Przepływy pieniężne netto mogą tworzyć liczby o różnych wartościach i o różnych znakach.
Z reguły przyjmuje się, że nakłady ponoszone są na początku okresów rozliczeniowych, a znaczące wpływy uzyskuje się na końcu tych okresów. W takim przypadku NT = 0 oraz CF0 = 0. Ponadto z reguły nakłady w początkowym okresie są duże, a zwłaszcza nakład początkowy NO (nakład kapitałowy), w późniejszych okresach wydatki biedzące są niższe. Strumień wpływów zachowuje się z reguły inaczej, tzn. wpływy w początkowym okresie funkcjonowania inwestycji (w okresie dochodzenia do pełnej zdolności produkcyjnej) są niskie a potem stabilizują się na pewnym poziomie wyższym. W konsekwencji strumień przepływów pieniężnych netto może mieć początkowe wyrazy ujemne (czyli nakłady przewyższają wpływy) a potem przepływy pieniężne netto są dodatnie (wpływy przewyższają nakła-dy).
Należy podkreślić że przepływy pieniężne są wielkościami pewnymi tylko w odniesieniu do inwestycji już zrealizowanych. Wartości poszczególnych wyrazów tych przepływów można ustalić na podstawie sprawozdań finansowych, a zwłaszcza na podstawie rachunku wyników. W przypadku projektów inwestycyjnych wartości przepływów pieniężnych są wielkościami tylko prognozowanymi, a więc wielkościami losowymi, posiadającymi odpowiednie rozkłady prawdopodobieństwa związanymi z rozkładem prawdopodobieństwa przyszłych stanów natury. W związku z tym są to przepływy ryzykowne do analizy których należy wykorzystać odpowiednie metody teorii ryzyka.
2.5. Wykorzystanie metod oceny efektywności w praktyce
Materiały wykorzystane w niniejszym rozdziale pochodzą w całości z badań przeprowadzonych w grudniu 1994 r. przez pracowników Wydziału Ekonomicznego w Szczecinie.
Badaniom poddanych zostało 123 największych pod względem zatrudnienia firm z województwa szczecińskiego. Z czego po ostatecznej weryfikacji pozostało 114 finn. Wyniki badań zostały uogólnione na wszystkie duże i średnie przedsiębiorstwa działające w najbardziej zaawansowanych pod względem rozwoju i reform regionach Polski.
W celu porównywalności i przejrzystości uzyskanych wyników, uważam za konieczne odwołanie się do wyników badań w krajach zachodnich.
Potrzeba zastosowania współczesnych metod oceny efektywności inwestycji w Polsce wynika dopiero ze zmian gospodarczych po 1990 roku. Zasadniczo od tego czasu nowe wymagania otoczenia gospodarczego wymusiły na firmach zdrowsze podejście do problemu wyboru i oceny efektywności inwestycji. Pozytywną rolę odegrały również banki żądające przy udzielaniu kredytów odpowiednich formalnych ocen efektywności inwestycji potwierdzających słuszność podjętych decyzji inwestycyjnych.
Z licznych badań dotyczących zastosowania różnych metod w ocenie inwestycji przeprowadzonych w USA, Wielkiej Brytanii i innych krajach na szczególną uwagę zasługują badania realizowane systematycznie przez Pike’a50 na próbce 100 dużych przedsiębiorstw Zjednoczonego Królestwa (UK).
Rysunek 3 poniżej pokazuje zmiany jakie zachodziły w zakresie stosowania poszczególnych metod oceny inwestycji na przestrzeni badanego okresu, tj. w latach 1975-1992.
49 D. Zarzecki, T. Wiśniewski, Ocena efektywności inwestycji - z doświadczeń przedsiębiorstw polskich. Materiał z kursu szkoleniowego “Efektywność Inwestycji”. Szczecin 27.11.1995 -01.12.1995 r„ s. 53-67.
50 R. Pikę. B. Neale, Corporate Finance and Investment, Decisions and Strategies, Prentice Hall. 1993, s. 159.
| POLISH AGENCY F S DEVELOPMENT m