9487209403

1.1.4.    Krajobraz gospodarczy w warunkach konkurencji - A. Losch

Kolejną teorią, uwzględniającą aspekt lokalizacyjny przedsiębiorstw opisał August Losch. Za kryterium optymalnej lokalizacji przyjął on maksymalizację zysku. Miejscem spełniającym to kryterium jest punkt zapewniający maksymalną sprzedaż przy minimalnych kosztach wytwarzania. Losch wprowadził czynnik popytu, zakładając, że inne czynniki są dostępne i równomiernie rozłożone. Analiza rynku opierała się na klasycznej krzywej popytu, wyznaczając zależność między ceną, a popytem. Do modelu wprowadzono trzeci wymiar - odległość, która uwzględniała wpływ kosztów dystrybucji na zyski oraz zależność pomiędzy obszarem rynku i wielkością popytu. Jeżeli popyt na wyroby przemysłu nie jest wielkością stałą i wykazuje elastyczność względem cen i dochodów, wówczas produkcja i jej lokalizacja kształtują się odmiennie przy założeniu minimalizacji kosztów i maksymalizacji zysków. W koncepcji tej przy założeniu wolnej konkurencji, liczba podmiotów gospodarczych na rynku będzie systematycznie rosła, a co za tym idzie, przedsiębiorstwa będą zmniejszały obszary rynkowe swoich konkurentów. Lokalizację przedsiębiorstw ustala się, jako wypadkową dwóch przeciwstawnych sił: maksymalizacji indywidualnych zysków (korzyści) z jednej strony i maksymalizacji liczby podmiotów gospodarczych z drugiej. Zgodnie z graficznym przedstawieniem wyników teorii, idealnym ekonomicznie kształtem obszaru rynkowego jest sześciokąt w którym minimalizowana jest odległość od centrum do wszystkich punktów wewnątrz wieloboku, wywołując tym samym maksymalizację popytu ludności zamieszkującej analizowany obszar. Losch połączył zagadnienia lokalizacji produkcji z teorią rozwoju miast i regionów ekonomicznych. Model ten pozwala wyjaśnić zachowania tylko mniejszych przedsiębiorstw, które pozostają w stabilnej konkurencji.

1.1.5.    Przestrzenna substytucja - A. Predóhl, W. Isard

Andreas Predóhl rozwinął ogólną teorię lokalizacji poprzez wykorzystanie pojęcia substytucji do wprowadzenia czynnika przestrzeni do ogólnej teorii ekonomii Walrasa-Cassella¹⁹ czy Mosesa. Zgodnie z teorią Predóhla, w każdym punkcie przestrzeni do dyspozycji podmiotów gospodarczych pozostają określone ilości czynników produkcji. Ceny tych czynników oraz ich właściwości są przestrzennie zróżnicowane. Wprowadzone przez Predóhla pojęcie zasady substytucyjności zasobów sprowadza się do możliwości takiego ich ustalenia, aby równolegle minimalizować koszty produkcji i koszty transportu, a zarazem możliwie

¹⁹ R. Domański, Gospodarka przestrzenna, Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa 2002, s.43