9733773969

1 unki z klas: Querco-Fagetea (50), Festuco--Brornetea (35) i Scheuchzerio-Caricetea fuscae (15). Większość gatunków chronionych (101) została zaliczona do kategorii roślin ustępujących w skali badanego terenu, a 73 — w skali całego kraju.

Stanowiska roślin chronionych (ryc. 79) koncentrują się głównie na terenie Ojcowskiego Parku Narodowego (1)1*4844 — 76 gat., DP5804 — 51 gat., DF4822 — 46 gat., 1)1*4843 — 45 gat., Dl*4834 — 42 gat., 1)1*5910 — 38 gat.), w rezerwatach: „Parkowe” (1)1*9620 — 49 gat.), „Zielona Góra” (DE8433 — 39 gat.), „Góra Zborów” (1)1*0643 — 35 gat.), „Dolina Racławki” (DF5724 — 35 gat.), oraz w okolicach Olsztyna (1)1*8444 — 37 gat.) i Krzeszowic (DF5742 — 35 gat.).

5.3.2. Obszarowe formy ochrony przyrody

Zespół Jurajskich Parków Krajobrazowych, z otaczającym go Jurajskim Obszarem Chronionego Krajobrazu i Ojcowskim Parkiem Narodowym (OPN), stanowi największy w Polsce obszar chroniony o powierzchni ponad 2,5 lys. km² (ryc. 80).

Ojcowski Park Narodowy to najmniejszy park narodowy w Polsce. Jego powierzchnia wynosi 2145,62 ha oraz 6777 ha otuliny (http://www.opn.pan.krakow.pl/). Obejmuje on środkowy odcinek Doliny Prądnika (od Pieskowej Skały do Prądnika Korzkiewskiego) oraz środkową i dolną część Doliny Sąspówki. Znaczną część Ojcowskiego Parku Narodowego (330 ha) zajmują ścisłe rezerwaty przyrody, w których cłironi się między innymi: buczynę karpacką, grądy oraz zespoły muraw kseroter-micznych.

W skład Zespołu Jurajskich Parków Krajobrazowych wchodzi 7 parków krajobrazowych (tabela 15) i 29 rezerwatów (tabela 16), położonych na terenie 36 gmin. Na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej projektuje się również utworzyć Jurajski Park Narodowy o powierzchni 5141,7 ha, składający się z dwóch części (Hereźniak 1996). Pierwsza z nich — mniejsza — obejmowałaby tereny położone na południowy wschód od Olsztyna, a druga (większa) — okolice Złotego Potoku.

Mimo tak znacznej powierzchni obszarów chronionych, przyroda Wyżyny Krakowsko-Czę

stochowskiej jest w dużym stopniu narażona na zniszczenie. Stanowiące o jej bogactwie tereny leśne oraz skalne ostańce z murawami kseroter-micznymi pozostają pod silnym wpływem działalności człowieka, a sąsiedztwo wielkich miast oraz emitorów przemysłowych dodatkowo zwiększa ich zagrożenie.

Przedmiotem ochrony w większości rezerwatów są buczyny oraz ostańce wapienne, nieco rzadziej zaś — grądy oraz murawy kseroter-miczne. Niestety, zajmują one z reguły niewielką powierzchnię i często sąsiadują z terenami przekształconymi w wyniku działalności człowieka, co bardzo niekorzystnie wpływa na stan ich zachowania. Bliska odległość od terenów zabudowanych i szlaków komunikacyjnych ułatwia szybsze rozprzestrzenianie się gatunków inwazyjnych, przyczyniających się do zmiany składu zbiorowisk roślinnych, które do tej pory miały naturalny charakter.

Wydaje się, że jedynym sposobem pozwalającym na zachowanie najcenniejszych przyrodniczo terenów Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej byłoby ograniczenie ruchu turystycznego na najbardziej zagrożonych obszarach oraz znacznie częstsze stosowanie ochrony czynnej (szczególnie muraw kserotermicznych). Ważna jest również ochrona lasów, których kondycja decyduje o wyjątkowej różnorodności flory badanego terenu.

5.3.3. Tereny o największych walorach przyrodniczych

Zastosowana w pracy metoda kartogramu umożliwia również porównanie terenów zlokalizowanych w obrębie poszczególnych jednostek kartogramu pod względem ich wartości botanicznych. W tabeli 17 przedstawiono wykazy pól badawczycłi. w których odnotowano największe liczby wszystkich gatunków oraz tych, które należą do 5 grup roślin szczególnie cennych z punktu widzenia przyrodniczego (ciepłolubne, górskie, starych lasów, ustępujące, chronione).

W obrębie wszystkich 6 analizowanych grup w pierwszej dziesiątce znalazły się tylko 2 kwadraty (DF4844 oraz DI *5804), położone na terenie Ojcowskiego Parku Narodowego.

Aby porównać walory botaniczne występujące w poszczególnych jednostkach kartogramu. dla każdej z nich obliczono liczbę punktów 81

1! Różnorodność.