OSIĄGNIĘCIA KONIECZNE W ZAKRESIE KSZTAŁCENIA JĘZYKOWEGO
1. Redagowanie wypowiedzi
Umiejętność dokonywania różnorodnych przekształceń składniowych w zależności od celu i formy wypowiedzi. Umiejętność zredagowania spójnej i logicznej oraz komunikatywnej wypowiedzi, poprawnej pod względem leksykalnym, składniowym i kompozycyjnym, w formie opowiadania, opisu, charakterystyki, sprawozdania, streszczenia, rozprawki; podania i życiorysu.
Umiejętność dostrzegania błędów we własnej i cudzej wypowiedzi, umiejętność poprawiania komunikatywności własnej wypowiedzi. Praktyczne umiejętności ortograficzne i interpunkcyjne w zakresie wyznaczanym przez program nauczania. Nawyk sięgania po słownik ortograficzny, umiejętność posługiwania się słownikami poznanymi w poprzednich klasach, ponadto słownikiem frazeologicznym i słownikiem poprawnej polszczyzny.
Umiejętność zabierania głosu w dyskusji, umiejętność formułowania ustnych wypowiedzi o charakterze analitycznym i interpretacyjnym z wykorzystaniem poznanych terminów teoretycznoliterackich. Sprawność w formułowaniu wniosków z dyskusji na tematy z życia, na tematy związane z kształceniem literackim i kulturalnym, oraz w formułowaniu wniosków z obserwacji i analiz materiału językowego na lekcjach gramatyki.
2. Rozpoznawanie i analiza zjawisk językowych
Rozpoznawanie w tekście wyrazów odmiennych i nieodmiennych oraz form deklinacyjnych i koniugacyjnych, zdań współrzędnie i wielokrotnie złożonych, mowy zależnej i niezależnej, a także neologizmów, typów słowotwórczych oraz umiejętność ich analizy. Praktyczne umiejętności w operowaniu wszystkimi poznanymi typami wypowiedzeń, przekształcenie konstrukcji składniowych w zależności od potrzeb komunikatywnych i stylistycznych wypowiedzi z wykorzystaniem poznanych w szkole struktur i operacji językowych.
3. Rozumienie i używanie pojęć:
a) komunikatywność, spójność, błąd leksykalny, frezologiczny, składniowy, kompozycyjny;
b) części mowy i ich formy: wyrazy odmienne i nieodmienne, samodzielne i niesamodzielne, forma wyrazu, fleksja;
c) zdanie: podmiotowe i orzecznikowe, wypowiedzenie wielokrotnie złożone, mowa zależna i niezależna;
d) słowotwórstwo i słownictwo: neologizm, zapożyczenie, nazwa własna;
e) fonetyka: upodobnienia spółgłosek (udżwięcznienie, ubezdźwięcznienie), uproszczenie grupy spółgłoskowej.
45