9487209401

1.1.2.    Lokalizacja przedsiębiorstwa przemysłowego - A. Weber

Pomimo, że pierwszą systematyczną teorię lokalizacji przemysłu opracował Alfred Weber, to pierwszym badaczem, który zajął się tym problemem był W. Launhardt. Sformułował on tzw. problem trzech punktów klasycznej teorii lokalizacji, czyli jak znaleźć optymalną lokalizację dla zakładu przemysłowego, który wytwarza tylko jeden produkt po kosztach stałych oraz ma do czynienia ze stałym rynkiem zbytu i dwoma stałymi lokalizacjami źródeł surowców? Jako optymalną uznał on taką lokalizację, która minimalizuje całkowite koszty transportu na jednostkę produkcji.

Badania tego obszaru kontynuował A. Weber. Wyróżnił on następujące czynniki wyznaczające umiejscowienie zakładów przemysłowych: czynnik transportu, pracy oraz aglomeracji. Czynnik transportu uznawał on za podstawowy, natomiast pozostałe dwa wpływają na modyfikację lokalizacji wybranej ze względu na ten pierwszy. W swoich badaniach również przyjął uproszczone założenia, takie jak to, że pojedyncze przedsiębiorstwo wytwarza jeden produkt w określonej ilości, znana jest lokalizacja źródeł surowców i miejsc konsumpcji, koszty transportu są proporcjonalne do masy towaru i odległości przewozu, techniczne współczynniki produkcji są stałe oraz, że o wyborze lokalizacji optymalnej decyduje minimalizacja kosztów transportu.

Biorąc pod uwagę te założenia, optymalną lokalizację wyznacza najniższa wartość sumy iloczynów wagi i odległości transportu wszystkich surowców i półfabrykatów do zakładu oraz finalnego wyrobu do miejsca zbytu. Według A. Webera punktem w przestrzeni, zapewniającym najbardziej korzystną lokalizację jest więc punkt minimalnych kosztów transportu.

Krytycy A. Webera zwracali uwagę na jednostronność jego teorii, nie uwzględniającą lokalizacyjnego znaczenia popytu oraz jego przestrzennej zmienności. Model ten nie uwzględniał przedsiębiorstw wielozakładowych czy bardziej rozgałęzionych organizacji przemysłowych. Koncepcja weberowska straciła znaczenie, a zwłaszcza nie informuje o współczesnym zachowaniu przemysłowym.

1.1.3.    Hierarchiczne systemy usługowe - W. Christaller

Biorąc pod uwagę wielość i złożoność funkcji miast, próbę opisania praw rządzącym rozmieszczeniem, wielkością oraz ich liczbą w krajobrazie gospodarczym podjął Walter Christaller. Pierwotnie dedukcyjnie, a następnie potwierdzając swoje obserwacje na terenie