9679386199

3. STRONA POSTĘPOWANIA ADMINISTRACYJNEGO

Strona jest centralną instytucją postępowania administracyjnego, w którym organ administrujący orzeka o jej indywidualnych prawach i obowiązkach. Postępowanie administracyjne prowadzone jest w celu podjęcia rozstrzygnięcia co do praw lub obowiązków strony. Artykuł 28 k.p.a. stanowi, że „Stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu za względu na swój interes prawny lub obowiązek”.

W wyroku z dnia 22 lutego 1984 r. (I SA 1748/83) NSA zdefiniował pojęcie interesu prawnego oraz interesu faktycznego, podkreślając, że: „pojęcie strony, jakim posługuje się art. 28 k.p.a., a następnie pozostałe przepisy tego kodeksu, może być wyprowadzone tylko z administracyjnego prawa materialnego, to jest z konkretnej normy prawnej, która może stanowić podstawę do sformułowania interesu lub obowiązku obywateli. Mieć interes prawny w postępowaniu administracyjnym znaczy to samo, co ustalić przepis prawa powszechnie obowiązujący, na którego podstawie można skutecznie żądać czynności organu z zamiarem zaspokojenia jakiejś potrzeby albo żądać zaniechania lub ograniczenia czynności organu sprzecznych z potrzebami danej osoby. Od tak pojmowanego interesu prawnego trzeba odróżnić interes faktyczny, to jest stan, w którym obywatel wprawdzie jest bezpośrednio zainteresowany rozstrzygnięciem sprawy administracyjnej, nie może jednak tego zainteresowania poprzeć przepisami prawa powszechnie obowiązującego, mającego stanowić podstawę skutecznego żądania stosownych czynności organu administracji. W takim wypadku obywatelowi nie przysługują atrybuty strony w postępowaniu administracyjnym”. Należy zauważyć, że z samego faktu ustanowienia w prawie materialnym ochrony pewnych interesów, czyli nadania im rangi interesów prawnych, nie wynika, że podmiot praw i obowiązków jest już stroną. Staje się nią dopiero wtedy, gdy wnosi żądanie wszczęcia postępowania albo gdy zostanie powiadomiony o czynnościach organu administrującego podjętych z urzędu.

4. PODMIOTY NA PRAWACH STRONY

Podmioty na prawach strony są to podmioty, które mają w postępowaniu uprawnienia procesowe takie same jak strona, ale występują w „cudzej” sprawie, obok strony. Do podmiotów tych należą:

•    organizacja społeczna - art. 31 k.p.a.

•    prokurator - 182 - 189 k.p.a.

•    Rzecznik Praw Obywatelskich - ustawa z 15 lipca 1987 r. (tekst jedn. Dz.U z 1991 r. Nr 109, poz.471 ze zm.) oraz przepisy k.p.a. o prokuratorze.

Każdy z tych podmiotów może:

-    żądać wszczęcia postępowania,

-    żądać dopuszczenia do udziału w toczącym się postępowaniu,

-    korzystać z innych uprawnień procesowych (takich jak strona): może żądać udostępnienia akt sprawy, zgłaszać wnioski dowodowe, składać środki zaskarżenia: odwołanie, zażalenie, skargę do sądu administracyjnego itp. Wyłącznie prokuratorowi służy sprzeciw od decyzji ostatecznej (art. 184 k.p.a.).

2