CiÄ…g dalszy ze strony 16
Zemsta pana McGregora
Farmerzy na Nowej Zelandii postanowili
raz na zawsze pozbyç si´ wyjadajÄ…cych
zbiory królików. Wielu z nich wyk"ada jako
przyn´t´ marchewki i ziarna owsa spryskane
zawiesiną z wątrób tych zwierząt
zaraŻonych caliciwirusem. Wirus ten
by" przyczyną Ęmierci ogromnej liczby
królików na Wyspie Po"udniowej;
w Australii jest uŻywany
jako czynnik kontroli
biologicznej. Jednak
w Nowej Zelandii rzÄ…d
wyda" zakaz jego
stosowania. KaŻdy,
komu udowodni si´
import caliciwirusa
do tego kraju, moŻe
zostaç ukarany pi´cioma latami
wi´zienia i grzywnÄ… w wysokoĘci
100 tys. dolarów nowozelandzkich.
Ocena ocen
Na ile akuratne są oceny wyk"adowców
dokonywane przez studentów? Wielu
przedstawicieli w"adz uniwersyteckich
przywiÄ…zuje do nich sporÄ… wag´,
uwzgl´dniajÄ…c je przy podejmowaniu
decyzji p"acowych, a takŻe przy podpisywaniu
z wyk"adowcÄ… bezterminowego kontraktu.
Z ostatnich badał
wynika jednak,
Że studenci wystawiają wyŻsze stopnie
niekoniecznie najlepszym nauczycielom
akademickim, lecz o najbardziej
entuzjastycznym podejĘciu. Stephen J. Ceci
z Cornell University mia" pewnego roku
dwa kursy wyk"adów z psychologii
PLEJADY okaza"y si´ o 30% s"absze niÅ» dotÄ…d sÄ…dzono.
rozwojowej. JesieniÄ… prowadzi" zaj´cia
Dane z satelity Hipparcos podwaŻy"y niektóre modele gwiazdowe.
w taki sam sposób, jak to czyni" przez
ostatnie 20 lat. W semestrze wiosennym
treĘç jego wyk"adów pozosta"a identyczna,
nymi astrofizykami wyznaczy"a wiek wskazuje, Że są one aŻ o 30% s"absze niŻ
wyk"adowca zmieni" jednak barw´
gromady M92 na 12.8 15.2 mld lat, tak S"oł
ce.  Nie rozumiemy, skÄ…d ta roz- g"osu i Å»ywiej gestykulowa". Jak si´ okaza"o,
studenci drugiego semestru uznali,
przedstawia problemy z tym zwiÄ…zane: bieÅ»noĘç  przyznaje Floor van Leeu-
Że w porównaniu ze swymi kolegami
 Trudno jest dopasowaç istniejÄ…ce mo- wen z Royal Greenwich Observatory
Ceci dysponuje wi´kszÄ… wiedzÄ…, jest
dele do obiektów o tak niskiej zawarto- w Cambridge.  W konsekwencji nie zo-
bardziej tolerancyjny, a takŻe sprawiedliwszy,
Ęci metali. Jedynym punktem odnie- sta"a ona uwzgl´dniona przy ocenie wie- lepiej zorganizowany i przyst´pniejszy.
Twierdzili takÅ»e, Å»e wi´cej si´ nauczyli,
sienia jest S"oł
ce, czyli gwiazda w ku gromad.
mimo Że na egzaminach takich samych
Ęrednim wieku o duŻej zawartoĘci me- Ekstrapolacja modeli do gromad ku-
jak te, które zdawali studenci pierwszego
tali, bardzo róŻniÄ…ca si´ od podkar"ów, listych to jakby stawianie zamków na lo-
semestru, wcale nie wypadli lepiej.
których uÅ»yto w porównaniach. Proce- dzie, tak wi´c oceny wieku tych gromad
sy takie jak szybka rotacja czy teŻ po- otrzymane z porównania róŻnych typów
Chemia strumieniowa
grÄ…Å»anie si´ metali w g"Ä…b gwiazd mo- gwiazd  Cefeid, gwiazd RR Lyrae, czer-
Aby zasz"a reakcja chemiczna, potrzebne
gÄ… mieç wp"yw na zmian´ konkluzji. wonych olbrzymów, w dodatku z pod-
jest ciep"o, Ęwiat"o, promieniowanie,
Jednym ze sceptyków jest Michael kar"ami  są sprzeczne ze sobą.  Ludzie
ultradÄ™wi´ki albo  jak wraz ze swymi
Perryman z ESA, kierujÄ…cy projektem cz´sto odrzucajÄ… wyniki, które nie zga- studentami wykaza" Kenneth S. Suslick
z University of Illinois  strumieł
cieczy.
Hipparcos.  Nie by"bym sk"onny uwa- dzajÄ… si´ z ich poglÄ…dami  zauwaÅ»a van
Naukowcy przeprowadzali reakcje
Å»aç tych rezultatów za ostateczne  Leeuwen.  Mnie zaĘ wydaje si´, Å»e taki
wymagające dostarczenia duŻych iloĘci
twierdzi.  Za duÅ»o w tym wszystkim rozrzut Ęwiadczy o duÅ»ym b"´dzie. Po- energii i doprowadzali do rozerwania bardzo
silnych wiązał
chemicznych, zderzajÄ…c
jest manipulacji danymi, aby w nie wie- dejrzewa, Å»e nawet rz´du 40%.
dwa strumienie z sumarycznÄ… pr´dkoĘciÄ…
rzyç. Jego zdaniem Å»aden z modeli nie A taki rozrzut w ocenie przemawia
725 km/h. Stwierdzili, Że w strugach wody
wyjaĘnia obserwowanych w"asnoĘci za tym, Że paradoks wieku nie zosta"
powstawa" nadtlenek wodoru oraz inne
gwiazd i tym samym nie budzi zaufa- jeszcze ostatecznie przezwyci´Å»ony. Aby
zwiÄ…zki reagujÄ…ce z chlorowcopochodnymi
nia. Co gorsza, dane z Hipparcosa poka- go rozwiÄ…zaç  co zapewne w koÅ‚
cu w´glowodorów. Dlatego teÅ» Suslick
wysunÄ…" sugesti´, Å»e chemia
za"y, Å»e niektóre modele gwiazdowe  uda si´ astronomom  trzeba najpierw
strumieniowa moÅ»e znaleÄ™ç zastosowanie
nawet te, które by"y zgodne z obserwa- poznaç niezwykle skomplikowane zja-
w oczyszczaniu wody zawierajÄ…cej
cjami S"oł
ca  sÄ… b"´dne. wiska zachodzÄ…ce we wn´trzu róŻnych
niewielkie iloĘci skaŻeł
chemicznych.
Odleg"oĘç do gwiazd podobnych do gwiazd.  Jest jeszcze mnóstwo do zro-
Kristin Leutwyler
S"oł
ca w Plejadach zosta"a zweryfiko- bienia  twierdzi Perryman.
wana z 424 na 378 lat Ęwietlnych, co Madhusree Mukurjee
ÂWIAT NAUKI Luty 1998 17
MICKEY GIBSON
Animals Animals
TONY i DAPHNE HALLAS Astro Photo