Grzybica przełyku  choroba wskaz
nikowa
Zgaga, odbijanie i nieprzyjemne wrażenie, że coś ciągle tkwi w przełyku... Kto by pomyślał, że
takie objawy może dawać grzybica? Jeśli wystąpią  pędz
do lekarza. Grzybica przełyku to
poważny sygnał alarmowy. Świadczy o tym, że system odpornościowy nie działa tak, jak
powinien.
Atak oportunisty
Oportunista dba wyłącznie o własne korzyści i aby jak najwięcej zyskać, zręcznie dostosowuje się
do zaistniałej sytuacji. Podobnie jest z czynnikiem, który wywołuje grzybicę przełyku. Chorobę
najczęściej powodują drożdżaki należące do gatunku Candida albicans (bielnik biały). Od
łacińskiej nazwy rodzajowej bierze się też inna nazwa grzybicy wywoływanej przez wspomnianego
drożdżaka  kandydoza.
Bielnik biały jest szeroko rozpowszechniony na całym świecie. Jest też naturalnym elementem
mikroflory zamieszkującej ciało człowieka. W ludzkim organizmie bytuje jako komensal, co
oznacza, że ani nie szkodzi, ani też w niczym nie pomaga, ale za to chętnie korzysta z resztek
pokarmowych znajdujących się w ustroju gospodarza. Zatem teoretycznie i człowiek, i drożdżaki
mogliby funkcjonować w idealnym związku. Praktyka dowodzi jednak, że w przypadku zaburzenia
wewnętrznej równowagi ustroju gospodarza, Candida z nieszkodliwego komensala przeistacza się
w groz
nego pasożyta, bardzo trudnego do zwalczenia. Drożdżak atakuje, gdy organizm gospodarza
jest osłabiony, a jego system immunologiczny nie pracuje prawidłowo. Wtedy może dochodzić do
gwałtownego wzrostu i rozprzestrzeniania się dotychczas nieszkodliwego grzyba. Tego typu
zjawisko nazywane jest atakiem oportunistycznym.
Zgaga i ciało obce w przełyku
Należy się zgłosić do lekarza, kiedy kęs staje przysłowiową kością w gardle, a każde przełknięcie
sprawia ból. Tym bardziej niepokój powinny wzbudzić towarzysząca im zgaga, uczucie obecności
ciała obcego w przełyku, które może wywoływać nudności, ból w okolicach mostka (czasem tak
silny, że promieniuje do pleców i w okolice łopatek) czy też niewyjaśnione bóle brzucha i wrażenie
dziwnej pełności. Niezwłoczna wizyta u specjalisty jest konieczna, jeśli wystąpią krwiste wymioty.
Choć w pierwszym odruchu można podejrzewać zaawansowaną chorobę wrzodową, konieczne
będzie wykonanie szeregu badań. Tylko w ten sposób można potwierdzić, że przyczyną
niepokojących objawów jest grzybica przełyku, a nie kłopoty z żołądkiem czy jelitami. Drożdżak,
który zasiedlił błonę śluzową tego odcinka układu pokarmowego, początkowo tworzy białe,
plamiste zmiany. W bardziej zaawansowanym stadium choroby do zmian dołącza się obrzęk błony
śluzowej. Z czasem w przełyku powstają zmiany w postaci grudek oraz przekrwienia i owrzodzenia
zaatakowanej grzybem błony śluzowej. W najpoważniejszym stadium choroby światło przełyku
ulega zwężeniu, a śluzówka wyścielająca ten odcinek układu pokarmowego staje się krucha.
Rozrastająca się grzybnia prowadzi do uszkodzeń błony śluzowej. W efekcie uszkodzeń, jakich
dokonały strzępki grzyba w tkankach przełyku, nudności towarzyszące chorobie przeradzają się w
wymioty często podbarwione krwią.
Prawda w obrazie endoskopowym
Chory, którego przełyk zaatakowała grzybica, może początkowo mylnie podejrzewać u siebie
wrzody żołądka, jednak lekarz powinien rozpoznać grzybicę przełyku po objawach klinicznych
odczuwanych przez samego chorego. Dodatkowym symptomem wskazującym na to, że w
przewodzie pokarmowym panoszy się kandydoza, jest występowanie białego nalotu na języku,
który nie znika podczas mycia szczoteczką.
Postawienie pewnej diagnozy wspomoże wykonanie dodatkowych badań. Najczęściej lekarz zleca
wykonanie badania endoskopowego. Dzięki temu chory dowie się, czy grzyb zaatakował tylko
przełyk, czy też rozprzestrzenił się na inne odcinki układu pokarmowego, łącznie z żołądkiem
(którego kwaśne środowisko nie zabija drożdżaka) i jelitami. W czasie badania endoskopowego
specjalista może pobrać wycinek błony śluzowej do badań, który umożliwi określenie gatunku i
szczepu pasożyta oraz ocenę, na jakie leki grzyb jest wrażliwy.
Badanie radiologiczne z kontrastem pozwala z kolei uwidocznić część patologicznych zmian w
przełyku. W porównaniu z endoskopią nie dostarcza jednak tylu informacji o stanie błony śluzowej
przełyku.
Dotrzeć do z
ródła
O grzybicy przełyku mówi się, że powinna skłonić do myślenia zarówno pacjenta, jak i lekarza. Dla
specjalisty zdiagnozowanie grzybicy przełyku to informacja, że układ odpornościowy chorego
niedomaga. W niektórych przypadkach to bardzo poważny sygnał, ponieważ grzybica przełyku
może być jednym ze wskaz
ników AIDS.
Oczywiście, zakażenie wirusem HIV to nie jedyna przyczyna tej choroby, zawsze jednak należy
dogłębnie zastanowić się nad tym, co osłabiło odporność ustroju na tyle, że spokojny do tej pory
komensal przeistoczył się w agresywnego pasożyta.
Przyczyn może być wiele  od antybiotykoterapii, leczenia kortykosteroidami, cytostatykami czy
specyfikami hamującymi wydzielanie soku żołądkowego poprzez niewłaściwie kontrolowaną
cukrzycę, nieprawidłowe działanie gruczołów wydzielania dokrewnego aż po błędy dietetyczne i
nałogi. Antybiotyki prowadzą do wyjałowienia organizmu, cytostatyki hamują podziały komórkowe
i zaburzają wytwarzanie komórek układu odpornościowego w szpiku. To w oczywisty sposób
wyjaśnia inwazję grzyba na tkanki, ale zła dieta i nałogi?
Leczenie wspomagane dietą
Nadużywanie alkoholu prowadzi do awitaminozy, a to z kolei do osłabienia sił obronnych
organizmu. Zwyczaje żywieniowe również mają kolosalny wpływ na rozwój grzybicy przełyku,
szczególnie jeśli patogenem wywołującym schorzenie jest drożdżak. Candida lubi cukier w każdej
postaci. Zwłaszcza cukry proste stanowią dla grzyba dobrą pożywkę, a więc im więcej w diecie
cukrów, tym lepsze warunki do rozwoju drożdżycy.
Leczenie farmakologiczne grzybicy przełyku zależy od stopnia zaawansowania choroby i jest
procesem długotrwałym. W terapii wykorzystuje się doustne antybiotyki przeciwgrzybiczne
działające miejscowo lub ogólnoustrojowo. W ciężkich przypadkach stosuje się preparaty dożylne.
Do terapii włącza się też probiotyki i prebiotyki. Odbudowanie prawidłowej mikroflory ustroju
zwiększa szanse na pokonanie grzyba.
Leczenie grzybicy przełyku może zakończyć się sukcesem, jeśli poza stosowaniem farmakoterapii
pacjent zadba o zdrowy styl życia  bez cukru i jego pochodnych oraz bez nadmiaru alkoholu.
Tekst: Katarzyna Kieś-Kokocińska