9814373112

284    PRZEGLĄD ELEKTROTECHNICZNY    Nr 9

SEKCJA TELETECHNICZNA

POSTĘPY POŁĄCZEŃ KABLOWYCH W DZIEDZINIE

TELEFONJI DALEKOSIĘŻNEJ

Ini. Wacław GUnther

Streszczenie. Artykuł niniejszy zawiera krótki opis niektórych ulepszeń i zmian, wprowadzonych w ciągu ostatnich paru lat przez praktykę budowy kabli dalekosiężnych, oraz niektóre nowe zastosowania, badane dotąd tylko teoretycznie i laboratoryjnie, które, nie będąc wprowadzone jeszcze w praktyczne użycie, mogą być jednak uważane, jako przewidywania przyszłości. Z zagadnień pierwszych podano nowe używane już systemy pupinizacji, udoskonalenie pupinizacji obwodów muzycznych (radjowych) w kablu dalekosiężnym, telelonję wielakrotną na kablu pupinowa-nym, pewne postępy automatyzacji międzymiastowych połączeń kablowych i nowe tendencje w montażu kabla dalekosiężnego. Zagadnienia drugie obejmują telefonję wielokrotną na kablu dalekosiężnym niepupinowanym i na skablowanych dalekosiężnych obwodach spółśrodkowych.

Wstąp. Postępy połączeń kablowych w dziedzinie te-lefonji dalekosiężnej z punktu widzenia praktycznego i ekonomicznego zasadniczo można podzielić na dwie kategorje: te udoskonalenia i rozwój, które nie stanowią właściwie żadnych nowych odkryć technicznych ani teoretycznych, lecz tylko stosunkowo drobne zastosowania, mające jednak bardzo duże znaczenie praktyczne i ekonomiczne, i te wielkie postępy, wydedukowane na podstawie gruntownych badan teoretycznych i prób praktycznych, przeprowadzanych w la-boratorjach starego i nowego świata, które stawiają wprost nieograniczone horoskopy na przyszłość.

Referat niniejszy ma na względzie przedewszystkiem te pierwsze kategorje zagadnień.

Nowe tendencje w stosowanych dotychczas systemach pupinizacji. Gdy zaczęły wchodzić w użycie kable telefoniczne i wyszła na jaw rola, jaką odgrywa w przesyłaniu sygnału ich duża pojemność w porównaniu z przewodami napowietrznemi, pojawiła się myśl u Thompsona, Pupina i Krarupa kompensowania wpływów tej pojemności przez sztuczne wprowadzanie do obwodu indukcyjności; powstały znane trzy systemy, z których najbardziej dla kabli dalekosiężnych lądowych rozpowszechnił się, jak wiadomo, system Pupina, dla kabli zaś morskich i dla linij mieszanych, ze znanych powodów, — system Krarupa. Mówić tu będziemy tylko o pupinizacji. Powstał w krótkim stosunkowo czasie w praktyce używany cały szereg systemów i stopni pupinizacji, który, zdawało się, od paru lat sprowadził się do znanych i zaleconych przez C. C. I. F. (Comite Consultatif International des Communications Telephoniąues a grandę distance) zasadniczych trzech systemów, oznaczonych, jak wiadomo, znakami: Nr. Ia (system Standard‘a); Nr. Ib (system Siemens a) i Nr. II. Co do stopnia pupinizacji ustaliły się zasadniczo 3 stopnie: pupinizacja mocna, średnia i lekka, z których praktyka w bardzo prędkim czasie usunęła pupinizację średnią, pozostawiając przeważnie tylko mocną i lekką, stosując jedną i drugą tak do obwodów dwutorowych, jak i jednotorowych.

Taki stan rzeczy egzystował do niedawna, jeszcze parę lal temu, powiedzmy, w chwili powstania pierwszych kabli dalekosiężnych w Polsce. Praktyka jednak, do której przyłącza się już i Polska, idzie dalej naprzód. Wchodzi tu w grę cały szereg skomplikowanych czynników, z których za najważniejsze można uważać:

1)    pewne faktyczne niedomagania ruchu;

2)    coraz bardziej surowe wymagania, stawiane połączeniom dalekosiężnym;

3)    dążenia do pewnego uproszczenia i ujednostajnienia urządzeń;

4)    pojawienia się nowych zagadnień i nowych możliwości w celu ekonomiczniejszego wyzyskania kabla.

Rozwój ten przejawił się przedewszystkiem w prawic całkowitem zaniechaniu w budowie nowych kabli obwodów dwutorowych, mocno pupinowanych; nowe inwestycje projektują już zasadniczo tylko obwody dwutorowe, lekko pu-pinowane na żyłach cienkich, naprzykład, o średnicy 0,9 mm, pozostawiając niejako z konieczności obwody jednotorowe mocno pupinowane na żyłach grubych 1,3 mm dla połączeń międzynarodowych krótszych, do 500 km, wyjątkowo do 700 km (na obwodach pochodnych). Są to więc z reguły nie obwody tranzytowe, lecz tylko łączące ze sobą dwa sąsiednie państwa. Należy zaznaczyć, że poza połączeniami

0    charakterze wybitnie lokalnym magistrale krajowe wszystkich państw dostosowują się również do tych ogólnych międzynarodowych tendencyj rozwojowych, co zresztą jest nawet uzgodnione przez wzajemne porozumienie na zjazdach C. C. I. F. (księga żółta 1930 r., str. 268).

W miarę rosnących wymagań na terenie międzynarodowym, wydłużania się kontynentalnych połączeń kablowych

1    w myśl powyższej zasady jaknajwiększego przystosowania kablowych sieci narodowych również dla celów międzynarodowych, w dalszym ciągu daje się zauważyć zanikanie obwodów jednotorowych na korzyść dwutorowych przy równo-czesnem skrócaniu praktycznego zasięgu tych pierwszych. Równocześnie z tern powstają nowe zagadnienia praktyczne:

1)    podniesienia prędkości przenoszenia;

2)    podniesienia w pewnych wypadkach częstotliwości krytycznej;

3)    tw^rorzenia dodatkowych obwodów mownych na częstotliwościach nośnych w kablu pupinowanym;

4)    zwiększenie roli wzmacniaków bez niebezpieczeństwa gwizdu i potęgowania szmerów linjowych.

Rezultatem tych dążeń musiała być tendencja do obniżania stopnia pupinizacji, która, jak się okazuje, stosowana była dotąd naogół przesadnie, 'skracania długości odcinków pupinowskich i do coraz lepszego wyrównania obwodów, do czego nadają się najbardziej obwody dwutorowe.

Jakby kończąc pierwszy etap, osiągnięty przez praktykę w tym kierunku, ostatnie zebranie ogólne C. C. I. F., które odbyło się w Budapeszcie w roku zeszłym, wypowiada się już kategorycznie w pewnych rzeczach, dotyczących powyższych zagadnień; a więc nie zaleca się już nadal wo-góle stosowania pupinizacji, nazywanej dotąd mocną, względnie średnią, t. j. 177,63 mil i 177/107 mH przy zasadniczej