9693893018

Gazeta Jarocińska

51 (688) 19 grudnia 2003 www.gj.com.pl

Anioł stróż z sądu

Ponad 700 osób w całym powiecie jarocińskim ma orzeczony dozór kuratora. Zdarza się, że “anioła stróża” z urzędu mają całe rodziny.

KODEKS KARNY (0 KURATORACH)

Art. 67. § 1 Warunkowe umorzenie następuje na okres próby, który wynosi od roku do 2 łat i biegnie od uprawomocnienia się orzeczenia § 2 Umarzając warunkowo postępowanie karne, sąd mo2e w okresie próby oddać sprawcę pod dozór kuratora lub osoby godnej zaufania, stowarzyszenia. instytucji albo organizacji społecznej, do której działalności należy troska o wychowanie. zaj>obieganie demoralizacji lub pomoc skazanym

Teresa Wojtkowiak, kierownik Zespołu Kuratorskiej Służby Sądowej Sądu Rejonowego w Jarocin*

ZA CO MAJA KURATORA

Z powodu zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności - 310 osób Warunkowo zwolnieni z więzienia    • 20 osób

Kara ograniczenia wolności    - 150 osób

Kuratorzy rodzinni dla nieletnich    - 370 osób

W tym

98    osób ubezwłasnowolnionych

28    osób skazanych na niestacjonarne leczenie alkoholowe

Skazani dorośli będący pod dozorem kuratora

miasto

Jarocin

2erków

Kotlin

W Sądzie Rejonowym w Jarocinie działa 52 kuratorów. Tylko 6 z nich to zawodowcy. Reszta kuratelą zajmuje się społecznic. Siedem dni w tygodniu, najczęściej po godzinach. Kurator może odwiedzić swojego podopiecznego nawet o 22.00 wieczorem. Społecznicy podkreślają - tę pracę trzeba no prostu lubić. I trudno im nic wierzyć. Kurator społeczny otrzymuje wyłącznie zryczałtowany zwrot kosztów. Dziś średnio to 34 zł za jeden dozór. W praktyce stawka ta jest różna. - Wszystko zależy od trudności nadzoru i stopnia zaangażowania danej osoby. Bywa również. że jest to kwota sięgająca 50 zl - mówi Teresa Wojtkowiak, kierownik Zespołu Kuratorskiej Służby Sądowej Sądu Rejonowego w Jarocinie. Choć zawodowcy wciąż pozostają w mniejszości, to ogólna tendencja skierowana jest na zwiększenie kuratorów zawodowych kosztem społeczników.

Nauczyciele dominujq

Teoretycznie kuratorem społecznym może zostać każdy. Wystarczy niekaralność i odpowiedni wiek (zobacz ramka). Na co decyduje się osoba podejmująca obowiązki sądowego „anioła stróża".

-    Na trudną, czasami niewdzięczną pracę - mówi jeden z kuratorów.

-    Jeżeli ktoś lubi pracować z innymi. pomagać im i połknie tego bakcyla, to będzie to robił. Ale do tego też chyba trzeba się po prostu urodzić. W Jarocinie większość spo-

W SADZIE REJONOWYM W JAROCINIE DZIAŁA KURATORSKI OŚRODEK PRACY Z MŁODZIEŻĄ

- przeznaczony dla dzieci do 13-tego roku życia Z nieletnimi zajęcia mają tutaj między innymi pedagodzy, specjaliści różnych kierunków, a latem tez nauczyciele wychowania fizycznego Stale w ośrodku przebywa od 8 do 10 osób

Kurator, osoba pełniąca funkcję w zakresie instytucji kurateli Kurator w zależności od rodzaju kurateli ma wyznaczony zakres czynności, które obowiązany jest wykonywać Np kurator osoby ubezwłasnowolnionej częściowo jest powołany do jej reprezentowania i do zarządu majątkiem tylko wtedy, gdy sąd opiekuńczy lak postanowi.

łcczników, to czynni lub emerytowani nauczyciele. - Nie da się ukryć, że przy pracy z dziećmi. Z rodzinami patologicznymi, najłatwiej jest pedagogom - mówi Teresa Wojtkowiak. - W sytuacji, kiedy mamy do czynienia z osobami dorosłymi, które weszły w konflikt

Z prawem, najlepiej jeśli kuratorem jest osoba, która skończyła np. prawo albo resocjalizację. Na razie wymóg takiego wykształcenia przepisy stawiają jedynie przed zawodowcami. Ci ostatni nadzorują pracę tych. którzy profesją kuratora parają się społecznie. A jest. co robić. Sądowego opiekuna w całym pow iecie jarocińskim ma w sumie 360 dorosłych. Kolejnych 370 podopiecznych mają kuratorzy wydziału rodzinnego. W sumie więc pod stałą opieką pozostaje blisko 700 ludzi. Ponad 20. to osoby o największym ryzyku - warunkowo zwolnione z więzienia. Ucząc w ten sposób na jednego kuratora przypada aż 17 osób. - Każdy kurator zawodowy ma pod opiekcf 20 skazanych - wyjaśnia Wojtkowiak. - U kuratoraw społecznych ta liczba nie jest stała. Zwykle to od kilku do 10 osób maksymalnie.

Z przepisami w ręce

Przepisy nic określają, ile razy w miesiącu kurator powinien zjawić się w domu swojego podopiecznego. - Wszystko jest uzależnione od potrzeby. Bywa. że kurator jedzie do danej osoby i trzy razy w tygodniu, a zdarzają się przypadki, że raz na kilka tygodni. Wszystko zależy od konkretnej sytuacji np. w rodzinie, czy środowisku. Większość skazanych bez problemów współpracuje ze swoi mi stróżami. - Kurator to zawsze osoba reprezentująca prawo, więc podopieczni wykazują pewien respekt - podkreślają opiekunowie. Za kuratorem stoją przepisy. To od jego opinii zależy bowiem, czy dana osoba np. warunkowo zwolniona z wiezienia, trafi ponownie za kratki, czy nic. - Jeżeli postawa podopiecznego jest naganna wtedy opiekun nie ma wyjścia • mówi Wojtkowiak. Ale jak pokazuje życic, urzędowi opiekunowie bardzo rzadko sięgają po tak drastyczne środki. W całym 2003 r. kuratorzy skierowali do sądu w Jarocinie zaledwie 10 wniosków o odwieszenie kary. - Są to przypadki, kiedy ktoś nie płaci alimentów, albo mimo wyroku w dalszym ciągu zfięca się nad rodziną - mówi sędzia sądu rodzinnego.

Cała rodzina z kuratorem

Podobno miarą skuteczności pracy kuratora jest to. czy podopieczny do niego wraca czy nie. W rzeczywistości na palcach można policzyć tych kuratorów, których wychowankowie więcej nie trafili do sądowych statystyk. Zdarzają się za to rodzinne patologie. Bywa. że kurator przechodzi z ojca na syna. W Jarocinie jest kilka rodzin. w których wszyscy członkowie mają kuratora. - Bywa. że ojciec ma wyrok za znęcanie się nad rodziną. matka jest alkolioliczką. ma ograniczoną władzę. Wtedy dzieci również są pod nadzorem kuratora - wyjaśnia Teresa Wojtkowiak. Nasza rozmówczyni twierdzi, że nigdy nic miała pod swoją kuratelą dwa razy tej samej osoby. Kuratorzy społeczni przyznają się jednak, delikatnie mówiąc, do mniejszych sukcesów. - To bardzo boli. ale niestety mimo wysiłków niektórym ludziom nie można pomóc. Żal jest zwłaszcza dzieci. To trudne, ale generalnie nasza skuteczność jest bardzo niska - mówi jedna z kuratorck. emerytowana nauczycielka. - Przez 35 lat pracowałam z dziećmi. Wciąż się tym zajmuję, bo kocham pracę z dziećmi i czuję potrzebę pomagania innym. Gdyby nie to. nie byłabym ku-ratorką. Praktyka pokazuje, że osoby dorosłe o wiele łatwiej namówić na współpracę niż dzieci.

-    W przypadku nieletniego /wtrzeb-na jest koordynacja wielu osób. nie tylko [>odopiecznego, kuratora ■ ale też pedagoga, wychowawcy i rodziców - to o wiele trudniejsze, niż kontakt na linii kurator osoba dorosła - mówi Wojtkowiak.

Raczej spokojnie

Praca kuratora bywa niebezpieczna. Najczęściej penetruje on bow icm środowiska patologiczne, margines społeczny i wylęgarnie drobnych przestępców. - Nikt nie lubi. kiedy ktoś obcy przegląda mu kąty i zadaje trudne pytaniu - mów i jedna z kuratorck. Mimo wszystko na terenie powiatu jarocińskiego nie zdarzyło się jeszcze, żeby urzędowy opiekun został np. pobity przez osobę, którą nadzoruje. Choć w skali kraju takie przypadki nie należą do odosobnionych. Bywa. że kuratorzy po prostu nie są wpuszczani do mieszkania, bądź wręcz z niego wyrzucani. Na szczęście to też rzadkość. - W mojej 25-letniej karierze taki przypadek miałam dwa razy

-    mówi Teresa Wojtkowiak. W takich wypadkach anioł stróż chodzi gmina

Jarocin

NIE TYLKO NADZORUJĄ

W Zespole Kuratorskim Służby Sądowej utworzono tzw fundusz postpenitencjarny Powstał on z myślą o osobach, które opuszczają zakład karny, a me mają żadnych środków do życia Pomoc, na jaką mogą liczyć. to zwykłe kilkaset złotych, tzw .grosze na przeżycie" Od początku roku z tej formy wsparcia skorzystało około trzydziestu osób - Znamy doskonale osoby, którym pomagamy finansowo Jeżeli zachodzi podejrzenie. ze ktoś zamiast żywności może próbować kupić alkohol. wówczas wypłacamy mu niewielka kwotę, bądź po prostu kontrolujemy to. co kupuje i płacimy za to - mówi Teresa Wojtkowiak środki z funduszu już me raz okazały się zbawienne - Mieliśmy przypadek rodziny, w której ojciec trafi! do więzienia. a me orzeczono jeszcze alimentów. Wtedy z funduszu dwukrotnie pokryto rachunek w wysokości 500 złotych

w gości w eskorcie policji. Kierownik Rewiru Dzielnicowych w Jarocinie potw ierdza. żc funkcjonariusze pomagają kuratorom przynajmniej kilka razy w miesiącu. Bywa i tak. żc kurator nigdy nic spotka się ze swoim podopiecznym, bo ten go unika, albo np. - co się zdarza niezwykle rzadko - wyjeżdża za granicę.

Jak oceniane są wysiłki kuratorów? Teresa Wojtkowiak nie pamięta. żeby zdarzyła się taka sytuacja. żc któryś z. kuratorów rażąco nic wypełniał swoich obowiązków. - Jeżeli ktoś się podejmuje tej pracy, la raczej wypełnia swoje obowiązki sumiennie. Zdarzają się oczywiście jakieś przypadki losowe, ale to naprawdę margines - podkreśla.    (nba)

Jaraczewo