9914714113

Dydaktyka

Janusz Morbitzer

Pracownia Technologii Nauczania — czym się zajmujemy

Od wieków lepszy ten, co księgi czyta, od wy czytujących, kto pamięcią chwyta, od pamiętających, kto ich treść rozumie, rozumiejących ten, kto działać umie.

Manu Swajambhuwa, mędrzec kultur)' indyjskiej

(Przel. Robert Stiller)

Pracownia Technologii Nauczania powstała w czerwcu 1991 roku w wyniku przekształcenia istniejącego wcześniej Centralnego Ośrodka Technologii Nauczania. COTN był jednostką międzywydziałową, nowo utworzona Pracownia stała się cząstką Wydziału Pedagogicznego.

Nazwa jednostki odzwierciedla kierunek jej działania. Warto jednak przybliżyć istotę technologii kształcenia, gdyż wielu osobom ta dyscyplina pedagogiki nie jest dostatecznie znana, a u części budzi błędne skojarzenia. Samo pojęcie technologia kształcenia może bowiem mylnie sugerować nieco technologiczny, a więc nie humanistyczny charakter tej dyscypliny.

Technologia kształcenia jako samodzielna nauka narodziła się tuż po zakończeniu II wojny światowej w USA. W pierwszej fazie swego istnienia występowała ona jako technologia w kształceniu (ang. technologa in educa-tion). Trzeba pamiętać, że wówczas po raz pierwszy na szerszą skalę można było zastosować w procesie kształcenia radio, a wkrótce potem także i telewizję. Typowym zjawiskiem tego okresu była fascynacja techniką i wynikająca stąd koncentracja na zagadnieniach sprzętowych. Wynikała ona także w dużej mierze z faktu, że ówczesne techniczne środki dydaktyczne miały bardzo złożoną budowę i wymagały skomplikowanej obsługi. Technologia w kształceniu oznaczała więc aspekt techniczny, zastosowaniowy. Nieco później narodził się drugi nurt technologii kształcenia, który w języku angielskim nazywamy technology of education. Napotykamy tu barierę językową, gdyż proste przetłumaczenie tego zwrotu prowadzi do technologii kształcenia, podczas gdy polskiemu terminowi technologia kształcenia odpowiada w języku angielskim educational technology. Owo technology in education oznacza konieczną refleksję pedagogiczną, związaną z poszukiwaniem efektywnych i metodycznie poprawnych sposobów wykorzystywania różnorodnych i coraz doskonalszych urządzeń technicznych. O ile zatem technology in education związana była z aspektem praktycznym stosowania tych urządzeń, o tyle technology of education dotyczy warstwy teoretycznej. Jest to metodyka stosowania środków technicznych, a także niezależnie odpracowywanie i badanie rozmaitych metod nauczania i uczenia się, funkcjonujących także niezależnie od sprzętu technicznego. Wspomnieć tu można np. metodę bułgarskiego prof. Georgi Łozanowa nauczania języków obcych w stanie głębokiego relaksu (tzw. superleaming).

TECHNOLOGIA KSZTAŁCENIA =

TECHNOLOGY IN EDUCATION + TECHNOLOGY OF EDUCATION

W FTODY I TECHNIKI NAUCZANIA I UCZENIA SiĘ

TFęHfjQLQGY

of mmaiiw

i	wmJi
—p-	„	IŁCEN
łi, CHHOL	OG1A KSZT
TECHN	»LOGY IN EDI	:ation
HARDWARE		SOFTWARE (materiały ydakiyrme wyŁorryicyvrane w połączeń u i hardwair)

(irodki ipntoure, wyponienie dytłal tyczne)

Rys.l. Aspekty technologii kształcenia