Modelowanie tarcia w endoprotezie stawu kolanowego 17
Rozwiązania konstrukcyjne endoprotez wiążą się ściśle z doborem par ślizgowych w węźle tarcia. W ostatnim 10-leciu dokonywano jedynie modyfikacji istniejących już materiałów, poprzez zmianę parametrów obróbki, lub modyfikowanie warstwy wierzchniej. Do najczęściej stosowanych w alloplastyce stawów materiałów współpracujących z polietylenem należą:
- stal nierdzewna 316L
stop CoCrMo - Vitalium (do przeróbki plastycznej), Endocast (do odlewania)
- stop tytanu Ti6A14V (oraz modyfikacje) ceramika ZrC>2 - Zirconia,
ceramika AĘO3 - Alumina.
W tabeli 2, podano podstawowe własności mechaniczne materiałów stosowanych w endoprotezoplastyce. Właściwości tribologiczne pary trącej są oczywiście zależne od obydwu materiałów biorących udział w tarciu. Skład chemiczny typowych materiałów metalowych stosowanych w węzłach tarcia endoprotez przedstawiono w tabeli 3.
Tabela 2. Własności mechaniczne materiałów stosowanych na endoprotezy stawu [40, 85].
Lp. |
Parametry Materiału |
Stop CoCrMo Endocast |
Stop Ti6A14V |
Polietylen PE-UHMW Chirulen |
Ceramika AI.2O3 |
1 |
Gęstość g/cm3 |
8,3 |
4,5 |
0,96 | |
2 |
Granica plastyczności MPa |
700 |
895-f 1080 |
21,5 |
3,9 |
3 |
Wytrzymałość na rozciąganie MPa |
1000 |
850 -r 1120 |
46,2 | |
4 |
Wydłużenie % |
15 |
10-r 15 |
434 | |
5 |
Moduł sprężystości, MPa |
2,2-105 |
1.08I05 |
1000 |
3.8' 10-’ |
6 |
Wytrzymałość zmęczeniowa MPa |
400 |
500 | ||
7 |
Współczynnik Poissona |
0,3 |
0,4 |
Tabela 3. Skład chemiczny stopów metali stosowanych na implanty [109]
C |
Mn |
Si |
Cr |
Ni |
Mo |
W |
Co |
Fe |
P |
S | |
Co-Cr-Mo |
0,22 |
0,48 |
0,97 |
27,9 |
0,05 |
6,27 |
baza |
0,38 |
0,006 |
0,006 | |
316 L nierdz. |
0,017 |
1,73 |
0,65 |
17,33 |
13,69 |
2,34 |
baza |
0,023 |
0,007 | ||
Al |
V |
Fe |
C |
O |
N |
H |
Ti | ||||
Ti-6A1-4V |
6,20 |
4,05 |
0,15 |
0,013 |
0,013 |
0,011 |
0,0058 |
baza |
Za polietylen o ultrawysokim ciężarze cząsteczkowym uznaje się polimer etylenu, w którym masa cząsteczkowa jest większej niż 1 milion g/mol. Na początku lat 90-tych stosowano dziesięć odmian PE-UHMW, które różniły się między innymi masą cząsteczkową, zawartością stearynianu wapnia (dodawanego w celu zredukowania utleniania podczas sterylizacji radiologicznej) oraz sposobem obróbki [78]. Na początku obecnego wieku liczba odmian polimeru spadała do trzech [78].