9524125039

5

liwęglan (PC), epoksydy (E), poliuretany (PU), żywice poliestrowe (NP), żywice fenolowo-formaldehydowe (FF) i wiele innych. Polimery syntetyczne nie występowały w przyrodzie — opracował i wyprodukował je człowiek.

Polimery otrzymuje się za pomocą tzw. polireakcji, do których należą:

•    reakcja polimeryzacji, przebiegająca bez wydzielania ubocznych produktów mało-cząsteczkowych. Ulegają jej substancje małocząsteczkowe (monomery) posiadające w swej cząsteczce jedno lub dwa wiązania nienasycone. Przykładem tego typu reakcji jest reakcja polimeryzacji etylenu prowadząca do otrzymania polietylenu:

nCH₂= CH₂ -» [—CH₂—CH₂—]„ n cząsteczek monomeru —* makrocząsteczka polimeru n cząsteczek etylenu —* makrocząsteczka polietylenu gdzie: n - dowolna bardzo duża liczba

Polimeryzacja przebiega z udziałem inicjatorów lub katalizatorów, które inicjują pęknięcie wiązania podwójnego, czyli powodują aktywację monomeru. Reakcja polimeryzacji jest reakcją jednostopniową. Za pomocą tej reakcji otrzymuje się np.: polietylen (PE), polipropylen (PP), polistyren (PS), polimetakrylan metylu (PMM), polichlorek winylu (PVC lub PCW),

•    reakcja polikondensacji, przebiegająca z wydzieleniem ubocznych produktów małoczą-steczkowych, takich jak H₂0. Polikondensacji ulegają związki organiczne, zawierające co najmniej dwie grupy funkcyjne. Poniżej przedstawiono schematycznie przebieg reakcji polikondensacji, pola zakreskowane, grupy funkcyjne:

produkt główny    produkt uboczny

(wielka cząsteczka)    (mała cząsteczka)

Do przeprowadzenia polikondensacji stosuje się najczęściej dwa różne rodzaje małych cząsteczek:

cząsteczki zawierające dwie grupy funkcyjne jednego rodzaju, np.: dwie grupy -OH, dwie grupy -NH₂ lub dwie grupy -COOH. Wówczas różne grupy funkcyjne zawarte w różnych cząsteczkach mogą ze sobą reagować tworząc wielkie cząsteczki, cząsteczki zawierające dwie grupy funkcyjne różnego rodzaju (np. aminokwasy zawierające jednocześnie grupę -NH₂ i grupę -COOH), mogące ze sobą reagować tworząc wielkie cząsteczki.