Analiza wskaźnikowa

I.Rydlewska-Liszkowska

Wskaźnik punktu krytycznego

(progu rentowności)

  Punkt krytyczny - rozmiar działalności, który pozwala na pokrycie kosztów uzyskiwanymi przychodami.

Chodzi o zakontraktowaną bądź sprzedaną liczbę świadczeń zdrowotnych (produktów). Wskaźnik pozwala na określenie takiej ilości lub takiej wartości zaoferowanych do sprzedaży świadczeń, po przekroczeniu której podmiot zaczyna generować zysk.

Ks

Q_BEP = - ujęcie ilościowe

  Pj-Kzmj

Gdzie:

Ks - całkowity koszt stały

Pj - przychód ze sprzedaży 1 produktu

Kzmj - przeciętny jednostkowy koszt zmienny produktu

 

  Ks

Q_BEP = - ujęcie wartościowe

1- Kzmj/Pj

Strefa bezpieczeństwa

• W oparciu o wyznaczoną strefę bezpieczeństwa można określić o ile mogą spaść przychody ze sprzedaży zanim zakład przekroczy próg rentowności i znajdzie się w strefie strat. Im większa jest ta strefa tym bezpieczniejsza jest sytuacja podmiotu.

• Sb = przychody ze sprzedaży - Q

Współczynnik bezpieczeństwa

• Uzupełnienie strefy bezpieczeństwa

• o ile procent mogą zmniejszyć się przychody ze sprzedaży aby jednostka nie wkroczyła w strefę strat.

• wyrażony procentowo iloraz różnicy przychodu ze sprzedaży i progu rentowności oraz przychodu ze sprzedaży.

Na współczynnik bezpieczeństwa można oddziaływać na kilku płaszczyznach:

• zwiększając przychody ze sprzedaży (wzrost sprzedaży, wzrost ceny),

• obniżając próg rentowności (np. przez podwyższenie ceny lub zmieniając asortyment świadczeń o wyższych utargach),

• obniżając koszty lub zmieniając strukturę między kosztami stałymi i zmiennymi. 

• Analiza punktu krytycznego daje precyzyjne podstawy decyzyjne dzięki wprowadzeniu możliwości wariantowego podejścia do podstawowych wielkości ekonomicznych podmiotu.

• Może być porównana do symulacji przyszłej gospodarki finansowej podmiotu.

• Analiza powinna być prowadzona nie tylko w odniesieniu do zakładu jako całości, ale także w odniesieniu do poszczególnych typów działalności.

Podstawą analizy punktu krytycznego jest:

• dobra znajomość kosztów wykonywanych świadczeń, a zwłaszcza pełnych kosztów, kosztów zmiennych, kosztów jednostkowych,

• relacji między kosztami stałymi i zmiennymi,

• i innych zmiennych jak planowana liczba produktów.

Rachunek zysków i strat

• Na podstawie rachunku zysków i strat ustala się wynik finansowy podmiotu w danym okresie sprawozdawczym.

• Zgodnie z Ustawą o rachunkowości rachunek ten można przeprowadzać w wariancie kalkulacyjnym lub wariancie porównawczym.

• Jako sprawozdanie finansowe, rachunek zysków i strat operuje takimi wielkościami jak koszty, przychody, straty, zyski.

• Pokazuje strukturę i źródła powstawania wyniku finansowego w danym okresie sprawozdawczym.

• Jeżeli jest ono konstruowane w ramach projekcji finansowej to opiera się o wielkości planistyczne, do których należą także koszty. Koszty w grupie kosztów działalności operacyjnej występują w wariancie porównawczym w zagregowanych wielkościach (jako wartość sprzedanych towarów i usług, zużycie materiałów i energii, usługi obce, podatki i opłaty, wynagrodzenia, świadczenia na rzecz pracowników, amortyzacja, pozostałe koszty rodzajowe)

• Oprócz tych kosztów występują również koszty finansowe. W wariancie kalkulacyjnym koszty występują jako koszty sprzedanych towarów i produktów, koszty sprzedaży, koszty ogólnego zarządu, pozostałe koszty operacyjne, koszty finansowe.

• W obu wariantach rachunku zysków i strat drugą zasadniczą grupą zmiennych są dane o przychodach zakładu. Porównanie ich z planowanymi kosztami pozwala na określenie czy podmiot będzie osiągał zyski czy poniesie stratę.

Przepływy środków pieniężnych

• Przepływy środków pieniężnych ( pieniądze, jednostki pieniężne w gotówce i na rachunku bankowym, w formie lokaty pieniężnej - weksle) obejmują zmiany po stronie wpływów i wydatków zakładu.

• Analiza przepływów pozwala na prognozowanie przyszłych wpływów i wydatków, dając możliwość planowania finansowego. W ramach analizy przepływów uwzględnia się przepływy wynikające z działalności operacyjnej, inwestycyjnej i finansowej.

• Po stronie kosztów , występują pozycje na które składają się: zapłata za towary i usługi, wynagrodzenia, podatki, ubezpieczenia społeczne itd.

• Po stronie przychodów występują takie pozycje jak: przychody z tytułu wykonanych usług, sprzedaży produktów i towarów, z najmu i dzierżawy, odsetki od środków na rachunku bankowym itd.

• Podstawą określenia przepływu środków na działalności operacyjnej jest wynik netto, ale z uwagi na fakt, że dotyczy on wszystkich kosztów i przychodów dla potrzeb określenia przepływów musi on zostać sprowadzony do postaci kasowej, tj. być skorygowany o wielkości, które nie powodują zmiany stanu środków pieniężnych. Należą do nich: amortyzacja, odsetki i dywidendy, zyski i straty ze sprzedaży majątku trwałego, zmiany stanu majątku obrotowego, zobowiązań krótkoterminowych, rozliczeń międzyokresowych.

Analiza wskaźnikowa:

• A. płynności finansowej,

• A. sprawności działania,

• A. rentowności,

• A. zadłużenia

• W oparciu o wyliczone wskaźniki formułuje się ocenę finansową zakładu.

• Wskaźnik płynności bieżącej (P _b ) to iloraz aktywów bieżących (A) i zobowiązań bieżących (Z).

• Zwykle przyjmuje się, że poziom wskaźnika powinien być zawarty w przedziale 1,2 - 2,0.

• Informuje on w jakiej relacji pozostają względem siebie aktywa i zobowiązania, a więc jaka jest możliwość spłaty zobowiązań przy danym poziomie aktywów bieżących. Wartość wskaźnika poniżej dolnej granicy sygnalizuje niewypłacalność jednostki, powyżej górnej granicy - o utrzymywaniu nadmiernych aktywów bieżących.

• Wskaźnik płynności szybkiej (P _s ) to iloraz aktywów bieżących (A) skorygowanych o zapasy (ZAP) oraz rozliczenia międzyokresowe czynne (RMC) i zobowiązań bieżących (Z).

• Jest on uznawany za dokładniejszy od poprzedniego ponieważ obejmuje aktywa o dużym stopniu płynności. Prawidłowa dolna granica wskaźnika to 1,0 i uważa się, że powinien przybierać wartości zbliżone do wskaźnika płynności bieżącej.

Ocena sprawności działania zakładu (w jakiej relacji pozostają przychody i majątek zakładu).

• Kapitał obrotowy w dniach obrotu - iloraz kapitału obrotowego x 360 dni i sprzedaży netto

• Wskaźnik rotacji należności - iloraz sprzedaży netto i należności

• Wskaźnik cyklu należności - iloraz należności x 360 dni i sprzedaży netto

• Wskaźnik cyklu zobowiązań - iloraz zobowiązań x 360 dni i sprzedaży netto

• Wskaźnik operacyjności - iloraz kosztu własnego sprzedaży x 100 i sprzedaży netto

• Wskaźnik rotacji aktywów - iloraz sprzedaży netto i aktywów

• Wskaźnik rotacji majątku trwałego - iloraz sprzedaży netto i majątku trwałego netto

• Wskaźnik rotacji majątku obrotowego - iloraz sprzedaży netto i majątku obrotowego

• Wskaźnik kontroli kosztów administracyjnych - iloraz kosztów administracyjnych x 100 i sprzedaży netto

• Wydajność pracy na 1 zatrudnionego - iloraz sprzedaży netto i liczby zatrudnionych

• Wskaźnik produktywności środków trwałych - iloraz sprzedaży netto i środków trwałych brutto

Ocena rentowności zakładu (o ile przychody przewyższają koszty).

• wskaźnik zyskowności netto jako iloraz zysku netto i sprzedaży netto;

• wskaźnik rentowności majątku trwałego jako iloraz zysku netto i majątku ogółem;

• wskaźnik rentowności kapitału własnego jako iloraz zysku netto i kapitału własnego.

Wskaźniki zadłużenia , dzięki którym możliwe jest m.in. określenie stopnia udziału obcych źródeł finansowania w zasilaniu podmiotu.

• Wskaźnik ogólnego zadłużenia przedstawia procentową relację zobowiązań ogółem i aktywów ogółem. Jest on pomocny w określeniu stopnia finansowania zakładu z zewnętrznych źródeł zasilania. Im jest niższy tym sytuacja jest korzystniejsza dla zakładu.

• Wskaźnik zadłużenia długoterminowego obliczany jest jako iloraz zobowiązań długoterminowych i kapitału własnego i pokazuje proporcje między kapitałem własnym a obcym.

• Wskaźnik zadłużenia kapitału własnego to relacja zobowiązań ogółem i kapitału własnego. Im wskaźnik wyższy tym więcej środków obcych wykorzystano do sfinansowania działalności.

Analiza Du Ponta

• możliwość symulacji wpływu różnych zmiennych na wynik analizy, którym jest stopa zysku z kapitału własnego . Wskaźniki wg Du Ponta to przede wszystkim:

• rentowność sprzedaży netto jako iloraz zysku netto i sprzedaży netto;

• rotacja kapitału stałego jako iloraz sprzedaży netto i kapitału stałego;

• rentowność kapitału stałego jako iloraz zysku netto i kapitału stałego;

• wskaźnik struktury kapitału jako iloraz zobowiązań długoterminowych i kapitału stałego;

Wskaźniki wg Du Ponta to przede wszystkim:

• rentowność sprzedaży netto jako iloraz zysku netto i sprzedaży netto;

• rotacja kapitału stałego jako iloraz sprzedaży netto i kapitału stałego;

• rentowność kapitału stałego jako iloraz zysku netto i kapitału stałego;

• wskaźnik struktury kapitału jako iloraz zobowiązań długoterminowych i kapitału stałego;

• rentowność kapitału własnego to iloczyn rentowności kapitału stałego i udziału kapitału własnego w kapitale stałym.

Inny sposób obliczania wskaźników do tej analizy polega na wykorzystaniu danych o aktywach zakładu.

• wskaźnik rotacji aktywów - iloraz sprzedaży i aktywów ogółem

• wskaźnik rentowności sprzedaży - iloraz zysku netto i sprzedaży

• stopa zysku z aktywów - iloczyn wskaźnika rotacji aktywów i wskaźnika rentowności sprzedaży

• mnożnik kapitału własnego - iloraz pasywów (kapitał własny + zobowiązania) i kapitału własnego

• stopa zysku z kapitału własnego - iloczyn stopy zysku z aktywów i mnożnika kapitału własnego

Podsumowując, należy stwierdzić analiza Du Ponta pozwala na określenie w jaki sposób marża zysku netto, rotacja aktywów oraz stopień zadłużenia wpływają na poziom zysku z kapitału własnego.

Analiza punktu krytycznego

Koszt stały zabiegów rehabilitacyjnych - 1000zł

Przychód jednostkowy - 9zł

Jednostkowy koszt zmienny zabiegu - 4zł

1000

Próg rentowności= = 200

9-4

Przy liczbie 200 zabiegów jednostka nie osiąga ani zysku ani straty. W ujęciu wartościowym próg rentowności wynosi 200 x 9 = 1800 zł

Rentowność sprzedaży

Zysk netto - 12400

Sprzedaż netto - 180 000

Wsk. Rent. Sprzedaży= 12400:180 000= 6,9%

Uzyskaną marżę zysku należy porównać ze wskaźnikiem z poprzedniego okresu i wartością sprzedaży.

Nie należy przeceniać wagi wskaźnika. Zależy on w dużej mierze od rodzaju i struktury sprzedawanych produktów.

Rentowność majątku

Zysk netto - 12400

Aktywa podmiotu (majątek) - 91 000

Wsk. Rentowności majątku= 12400/91000=13,6%

Wsk. mówi jaki zysk jest osiągany z jednostki wartości majątku

Konieczne są porównania w czasie; wtedy można podejmować decyzje o powiększaniu majątku jeśli możliwe jest rozszerzenie sprzedaży. To daje możliwość inwestycji.

Bieżąca płynność finansowa

Środki obrotowe - 58000

Zobowiązania bieżące - 40600

Wsk. pokrycia bieżących zobowiązań= 143%

Powinien wynosić ok.2

Jeśli spada do 1,5 - niebezpieczeństwo utraty płynności

---