Opracowanie zawiera zwięzłą charakterystykę metodologii fizyki, tj. opis metod badawczych stosowanych we współczesnej fizyce (rozdziały 1. oraz 4.). Przedstawione są zagadnienia dotyczące wielkości fizycznych i układu jednostek SI (rozdział 2.), analizy wymiarowej (rozdział 3.), biegłego szacowania wartości wielkości fizycznych (rozdział 4.), terminologii (rozdział 5). Opracowanie zamykają uwagi prof. Łukasza Turskiego (rozdział 6.) o znaczeniu nauki dla dalszego rozwoju cywilizacyjnego oraz przykład rozumowania pseudonaukowego, charakterystycznego dla sekty religijnej (rozdział 7).
W tym rozdziale zdefiniujemy pojęcie nauki, odpowiemy na pytanie co to jest fizyka, dokonamy jej podziału oraz przedstawimy krótko metody stosowane przez fizyków do badania właściwości ciał, materiałów oraz zjawisk zachodzących w naturze.
1.1 Nauka — znaczenie terminu
Rozpoczniemy od odpowiedzi na pytanie: Co to jest nauka?
Rada Amerykańskiego Towarzystwa Fizycznego zaproponowała następujące znaczenie tego terminu:
Nauka to systematyczne przedsięwzięcie gromadzenia wiedzy o świecie i porządkowania tej wiedzy w zwartej postaci weryfikowalnych praw i teorii. Sukces i wiarygodność nauki są oparte na gotowości naukowców do:
1. Poddawania (wystawiania) swoich idei i wyników na niezależne sprawdzanie (weryfikowanie) i odtwarzanie przez innych naukowców; wymaga to pełnej i otwartej wymiany danych, procedur i materiałów.
2. Porzucania (odstępowaniu) lub modyfikowania przyjętych wniosków, kiedy zostają one skonfrontowane z pełniejszymi lub bardziej wiarygodnymi dowodami doświadczalnymi.
Stosowanie się do powyższych zasad dostarcza mechanizmu samokorek-cji, który jest fundamentem wiarygodności nauki.
Nauka spełniająca wyżej wymienione wymagania można określać mianem nauki twardej1, co odpowiada w języku angielskim słowu science i odróżnia ją od nauk miękkich.
Znaczeniu nauki dla współczesnego świata jest poświęcony rozdział 6 pt. Ocali nas nauka.
'Taki typ nauki cechuje otwartość, transparentność i to, że jest falsyfikowalna w sensie zaproponowanym przez K. Poppera.
1