Zarządzanie ryzykiem projektu
Zasada I :
" jeśli coś w projekcie może pójść niezgodnie z
planem, to należy oczekiwać, że sytuacja taka
będzie miała miejsce.
Ryzyko definicja :
" wszystko to co może pójść z
le w projekcie, co
spowoduje naruszenie celów projektu, czyli
czasu, kosztów, poziomu wykonawstwa, oraz
zakresu projektu,
" to każde potencjalne zagrożenie lub
okoliczność, które może uniemożliwić
osiągnięcie zdefiniowanych celów projektu.
Przykłady ryzyka :
" akty natury (wypadki, trzęsienia ziemi, pożary,
powodzie, grad, ulewy, itp.),
" pozostałe (utrata kluczowych członków
zespołu projektowego, wzrost stawek
wynagrodzenia, inflacja, wahania kursów
walut, niestabilność polityczna, prawna, itp.)
Zasada II:
 lepiej unikać ryzyka, niż nim zarządzać
Techniki i narzędzia szacowania ryzyka projektu
I. Macierz ryzyka (metoda jakościowa)
II. Analiza FMEA  Analiza efektów form
niepowodzenia (metoda jakościowo-ilościowa)
III. Analiza wrażliwości i scenariusze (metoda
ilościowa)
Macierz ryzyka  procedura
1. Identyfikację czynników ryzyka
2. Kwantyfikacja czynników ryzyka ze względu na
prawdopodobieństwo ich wystąpienia oraz
wielkość wpływu na projekt
3. Wykreślenie macierzy ryzyka
4. Przygotowanie planu redukcji ryzyka dla
czynników znajdujących się w obszarze ryzyka
 dużego i średniego
5. Monitoring dla czynników znajdujących się w
obszarze ryzyka  małego
FMEA - Failure Mode and Effects Analysis
Analiza przyczyn i skutków wad
" W.E.Deming podawał, że 75% przyczyn błędów
powstaje w fazie projektowania
wyrobu/procesu/projektu/przedsięwzięcia.
Jednak 80% błędów ujawnia się w czasie
produkcji, realizacji, kontroli i u klienta, czyli
tam, gdzie koszty są największe
" FMEA opracowano w USA w latach
sześćdziesiątych przy okazji realizacji przez
NASA projektu  Apollo
" Obecnie szeroko stosowana w USA i w Europie
Cel FMEA
Identyfikacja potencjalnych wad i
wywołujących je przyczyn
Celem FMEA jest wprowadzenie takich
zmian na etapie projektowania,
aby można było uniknąć jak największej
ilości błędów podczas realizacji
FMEA
" Polega na szacowaniu  przez wykorzystanie
wiedzy i umiejętności osób odpowiedzialnych
za projekt  ryzyka pojawienia się w procesie
wad, niezgodności, zakłóceń& .., opisywaniu
ich przyczyn oraz konsekwencji wystąpienia.
" Na tej podstawie projektowane są działania
doskonalące
FMEA wyrobu
" wprowadzenie nowych wyrobów,
" wprowadzenie nowych lub w dużym stopniu
zmienionych części lub podzespołów,
" wprowadzenie nowej technologii,
" otwarcie się nowych możliwości zastosowania
wyrobu,
" duże zagrożenie dla człowieka lub otoczenia,
" eksploatacja w trudnych warunkach,
" znaczenie inwestycyjne.
FMEA wyrobu
DOTYCZY:
" funkcji,
" niezawodności w czasie eksploatacji,
" łatwości obsługi przez użytkownika,
" łatwości naprawy w przypadku uszkodzenia.
FMEA procesu
" początkowa faza projektowania procesu
" przed uruchomieniem:
 Produkcji seryjnej (gdy mowa o procesie
produkcji)
 Przedsięwzięcia (gdy mowa o dowolnym projekcie,
przedsięwzięciu, w tym inwestycyjnym,
biznesowym)
" w procesach o dużej kosztochłonności
" w przedsięwzięciach niestabilnych
FMEA procesu
DOTYCZY:
" metod
" parametrów
" środków
Etapy FMEA
1. PRZYGOTOWANIE
" Wybór zespołu i lidera
" Wybór zakresu FMEA (problemowo, systemowo)
" Opisanie procesu
2. WA
AŚCIWA ANALIZA FMEA
" Wskazanie potencjalnych wad
" Wyznaczenie relacji  wada skutek przyczyna
" Określenie aktualnie stosowanych metod kontroli  w chwili
przeprowadzania analizy FMEA
" Przypisanie do relacji  wada skutek przyczyna liczb
 Z (znaczenie wady),
 R (ryzyko/prawdopodobieństwo wystąpienia wady),
 W (wykrywalność wady)
Etapy FMEA c.d.
" Obliczenie dla wskazanych relacji wskaz
ników
priorytetu WPR
WPR=R*W*Z
" Wskaz
niki ocenia się w skali od 1 do 10 wg
schematu i zasad określonych w tabelach:
Wyznaczanie liczby R
(ryzyko/prawdopodobieństwo wystąpienia wady, błędu)
Prawdopodobieństwo wystąpienia Poziom
R
prawdopodobieństwa
Nieprawdopodobne d" 1 na 100 000
1
Prawie nieprawdopodobne 1 na 10 000
2
Rzadko 1 na 2000
3
1 na 1000
4
Przeciętnie
1 na 500
5
1 na 200
6
1 na 100
7
Często
1 na 50
8
1 na 20
9
Bardzo często
e" 1 na 10
10
Wyznaczanie liczby W (wykrywalność wady, błędu)
Wykrywalność
FMEA procesu
W
Wady
Projekt jest zabezpieczony przed powstawaniem wady. Nie ma możliwości popełnienia
Pewna
1
błędu. Wada jest zawsze wykryta.
Projekt nie zostanie przekazany do dalszej realizacji z wadą. Kontrola jest automatyczna,
Bardzo
2
stwierdzenie wady wstrzymuje proces. Wada jest prawie zawsze wykryta.
wysoka
Kontrola jest przeprowadzana na bieżąco. Jest duże prawdopodobieństwo, że wada zostanie
Wysoka
3
w porę wykryta.
Kontrola w postaci wielu sprawdzeń na dalszych etapach projektu.
Umiarkowanie
4
Jest duże prawdopodobieństwo, że wada zostanie w porę wykryta.
wysoka
Kontrola jest oparta na pomiarach przeprowadzanych po zakończeniu danego etapu projektu
Przeciętna
5
np. weryfikacja zgodności. Kontrola może wykryć wadę.
Etap jest nadzorowany tylko przez bieżące monitorowanie poprawności lub metody
Niska
6
szacunkowo-statystyczne. Kontrola może nie wykryć wady.
Kontrola polega tylko na dwustopniowej ocenie intuicyjnej i ma małe szanse na wykrycie
Bardzo niska
7
wady.
Kontrola polega tylko na pojedynczej ocenie intuicyjnej i ma małe szanse na wykrycie wady.
Niepewna
8
Kontrola jest wykonywana sporadycznie i nie jest ukierunkowana na analizę wad. Kontrola
Bardzo
9
prawdopodobnie nie wykryje wady.
niepewna
Brak kontroli lub pomyłka niemożliwa do wykrycia. Nie są stosowane żadne metody kontroli.
Niemożliwa
10
Absolutna pewność niewykrycia wady.
Wyznaczanie liczby Z
(znaczenie - konsekwencje wady, błędu)
Znaczenie FMEA procesu
Z
Wady
Wada nie będzie miała żadnego wpływu na realizację projektu, przedsięwzięcia.
Żadne
1
Wada będzie miała minimalny, prawie nie zauważalny wpływ na przebieg realizacji
Bardzo małe
2
projektu, przedsięwzięcia.
Znaczenie wady jest małe i prowadzi tylko do niewielkiego pogorszenia realizacji projektu,
Małe
3
przedsięwzięcia.
Wada jest zauważalna i powoduje niezadowolenie stron uczestniczących w realizacji
4
projektu, przedsięwzięcia.
Przeciętnie
Wada jest wyraz
nie zauważalna, sposób realizacji projektu nie zaspokaja potrzeb stron
5
zainteresowanych, cel przedsięwzięcia jest zagrożony.
Wada jest zauważalna, cel projektu nie może być osiągnięty a usuniecie wady generuje
6
dodatkowe koszty.
Niezadowolenie zainteresowanych stron jest znaczące, cel projektu jest niemożliwy do
7
zrealizowania.
Duże
Niezadowolenie zainteresowanych stron jest tak duże, że kontynuowanie projektu jest
8
wyraz
nie zagrożone.
Wada wyraz
nie narusza spełnienie wymagań prawnych, stanowi zagrożenie dla
9
Bardzo duże
zainteresowanych stron a kontynuowanie projektu może być niemożliwe.
Wada jest tak duża, że nie można jej usunąć, poprawić. Kontynuowanie projektu nie jest
- krytyczne
10
możliwe.
WPR=R*W*Z
" Wartość wskaz
nika stanowi podstawę do
ustalenia rankingu przyczyn ze względu na ich
 krytyczność (im wyższy wskaz
nik przyczyna bardziej krytyczna)
" Różnice miedzy wartością WPR mogą być
znaczące
" Jeżeli różnice są niewielkie należy podczas
rangowania przyjąć kryterium ocen cząstkowych:
 Największe znaczenie Z
 Średnie znaczenie R
 Najmniejsze znaczenie W
Przestrzegamy następujących zasad:
" Przy wystawianiu liczby Z należy brać pod uwagę
tylko skutek, bez względu na to jaką wadą jest on
spowodowany. Zdarza się, że ten sam skutek jest
inaczej wartościowany dla wad  trudniejszych i
 mniej trudnych , wyższe wartości Z przypisuje się
wadom, których wykrywalność jest niska.
" Liczba R może dotyczyć zarówno wystąpienia wady
jak i jej przyczyny. Konieczne jest konsekwentne
podejście  przyjmujemy na początku regułę że R
jest związane z przyczyną błędu.
" Liczba W odnosi się zasadniczo do samej wady,
potencjalnego błędu.
Przestrzegamy następujących zasad:
" W ramach danej analizy FMEA można
zidentyfikować wady, skutki i przyczyny, którym
należy przypisać maksymalne i minimalne
wartości R, W, Z, a wszystkie pozostałe przyczyny
wady, skutki i przyczyny są do nich odnoszone.
" Przy wartościowaniu wskaz
ników R, W, Z należy
opierać się (oprócz wskazówek zawartych w
tabelach) na danych i informacjach z poprzednich
projektów oraz na doświadczeniu.
Identyfikacja czynników ryzyka:
Czynniki zewnętrzne:
 regulacje prawne
 niestabilność polityczna
 trudności z uzyskaniem zewnętrznego finansowania
 zmiana warunków rynkowych dla kluczowych materiałów i usług wykorzystywanych w
projekcie
 niekorzystne warunki pogodowe
 zmiany w technologii
 prawdopodobne zmiany w systemie prawnym
 zmiany w branży, w sposobach konkurowania
 warunki fundamentowania,
 zmiany w relacjach z pracownikami
 trudności w zakupie gruntów
 zgodność z wymogami środowiska naturalnego
 opór i nieprzychylność społeczności lokalnej, regionalnej, itp.
 wpływ na środowisko
 trudności w uzyskaniu pozwoleń
 wahania kursów walut
 zmiany w podatkach
Czynniki wewnętrzne:
 słaby definicja zakresu projektu
 nieadekwatne zaplanowanie projektu
 nieodpowiednia strategia z dostawcami
 brak planów wykonalności projektu
 rzadkość zasobów własnych i przywództwa
 niski poziom profesjonalności zespoły projektowego
 brak wykwalifikowanej kadry pracowniczej
 nierealne szacunki kosztów i czasu trwania zadań
 słaby system kontroli postępów projektu
 nieefektywne zarządzanie dostawami materiałów
 nieefektywne zarządzanie projektem
 biurokracja
 odchodzenie fachowców z zespołu projektowego
 niedopasowanie technologii do potrzeb klienta
 ryzyko nieskuteczności i niepowodzenia nowej technologii, produktu
 brak umiejętności negocjacji i budowania korzystnych relacji z partnerami
 niska wydajność
 niski poziom jakości, wykonalności
 konflikty wewnątrz zespołu projektowego
 konflikty pomiędzy kadrą zarządczą a zespołem projektowym
 niedopasowanie projektu do potrzeb społeczności lokalnej
 bariera językowa, kulturowa
 niebezpieczne warunki pracy