9588049816

„Wpływ wydzieleń fazy y na strukturę i właściwości ferromagnetycznych stopów z pamięcią kształtu Ni-Co-Mn-In”

W ostatniej dekadzie zauważalny jest znaczący wzrost zainteresowania polikrystalicznymi stopami Ni-Mn-In oraz Ni-Co-Mn-In. Stopy te wykazują szereg ciekawych właściwości fizycznych, takich jak magnetoopór, efekt magneto-kaloryczny czy magnetyczny efekt pamięci kształtu. Jednakże praktyczne zastosowanie w przemyśle polikrystalicznych stopów z pamięcią kształtu Ni-Mn-X (X = In, Co+In) jest zdecydowanie ograniczone ze względu na ich kruchość.

Poszukiwania materiału o wyższych właściwościach wykazały, że obecność dyspersyjnych wydzieleń fazy y w tych stopach powoduje uzyskiwanie lepszych właściwości plastycznych i sprężystych, co zwiększa możliwości ich obróbki i kształtowania, a w efekcie zwiększa również ich możliwości aplikacyjne [2 - 3].

Pomimo dużego zainteresowania tymi materiałami, dotychczasowe opracowania nie przedstawiają wyczerpujących wyników badań związanych z charakterystyką struktury i jej wpływem na zakres przemiany martenzytycznej oraz właściwości użytkowe. Dlatego też, w niniejszej pracy postanowiono uporządkować informacje dotyczące ferromagnetycznych stopów wykazujących efekt pamięci kształtu oraz zjawiska im towarzyszące, jak również przedstawić wyniki badań związanych z określeniem wpływu składu chemicznego i struktury na zakres przemiany martenzytycznej oraz właściwości mechaniczne.

W pierwszej części niniejszej rozprawy (rozdział IV. 1. i IV.2.) przedstawiono stan wiedzy dotyczący magnetycznego efektu pamięci kształtu (Magnetic Shape Memory Effect, MSME), jak również mechanizmy, które wywołują ten efekt, to znaczy: przemianę martenzytyczną oraz reorientację wariantów martenzytu poprzez ruch granic    bliźniaczych    pomiędzy    poszczególnymi    jego wariantami.

Scharakteryzowano podstawowe grupy FSMA, ze szczególnym uwzględnieniem wpływu poszczególnych pierwiastków stopowych na strukturę, temperatury przemiany martenzytycznej i magnetycznej oraz właściwości (rozdział IV.3). Na tej podstawie dokonano wstępnego wyboru materiału do dalszych badań (stopów z układu Ni-Co-Mn-In).    Przedstawiono    szczegółowy opis struktury    faz    występujących

w stopach, właściwości oraz możliwości aplikacyjnych ferromagnetycznych stopów z pamięcią kształtu z układu Ni-Co-Mn-In (rozdział IV.4). W końcowym rozdziale przeglądu literatury (IV.5) omówiono wpływ metod wytwarzania stopów wykazujących magnetyczny efekt pamięci kształtu na strukturę i właściwości oraz dokonano wyboru technologii wytwarzania stopów Ni-Co-Mn-In dla realizacji pracy.

PRACA DOKTORSKA str. 8