984502216

204 DRUGI ZJAZD

krakowskiej. Uzasadniając swój referat, dr. Balzer ustnie objaśnił, że ustaw polskich do r. 3 506, ogłoszonych dotąd, jest dotychczas 137 a wiadomych nui jest 308, z tych 306 w pełnym tekście a 92 w regestach.

W dyskusyi zabrał głos prof. Kobrzyński, oświadczając, że całe przedsięwzięcie poczytuje za przedwczesne i że komisya prawnicza już sama o* tern zamyślała, ale cofała się w obce przeszkód. Poniekąd poparł d-ra Balzera p. Wojciechowski, który oznajmił o odkryciu przez siebie tekstu najdawniejszej może ustawy polskiej z r. 1122 czy 1123, mianowicie dekretu Bolesława Krzywoustego co do Pomorza nadodrzańskiego, zachowanego w żywocie św. Ottona Bam-berskiego przez Herborda. Alfons Parczewski zwrócił uwagę referenta, że przytacza zamało uchwał wiecowych a te mogą znaleść się w księgach sądowych z w. XV i XVI. Nalconiec sam prof. Balzer, odpierając zarzuty, proponował, aby uczeni, podróżując po różnych miastach, nie zaniedbywali poszukiwań prawnych po księgach średniowiecznych; prof. Bobrzyńskiemu zaś odpowiedział, że nie zraża się trudnościami, które pokonywać począł i że regesta dotychczas znanych ustaw sam już poczynił. Tak więc odstręczające wystąpienie prof. Bobrzyńskiego nie odniosło skutku i zjazd wnioski referenta uchwalił.

Spóźniona pora zniewoliła do odłożenia na popołudnie referatu d-ra Semkowicza. Jeszcze na tern posiedzeniu dr. Balzer odczytał telegram z Pragi Edwarda Jelinka. Serdeczne słowa tyle sympatycznego dla nas autora czoskiego bardzo miłe na obecnych zrobiły wrażenie. Referat d-ra Aleksandra Rembowskiego „Czy roformy polityczne, zawarte w Monumencie Jana Ostrorogu, noszą piętno XV czy XVI stulecia?'¹ nie przyszedł pod obrady z powodu nieobecności referenta. Z właściwym sobie talentem pisarskim autor przedstawił kwestyą. która w ostatnich chwilach wstąpiła w drugą, nader ciekawą fazę swego rozwoju. Przebiegłszy po krotce głosy uwielbienia dla Ostroroga. w którym widziano pierwszego pisarza politycznego. poglądy Bandtkiego, Wegnera, wspomniawszy o pracach nad nim Bobrzyńskiego. Pawińskiego, Krasińskiego i Blumenstocka oraz obcych Zeissberga i profesora Caro. dociera do artykułu ks. M. N. w P r z c g 1 ą d z i e katolicki m p. t. „Czy Jan Ostroróg jest autorem pisma ,,0 naprawie Rzeczypospolitej'*. Ks. M. N. narobił w świccie uczonym hałasu, gdyż zaprzeczył „zupełnie i stanowczo'aby monument o Naprawie Rzeczypospolitej był dziełem Jana Ostroroga. Ks. M. N. sądzi, że „monument'⁴, przypisywany Ostrorogowi (zm. r. 150i), jest zręcznym falsyfikatem jakiegoś nieznanego sckciarza i powstał w każdym razie po r. 1524 a opięra to na poglądach monumentu na jubileusze i duchowieństwo, mocno trącącyeh ideami reformy Lutra.

Dla sprawdzenia tezy ks. M. N-go dr. Rembowski rozbiera przedewszystkicm nropozyeyc co do senatu i podatkowośei i wyka*