Agata Dasiewicz
Małgorzata Giżewska
" Rowkowanie ściany rogowej
" Usuwanie luz
nych części rogu
" Wycięcie półksiężycowatego kawałka ściany
rogowej
" Wycięcie okrągłego otworu w podeszwie rogowej
" Odsłonięcie chorej części tworzywa kopytowego
" Zdjęcie ćwiartki ściany rogowej
" Zdjęcie podeszwy rogowej
" Ścieńczenie rogu ściany puszki kopytowej
" Zakładanie opatrunku uciskowego
http://www.konie.wortale.net/pliki/budowa%20konia/kopyto.jp
g
lð Podeszwa kopyta przedniego powinna być umiarkowanie
wklęsła, a idealny kąt nachylenia czoła ściany przedniej do
podeszwy wynosi 45-50 stopni.
lð StrzaÅ‚ka- mieÅ›ci siÄ™ w tylnej poÅ‚owie podeszwy i dzieli ja na
dwie mniej-więcej równe części. Strzałka jest zbudowana z
tworzywa kopytowego o konsystencji gumy i pod
obciążeniem ciężarem ciała konia dotyka podłoża. W
miejscu łączenia podeszwy ze ścianą kopyta widoczna jest
tzw. linia biała.
" Noże  rowkowniki do robienia szerszych lub
węższych rowków
" Kleszcze do obcinania rogu
" Prosty obcinacz rogu
" Odchylacz rogu (rodzaj tępego zagietgo dłuta)
" Tarniki
" Kleszcze do odrywania ściany rogowej
Wskazania do zabiegu:
" Zwężenie i ścieśnienie kopyta
" Kostnienie chrzÄ…stki kopytowej
" Zapalenie przewlekłe kości kopytowej
" Szczelina w ścianie
ÅšcianÄ™ bocznÄ… i przedkÄ…tnÄ… kopyta rowkuje siÄ™,
aby rozluz
nić ich łączność ze ścianą przednią,
dzięki czemu rozszerzają się tylne części kopyta.
Rowki przecinajÄ… tylko twardÄ…, rureczkowÄ…
warstwę ściany rogowej nie docierając do
białego miękkiego rogu leżącego pod nią.
Najczęściej wykonuje się rowkowanie
jednostronne przyśrodkowe, rzadziej obustronne.
Najprostszy wzór cięć i składa się z trzech linii:
" Prostopadle spuszczona z brzegu koronki do brzegu
podeszwowego ściany na granicy ściany przedniej i ściany
bocznej (głęboki, nie dochodzi do tworzywa)
" Wzdłuż rurek rogowych ściany w odległości 1,5cm od kąta
ścienno-wsporowego (głęboki, nie dochodzi do tworzywa)
" W odległości 1cm od brzegu koronki, równolegle do niego
łącząc dwie wcześniejsze linie (płytszy, przecina warstwę
rurek rogowych). W przypadku zbyt głębokiego rowka i
nacięcia kosmków korony rogotwórczej należy ochronić
koronę kopyta antyseptycznym opatrunkiem i pozostawić na
24h.
lð Jest wstÄ™pnym zabiegiem do operacji po gÅ‚Ä™bokim
nagwożdżeniu w rzekomym raku kopyta.
lð Powinno siÄ™ wstÄ™pnie rozmiÄ™kczyć i wystrugać
podeszwÄ™ kopyta
lð Rowek przecinajÄ…cy róg podeszwowy powinien iść
równolegle do linii białej
lð Åšciany wsporowe przecinamy przez Å›rodek
lð Gdy sprawdzimy, że rowek na caÅ‚ej dÅ‚ugoÅ›ci
oddzielił warstwę rogową, podnosimy odchylaczem
brzeg podeszwy, przed strzałką rogową, następnie
chwytamy go mocno i odrywamy całą podeszwę
wraz ze strzałką rogową ruchem kleszczy od
przodu do tyłu.
lð Odnowienie podeszwy i strzaÅ‚ki nastÄ™puje dość
szybko. Po około 3 tygodniach nowa warstwa jest
tak gruba, że można podkuwać konia .
lð Jednak przy pierwszym podkuciu dobrze jest użyć,
np. wkładek z płatów skórnych czy tworzyw
sztucznych między podeszwę a podkowę.
Częściowe usunięcie rogu puszki kopyta jest zabiegiem
leczniczym lub wstępnym etapem do bardziej
skomplikowanych operacji. Przed zabiegiem konieczne jest
wykonanie znieczulenia nerwów dłoniowych po wcześniejszym
rozpoznaniu i umiejscowieniu zmian chorobowych (reakcja
zwierzęcia na ból). Przygotowanie do zabiegu wymaga
wcześniejszego wystrugania kopyta i nałożenia zwilżonego
okładu na całą noc. Do ściągnięcia całej ćwiartki ściany
rogowej należy położyć konia i nałożyć opaskę elastyczną,
aby zapobiec krwotokowi.
Zabieg chirurgiczny Ficka - wykonuje siÄ™ na koniu
leżącym w znieczuleniu miejscowym.
Wskazania :
lð martwica i ropne gÅ‚Ä™bokie zapalnie tworzywa
lð sÅ‚upka rogowego
lð ZakÅ‚adamy opaskÄ™ uciskowÄ… Esmarcha
lð Od krawÄ™dzi koronowej do krawÄ™dzi podeszwowej wycinamy
dwa równoległe do siebie rowki.
lð NastÄ™pny rowek wykonuje siÄ™ w linii biaÅ‚ej tak aby poÅ‚Ä…czyć
oba poprzednie
lð OdÅ‚Ä…czony róg podważamy i usuwamy
lð Po zabiegu zakÅ‚adamy opatrunek uciskowy aseptyczny
Wskazania do zabiegu:
" Zatrat - często koronka rogotwórcza oderwana jest
od uszkodzonego brzegu puszki rogowej Ä…ð należy
odciąć luz
ny róg nożem rowkownikiem i wyrównać
pozostałe brzegi nadając im lekką spadzistość
" Podminowanie ropne, oderwanie części puszki (np. W
rezultacie uwięz
niÄ™cia kopyta w szynach) Ä…ð luz
ny róg
usunąć na całej powierzchni i zabezpieczyć odsłonięte
tworzywo materiałem opatrunkowym wywierając
odpowiedni nacisk
" Wskazanie do zabiegu:
" Zatrat
" Ropowica podkoronowa
" Szczeliny
" Wstępny zabieg do operacji chrząstki kopytowej wg
metody Bayera
 Nożem rowkownikiem (najpierw szerszym, potem
węższym) wyciąć w ścianie głęboki, półkolisty rowek
aż do tworzywa (w okolicy koronki rowek powinien
być płytszy). Po odsłonięciu kosmków i listewek
tworzywa, podsunąć nóż odchylacz rogu pod brzeg
w najniższym punkcie półksiężyca i oderwać cały
kawałek rogu. Elastyczny rąbek rogowy pozostający
w łączności z koronką kopyta przeciąć nożem.
lð W celu wypuszczenia ropy lub odsÅ‚oniÄ™cia miejsca ,
które zostało zranione ostrym przedmiotem przy
nagwożdżeniu
lð Rowkownikiem robimy rowek o Å›rednicy 2 - 4cm.
Rowek powinien mieć pochyłe lejkowate ściany, gdy
dojdziemy do tworzywa podważamy i odrywamy
okrągłą płytkę rogu.
Zdj Chirurgia weterynaryjna
Kulczyckiego
lð Jest zabiegiem wstÄ™pnym do operacji chrzÄ…stki
kopytowej lub w celu odsłonięcia chorej części
tworzywa
lð Nożem rowkownikiem przecinamy Å›cianÄ™ rogowÄ… na
linii prostopadłej z punktu leżącego na brzegu
koronki przed chrząstką kopytową następnie do
brzegu podeszwowego, tak głęboko, aż na linii
będą widoczne różowe listewki
lð NastÄ™pnie kleszczami Å›cinamy róg kÄ…ta
wsporowego ściany i nożem rowkownikiem
odsłaniamy tworzywo na tej linii.
lð NastÄ™pne ciÄ™cie przeprowadzamy po linii
białej oraz przylegającym do niej wąskim
pasie podeszwy, Å‚Ä…czy ono poprzednie dwa
cięcia.
lð Åšciana wykazuje maÅ‚Ä… ruchomość - jest to znak, że
można ją zdjąć
lð PodsuwajÄ…c ostrze odchylacza pod brzeg rogu na
dnie rowków rozluz
niamy łączność listewek
rogowych z listewkami tworzywa na brzegach
płatu, wzdłuż zrobionych cięć
lð NastÄ™pnie chwytamy kleszczami za dolny brzeg
płata rogowego i przechylając go silnym ruchem ku
górze odrywamy płat od ściany tworzywa.
lð Na brzegu koronki pÅ‚at trzyma siÄ™ jeszcze na
elastycznym rąbku rogowym, który możemy
przerwać skręcając ku tyłowi kleszcze trzymające
płat.
lð PÅ‚at można też przeciąć nożem wzdÅ‚uż koronki.
lð Po oderwaniu pÅ‚ata wygÅ‚adza siÄ™ brzegi rogu w
miejscu cięć
lð Odnowienie rogu nastÄ™puje ok 7-10 dni po zabiegu
lð Róg listewkowy roÅ›nie szybciej niż rureczkowy
lð Po 4-5 tyg Å›ciana pokryta bÄ™dzie twardÄ… warstwa
rogu bez wyraz
nej struktury, natomiast róg
rureczkowy będzie rósł z koronki ku dołowi ok
8mm/mc
lð Róg listewkowy formuje siÄ™ dobrze przy stosowaniu
dziegciu, po ok 4 tyg stanowi wystarczajÄ…cÄ…
ochronę, pozwalając na użycie konia do pracy
zanim róg rureczkowy pokryje ścianę.
Wskazania:
" Rzekomy rak kopyta
" Zgorzel tworzywa
" Martwica kości kopytowej
" Należy odsłonić chore tworzywo tak, aby granice
zdjętego rogu wchodziły na brzeg zdrowego
tworzywa:
" Ograniczyć głębokimi rowkami, podważyć i usunąć
róg. Brzegi rogu powinny być równe i gładkie, aby
dobrze przylegał opatrunek uciskowy.
" dawniej stosowane jako wstęp do operacji
chrząstki kopytowej, róg ścieńcza się również w
celach leczniczych, np. procesach zapalnych części
miękkich w kopycie.
" Na określonej przestrzeni zbiera się tarnikiem
twardą warstwę rogu rureczkowego. Biały, miękki
róg leżący pod nim zbiera się nożem kopytowym,
pozostawiajÄ…c cienkÄ… warstwÄ™ na listewkach
tworzywa. Brzegi wyrównanej ściany wyrównuje
się nadając im ładną spadzistość.
" Ochwat
" SÅ‚upek rogowy
" Szczelina, rozpadlina
" Nagwożdzenie, zagwożdzenie
" Rzekomy rak kopyta
" Martwica tworzywa kopyta
" Ropne, głębokie zapalenie tworzywa
" Pooperacyjnie pełnią funkcję
uciskowÄ… na tworzywo
kopytowe
" Wypełniają ubytek rogu i
zastępują jego fizjologiczne
ciśnienie na tworzywo
" Zapobiegają obrzękowi
tworzywa
" Przy zakładaniu opatrunku
należy zwrócić uwagę na to, aby
w rejonie podeszwy był wszędzie
jednakowy ucisk gdyż od tego
uzależniony jest przebieg gojenia
rany tworzywa.
" Opatrunkiem uciskowym można
zatamować groz
ne dla życia
krwawienia. Aby zapobiec
nekrozie, opatrunki nie mogą być
zbyt długo stosowane. Od czasu
do czasu muszą być poluz
nione.
" Po operacji kopyta i jego
częściowym usunięciu, opatrunek
musi przejąć funkcję usuniętych
części i zapobiec wypadnięciu
skóry właściwej kopyta. Przy
zatracie lub zastoju żylnym
opatrunek uciskowy wzmaga
ciśnienie tkanek i poprawia
ukrwienie żył.
" Po mocnym dociśnięciu gazy, szczególnie głęboko na
bruz
dzie strzałki, należy kopyto owinąć wystarczającą
ilością materiału wyścielającego (robimy wałeczki z
juty, pakuły konopii, ewentualnie gazy)
" Ważne, aby wałeczki nie były twarde i nierówne
" Wyjaławia się jak każdy materiał opatrunkowy
" Do wypełnienia małych ubytków rogu służą wałeczki o
średnicy 0,5cm, dł.7cm; do opatrunków po zdjęciu
ściany lub podeszwy  śr 1cm; długości 10-12cm.
" Odsłonięte tworzywo pokrywa się kilkuwarstwowym
pokładem gazy, potem układa się wałeczki
" Pierwszy wałeczek musi być dobrze przyciśnięty do
krawędzi rogu, następnie muszą przylegać jeden do
drugiego w dwóch, trzech krzyżujących się
warstwach
" Wałeczki pokrywa się zwiniętymi kłębkami pakuł,
całość pokrywa się grubą warstwą waty i obkręca
kilkoma opaskami, których obwoje zaciska się
równomiernie, dobierając kierunek prowadzenia
obwojów ku brzegowi przeciętego rogu tak, aby nie
odsunąć od nich wałeczków
" Tak opatrzone kopyto owija się jeszcze płóciennym
płatem, zaopatruje w  but kopytowy - skórzany, z
taśmy samoprzylepnej itp.
" U koni ras ciężkich często zachodzi potrzeba przybicia
podkowy od razu, bez której koń nie może opierać
kończyny przez dłuższy czas.
" Dlatego też jesteśmy zmuszeni zaraz po operacji
przymocować kilkoma podkowiakami wyżłobioną i dobrze
przystosowaną do kopyta podkowę, po czym zakładamy
materiał opatrunkowy i wykorzystujemy wystające końce
podkowiaków i samą podkowę do lepszego ustalenia
obwojów i całego opatrunku.
" Do tego też celu służą blaszane płyty lub drewniane łupki
wsuwane pod podkowÄ™ przy opatrunkach na podeszwie
kopyta.