Bieleckiego.

Drugi cykl wykładów „Gender and Society in Poland in Comparalive Perspeclive" prowadziła prof. dr bab. Renata Siemieńska z Uniwersytetu Warszawskiego Pani profesor przedstawiła sytuację kobiet polskich w okresie PRL oraz w okresie postkomunistycznym. Przedmiotem analizy były: szanse i sytuacja kobiet w systemie edukacyjnym, na rynku pracy, ich rola w procesach politycznych, udział w elitach politycznych i gospodarczych. AnaJizowała także czynniki determinujące pozycję kobiet: politykę socjalną prowadzoną przez państwo, politykę Kościoła w stosunku do kobiet i rodziny oraz problemy kobiet w programach partu politycznych. Wymienione zagadnienia zostały- zaprezentowane na tle przemian społeczeństwa polskiego, a także w perspektywie porównawczej innych państw europejskich.

Wreszcie trzeci cykl, zatytułowany „Ukrainian Women: ChaJlenging Changes", prowadzony był przez wykładowców ukraińskich — prof. dr. Mar-kiana Malskiego z Uniwersytetu Lwowskiego i Ulia-nę Danilejko z Instytutu Ekonomii światowej i Stosunków Międzynarodowych w Kijowie. Przedstawili oni sytuację i problemy kobiet ukraińskich na tle politycznych, społecznych i ekonomicznych trudności w budowaniu państwa ukraińskiego. Dyskutowano problemy kobiet w systemie edukacyjnym, na rynku pracy, udział kobiet, a właściwie jego brak w życiu politycznym Ukrainy, politykę państwa wobec kobiet i rodziny, zjawiska patologiczne w życiu społecznym: prostytucję, pornografię oraz przemoc wobec kobiet.

Bardzo cennym elementem funkcjonowania Szkoły były wielogodzinne dyskusje prowadzone przez jej uczestniczki Dokonano głębokiej analizy porównawczej sytuacji kobiet amerykańskich, kanadyjskich.

polskich i ukraińskich. Oprócz pewnych wspólnych, uniwersalnych problemów dotyczących kobiet na całym świecie, w trakcie dyskusji okazało się, że problemy kobiet w tych państwach są różne. Zdecydowanie różny jest także poziom zorganizowania kobiet najwyższy w USA, rozwijający się w Polsce i w zasadzie nie istniejący na Ukrainie.

Zgodnie z umową zawartą między UMCS i In-slilute for East European and BaJlic Studies, Szkoła funkcjonowała jako element amerykańskiego systemu kształcenia. Tym samym jej uczestniczki, po zdaniu egzaminów, otrzymały „kredyty”, które będą uznane przez ich macierzyste uniwersytety.

W związku z wysoką oceną programu Szkoły Letniej przez uczestniczki przewiduje się kontynuację Szkoły- w roku przyszłym.

Wicedyrektor Szkoły Letniej

Mgr Beata Surmacz

Radykalny zwrot w polityce kadrowej uczelni wyższych

STUDIA

DOKTORANCKIE

Na świecie nie znana jest dziś rozbudowana głównie w dobie biurokratyzacji życia społecznego

instytucja młodych pracowników nauki. Całymi latami spełniali oni funkcje „dydaktyczne", przy o k a z j i, tez całymi latami, „robiąc" pracę naukową. Ten niesprawny, kosztowny, archaiczny model jest nie do utrzymania.

Uczelnia jest w stanie powołać duże grupy doktoranckie, których uczestnicy intensywnie pracowaliby naukowo, mając na doktorat krótki, 4-letni okres na uczelni. Każdy z nich może tez prowadzić niewiele godzin cwiczeń, np. jedną grupę studencką Przy dużej liczbie doktorantów pensje asystenckie dadzą się łatwo rozparcelować. Asystenci praktycznie są zbędni Co najwyżej 1-2 może istnieć jako bezpośredni pomocnicy pracownika samodzielnego.

Najlepsi doktoranci mają szansę zatrudnienia, ale juz na stanowiskach adiunktów, po obronie pracy. Inni z doktoratami mogą iśc do pracy na zewnątrz Uczelni Duża grupa doktorantów jest w stanie intensywnie opracowywać całe kompleksy tematyczne. Tylko takie rozwiązanie sprawy „młodszych pracowników nauki” jest właściwe i powinno stopniowo, ale szybko być wprowadzane w UMCS.

M Z-Z.

STAŁOŚĆ I ZMIENNOŚĆ W NAUKACH PEDAGOGICZNYCH

W dniach 22-24 wTześma 1993 r. odbyła się w Pet-rykozach koło Olsztyna ogólnopolska konferencja naukowa z udziałem specjalistów z 4 krajów, zorganizowana przez Wyższą Szkołę Pedagogiczną w Olsztynie. Wśród 60 jej uczestników Wydział Pedagogiki i Psychologii miał zaszczyt reprezentować prof. dr bab. Tadeusz Wilocb, który w części plenarnej wygłosił referat Przemiany pedagogiki i edukacji w półwieczu Polski, a na obrady w sekcji złożył referat Kształcenie nauczycieli szkól mniejszości narodowych w Polsce. Teksty obu referatów zostały włączone do zbioru materiałów przygotowanych do druku.

PROBLEMY WYKŁADU DYSCYPLIN HUMANISTYCZNYCH I PRZYRODOZNAWCZYCH W EDUKACJĘ NARODOWĄ

Między 23 a 25 września 1993 r. odbyła się w Brzeskim Instytucie Pedagogicznym wielka konferencja z udziałem specjalistów w zakresie nauk filozoficznych, pedagogicznych, socjologicznych, politycznych, historycznych, filologicznych i innych z Republiki Białorusi oraz z krajów sąsiednich. Z Polski w konferencji uczestniczyli: prof. dr hab. Tadeusz Wilocb z Wydziału Pedagogiki i Psychologii UMCS oraz dr W. Burzyński z Instytutu Wychowania Fizycznego i Sportu Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie. Profesor Wilocb wygłosił referaty: O problemach edukacyjnych narodów w świecie współczesnym i O warunkach przygotowania nauczycieli dla szkolnictwa mniejszości narodowych w Polsce. Ponadto współprzewodniczył obradom Sekcji „Aktualne problemy wykładania dyscyplin humanistycznych w języku państwowym". Doktor Burzyński wespół z docentem z Brzeskiego Instytutu Pedagogicznego zreferowali zagadnienie Szkolnictwo, śwmdomość narodowa i jfzyk ojczysty. Tezy referatów zostały opublikowane, a zapowiedziano wydanie pełnych tekstów.

SYTUACJA

NAUK PEDAGOGICZNYCH W DOBIE RADYKALNEGO PRZEŁOMU

W Warszawie 17 czerwca 1993 r. odbyła się konferencja Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN, poświęcona przewartościowaniu sytuacji nauk pedagogicznych w warunkach radykalnych przemian w Polsce i ich roli w systemie edukacji narodowej. Po wprowadzeniu do tego lematu przez członka rzeczywistego PAN prof. dra bab. Czesława Kupisiewicza uczestnicy wysłuchali referatów: prof. dra hab. Tadeusza Wilocha, prof. dra bab. Czesława Banacha, prof. dra bab. .Mieczysława Lobockiego i prof. dra bab. TadetKza Lewowickiego Po dyskusji, nierzadko wykraczającej poza tezy referatów, Komitet Nauk Pedagogicznych podjął decyzję w sprawie opublikowania opracowanych referatów w tomie „Studiów Pedagogicznych", jako organie Polskiej Akademii Nauk.

W wyniku wyborów w skład nowego Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN na kadencję od 1993 r. zostali wybrani z Wydziału Pedagogiki i Psychologii UMCS profesorowie: Maria Cackowska, Mieczysław Iz)boćki, Karol Poznański i Tadeusz Wilocb.