9372349610

w miarę jak. z rolnictwa przenosiły się do handlu i przemysłu.

Lecz że takie fakta religijnej nietoleran-cyi, chociażby spowodowane zostały zazdrością, były w owych czasach możliwe, nie powinny dziwić tego, który sobie przypomni wszystkie owe okrucieństwa, jakie ówczesne ludy europejskie bez skrupułów popełniały, ilekroć było można wzywać imienia Bożego, aby jakąkolwiek nikczemność otoczyć patosem idealnym.

Teraz atoli w wieku oświaty, wolnej prasy, materyalnego, umysłowego postępu i ogólnego równouprawnienia, można się słusznie zapytać, czy i jak to możliwem, by pod pokrywką oczywistych kłamstw, szerzono propagandę najbrudniejszej zazdrości konkurencyjnej, bez obawy popadania w ogólną i stanowczą pogardę publiczną. Wyjaśnienie tego jak wielu analogicznych wypadków jest jednakże bardzo łatwem. Antysemityzm nie jest niczem innem, jak przewrotną próbą uzdrowienia rzeczywiście istniejących chorób społecznych, a społeczeństwo istotnie chore było i jest zawsze mało skrupulatnem w ocenie rozmaitych znachorów, które się do łoża jego cisną z zamiarem wyleczenia jego dolegliwości.

Społecznezło t o nadpr o d u kcy a.

Nie wiemy co począć z naszą siłą pro-dukcyi, nie będącą w zdrowym stosunku do siły konsumcyi i popadamy w cały szereg niedorzecznych prób leczenia.

Jedną z owych prób wstrzymania pro-dukcyi w jej dążności ku wzrostowi, przy stałej lub też nieznacznie tylko wzrastającej konsumcyi jest antysemityzm.

Korzystając z zachodzącej tu i ówdzie identyczności żydowskich i kapitali-