DZIECKO BOGA
ROK I
OAZY DZIECI BOŻYCH
Klasa III Szkoły Podstawowej
Bielsko - Biała
2003
Trzeba było wielu lat doświadczeń i pracy szeregu animatorów ODB, aby te materiały nabrały aktualnego kształtu.
Oddaję je do rąk animatorów z prośbą, aby zechcieli mi przekazywać wszelkie sugestie wynikające z ich wykorzystania.
ks. Antoni
ade@pro.onet.pl
Tematyka roku
Tematyka jest skupiona na wypracowaniu podstawowych cech człowieka wierzącego w nawiązaniu do liturgii, którą dziecko przeżywa już w pełni od czasu I Komunii Świętej:
a) w części I - do faktu Chrztu
b) w części II - do I Komunii świętej i stałego, pełnego udziału we Mszy świętej
c) część III - wskazuje na zadania dziecka w dziedzinie religijności w jego domu rodzinnym.
Spotkania koncentrują się na wypracowaniu „sprawności” - cech dziecka Bożego, które są bezpośrednim zastosowaniem poznanych treści w życiu.
Część I: Dziecko Boga
Temat spotkania |
sprawność - zastosowanie |
0. Pierwsze spotkanie w nowym roku formacyjnym |
|
1. Spotkanie zapoznawcze |
|
2. Dziecko Boga |
wdzięczność |
3. Sługa Chrystusa |
uczynność |
4. Naśladowca świętych |
pracowitość |
5. Wzorowy syn i brat |
posłuszeństwo |
6. Dobry kolega |
wierność słowu |
7. Systematyczny penitent |
punktualność |
8. Miłośnik przyrody |
wyczucie piękna |
9. Budujący wspólnotę Kościoła |
koleżeńskość |
10. Wierny tradycjom wspólnoty |
pomodlę się za wspólnoty w mojej parafii |
Część II: Uczestnik liturgii
Temat spotkania |
sprawność - zastosowanie |
1. Uczta Dzieci Bożych |
przyjmowanie Komunii |
2. Liturgia jedności Dzieci Bożych |
niosący jedność |
3. Liturgia jedności z Chrystusem |
nie wstydzić się wiary |
4. Pojednanie a jedność |
umieć przepraszać |
5. Słuchać Boga |
czytanie Pisma Świętego |
6. Odpowiedź na Słowo Boga |
żyć Słowem Bożym |
7. Liturgia to prośba |
umiem prosić |
8. Ofiara Chrystusa i nasza |
ofiarność |
9. Ofiarować Bogu trud |
wytrwałość |
10. Ofiarować Bogu radość |
radość |
11. Liturgia to dziękczynienie |
widzieć dary Boga |
12. Bóg między nami |
praca nad sobą |
13. Oddać cześć Bogu |
pokora |
14. Bóg w nas - Komunia święta |
Przystąpię do Komunii |
15. Uwielbiamy Boga |
Po Komunii podziękuję Bogu |
16. Posłannictwo |
Po Mszy zapamiętam co Bóg nakazał czynić |
Część III: Mój dom - Dom Boży
Temat spotkania |
sprawność - zastosowanie |
1. Mój dom - domem Bożym |
Zadbam, aby w moim domu krzyż wisiał w godnym miejscu |
2. Domowy Kościół |
Będę przypominał w domu o spotkaniu z Bogiem |
Do Animatorów!
Nawet najbardziej „fachowy” konspekt nie jest „gotowcem”, z którym można pójść na spotkanie. Domaga się on opracowania pod kątem wymagań Twojej grupy. To jest wspólnota żywych ludzi, którzy mają konkretne możliwości i oczekiwania.
Pierwszym krokiem (zakładając, że modlitwa za grupę jest sprawą oczywistą) w przygotowaniu spotkania jest wyznaczenie konkretnego celu spotkania, tego, do czego chcę dzieci wychować. W materiałach jest to oznaczone jako „sprawność”.
Celowi muszą być podporządkowane wszystkie kolejne kroki w spotkaniu. Możesz skorzystać z proponowanych lub zastosować własne. Nigdy nie korzystaj z tego, do czego sam nie jesteś przekonany tylko z tego powodu, że ktoś tak napisał.
Nieodzowne na spotkaniu są:
BIBLIA i notatnik.
Nawet najkrótszego fragmentu z Pisma Świętego powinny poszukać wszystkie dzieci w swojej Biblii.
Notatnik możesz zaproponować według własnego pomysłu, ale niech on nie będzie zeszytem do dyktand. Powinna się w nim znaleźć Karta Pracy nad sobą, którą przygotowujesz dzieciom.
Szczęść Boże!
Pierwsze spotkanie w nowym roku formacyjnym
Pierwsze spotkanie w nowym roku formacyjnym powinno zawierać następujące elementy:
wspólnototwórczy - w postaci metody wzmacniającej wzajemne więzi; przypomnienia (lub ustalenia czy też uaktualnienia) Reguł Grupowych
prezentację tematyki rocznej pracy formacyjnej
prezentację metody formacji własnej - Karty Pracy nad Sobą (z przybliżeniem sposobów realizacji jej poszczególnych punktów)
Propozycja realizacji:
Pogłębienie więzi w grupie.
W nowym roku chcemy jeszcze bardziej stać się jedną rodziną i stworzyć wspaniałą wspólnotę. Do tego potrzebny jest wkład każdego z uczestników.
Metoda: „Zaczarowany ołówek”
Potrzebny jest papier do rysowania i mazaki lub kredki.
Opis: Wyobrażamy sobie, że każdy ma do dyspozycji „zaczarowany ołówek” za pomocą, którego może wyczarować dla swojej grupy każdą wymarzoną rzecz. Może to być rzecz materialna, ale również jakieś wartości duchowe,
Każdy z uczestników (lub w parach) rysuje swoim zaczarowanym ołówkiem tą rzecz lub wartość, którą chciałby wyczarować dla swojej grupy.
Po narysowaniu następuje prezentacja rysunków: każdy opowiada o tym, co narysował a animator razem z całą grupą ocenia szanse na rzeczywiste zrealizowanie tego elementu i jego potrzebę (przydatność) dla grupy.
Dla realizacji tych celów potrzeba, aby nasza grupa była jednością - służą temu Reguły Grupowe.
Następuje teraz przypomnienie sobie reguł, jeśli były ustalone lub ułożenie, jeśli ich nie było
Jakie zmiany chcemy do nich wprowadzić? Co trzeba dodać? Co sprawiało nam najwięcej trudności w realizacji?
Prezentacja tematyki (bardzo krótko)
W tym roku naszym celem jest zdobywanie takich sprawności (cech charakteru) abyśmy byli najbardziej podobni do naszego Ojca w niebie. Dlatego temat całego roku można by streścić w jednym krótkim zdaniu: „Jestem Dzieckiem Boga”. Proponujemy, aby to zdanie umieścić na pierwszej stronie notatnika razem ze swoim nazwiskiem i imieniem.
Z czego będzie składała się nasza formacja?
- codzienna modlitwa (kiedy?)
- udział w Mszy niedzielnej (jak i kiedy w niej uczestniczymy? - Msza dla dzieci, podejmowanie na niej posługi)
- udział w Mszy w tygodniu (Msza szkolna)
- udział w spotkaniu grupy i całej Wspólnoty
- realizacja „Sprawności”, czyli wspólnego postanowienia ze spotkania w grupie.
Te elementy muszą się znaleźć w Karcie Pracy nad Sobą.
Na spotkaniu podajemy wzór takiej Karty i rysujemy ją w notatniku.
Sprawność w tym tygodniu może brzmieć: pomodlę się codziennie za moją grupę i animatora
Część I: Dziecko Boga Spotkanie 1
Spotkanie zapoznawcze
Poznajmy się:
Animator po powitaniu wszystkich obecnych proponuje przedstawienie się wszystkich uczestników spotkania następującą metodą:
Każde z dzieci mówi 2 ważne wiadomości:
jakie imię otrzymał na Chrzcie świętym
jakie najwcześniejsze wydarzenie pamięta ze swego życia
Po takim przedstawieniu się proponujemy sprawdzenie jak zostały zapamiętane imiona:
Wylosowana osoba (np. metodą „w marynarza) mówi jeszcze raz swoje imię. Następnie siedząca po prawej powtarza jej imię i dodaje swoje i tak samo kolejne osoby aż do momentu, gdy ktoś powtórzy wszystkie imiona.
Prezentacja celu spotkań:
W najprostszy sposób przekazać cel trwania we wspólnocie. Można się tu posłużyć analogią do rodziny jako miejsca wzrastania i zabawy, odpoczynku i pracy. Animator powinien podzielić się własnym doświadczeniem: „co daje mi trwanie we wspólnocie?”.
Wprowadzić „Karty pracy nad sobą” (uwzględniając, że jest to pierwsze spotkanie należy przygotować kartki i coś do pisania dla dzieci) wyjaśniając jej cel, sposób oceniania i punktacji. Należy się posłużyć wskazaniami zawartymi we wstępie do materiałów.
Metoda aktywizacji:
Może ona w tym wypadku posłużyć dwom celom: poznaniu oczekiwań dzieci i wypracowaniu „reguł grupowych” - norm, do których będzie się mógł odwołać animator w czasie kolejnych spotkań.
Proponowany przebieg:
Animator mówi: Wyobraźcie sobie, że któregoś ranka mama budzi się i mówi: Śniła mi się idealna rodzinka, w której...
Tu niech każde dziecko wczuje się w sytuację mamy i powie o zachowaniach dzieci i rodziców w takiej rodzinie. Podane reguły spisujemy i gdy wypowiedzą się wszyscy omawiamy, które naprawdę są potrzebne i które zastosować w naszej grupie. Te spisujemy „na czysto”.
Część I: Dziecko Boga Spotkanie 2
Dziecko Boga.
Sprawność: w d z i ę c z n o ś ć
Proponujemy zachowanie poniższej kolejności przebiegu spotkania.
Metoda aktywizacji:
Wyobraźcie sobie, że w piękny letni dzień macie do dyspozycji wiadro wody. Narysujcie na kartce, co zrobicie z wodą.
Zasadniczo rysunki mogą się zgrupować wokół 3 tematów: woda daje życie, woda obmywa, woda zostaje zmarnowana.
Na podstawie tych rysunków nawiązujemy rozmowę o źródle życia: naturalnego - rodzice (co jest wodą, która umożliwia nam życie, a jest nam dawane prze rodziców?), nadprzyrodzonego - Bóg (Sakrament Chrztu przez znak wody daje nam życie dziecka Bożego - włączenie do rodziny Bożej, można w przenośni powiedzieć: „adopcji”).
Z Liturgii:
Chrzcielnica, naczynie z wodą święconą, pokropienie - przypominają nam o Chrzcie, o tym, kim jesteśmy od Chrztu i kto jest Dawcą dóbr potrzebnych do życia.
Bóg mówi: Łk 12, 24-28
Fragment mówi znów o źródle życia - w rozmowie nawiązujemy do odpowiedzi, jaką daje się na dary - wdzięczność.
Jeszcze raz nawiązujemy do rysunków: prawdopodobnie pojawią się na nich rośliny, może zwierzęta - a jeśli nie to można nawiązać do czytanej Ewangelii - woda dała im życie, a jak one okazują wdzięczność? (np. Kwiaty przez piękno, inne rośliny przez to, że są pożyteczne)
Jak wdzięczność może okazywać człowiek? (np. dziękując, ale też podobnie jak kwiat przez swoje wewnętrzne piękno, przez to co może pożytecznego zrobić dla Dawcy - człowieka czy Boga).
Jeśli na rysunkach pojawiła się sytuacja zmarnowania wody można nawiązać do tego, że życie otrzymane na Chrzcie też można zmarnować.
Na koniec zastanowić się nad formami realizacji sprawności w tym tygodniu: jak okażemy wdzięczność Bogu za Chrzest, ludziom za ich dary?
Część I: Dziecko Boga Spotkanie 3
Sługa Chrystusa
Sprawność: u c z y n n o ś ć
Bóg mówi: J 13, 1-10 - Umycie nóg uczniom.
Po odczytaniu tekstu staramy się zagrać tą scenkę w grupie. Później zadajemy pytanie jak się czuliśmy w czasie jej odgrywania - szczególnie ważna jest wypowiedź dziecka, które grało Chrystusa i obmywało nogi. Na bazie jego wypowiedzi ukazujemy, że służba wcale nie jest łatwa.
Z Liturgii:
Czy służba jest konieczna? - Z liturgii i z życia bierzemy przykłady obrazujące potrzebę służby (np. Kapłan służy sprawując sakramenty - co stanie się, gdy brak kapłana?; służy ministrant - a co jeśli go nie ma?; Służy dziecko czytające modlitwę - a jeśli go brak?; Ojciec służy rodzinie przez pracę - co jeśli go zabraknie?...)
Metoda aktywizacji:
Służba na co dzień wyraża się w prostych czynnościach - uczynności (podanie czegoś, drobna pomoc, zauważenie czyjejś potrzeby). Pomysły na uczynność podpowiemy dzieciom przez pantomimę: dzielimy grupę na pary i dajemy za zadanie pokazać bez słów, o jaki czyn chodzi. Reszta grupy zgaduje. Po prezentacji wspólnie ustalamy, którą ze scenek najczęściej można spotkać w życiu, która powinna być częsta a jakiej brak.
Część I: Dziecko Boga Spotkanie 4
Naśladowca świętych
Sprawność: p r a c o w i t o ś ć
Bóg mówi: Mt 5, 48
Kto to jest święty? - Analizując ten tekst zwracamy uwagę na to, że Bóg jest wzorem wszelkiej świętości. Święci ludzie także byli grzesznikami, ale przez swoją pracę nad sobą stali się podobni do Boga. Każdy z nas też ma w przyszłości zostać świętym, ponieważ każdy, kto jest w niebie jest święty.
Z Liturgii: Relikwie, relikwiarz
W każdym kościele znajdują się jakieś relikwie. Relikwie to cząstki kości Świętych lub przedmioty, które miały styczność z Chrystusem lub świętymi. Relikwie przechowywane są zazwyczaj w naczyniu zwanym relikwiarzem. Relikwiarz to ozdobne naczynie (czasem w kształcie monstrancji lub krzyża) gdzie są zamknięte i zapieczętowane (dla poświadczenia autentyczności) szczątki świętego. Czcząc relikwie oddajemy cześć nie samym szczątkom, ale osobom świętym, czyli takim, które w doskonały sposób naśladowały Jezusa i dzięki temu osiągnęły niebo. Kiedy oddajemy cześć świętym to prosimy ich o wstawiennictwo u Boga i sami naśladujemy ich cechy by stać się doskonałymi jak oni. Jeśli w kościele nie ma relikwiarza to zapewne relikwie znajdują się w płycie ołtarza - jest bowiem starym zwyczajem Kościoła, że w każdej mensie ołtarzowej zamurowywuje się relikwie - często związane z patronem miejsca. Każdy z nas otrzymał swojego świętego patrona na Chrzcie Świętym. Może nie posiadamy jego relikwii, ale możemy go naśladować.
Tu animator powinien zaprezentować swojego świętego patrona przez przygotowaną uprzednio historię z jego życia. Ewentualnie można także przedstawić jakiegoś świętego, który jest związany z naszą wspólnotą. Historia powinna ukazać jego wytrwałe dążenie do stania się doskonałym - pracowitość nad osiągnięciem świętości łączy, bowiem wszystkich naszych patronów - żaden leń nie został świętym.
Metoda aktywizacji: Aureola
Na rysunkach święci są przedstawiani z aureolą na głowie (świetlisty krąg jest znakiem ich doskonałości. Spróbujmy narysować naszą aureolę: bierzemy większą kartkę papieru, na której rysujemy okrąg będący aureolą i powstałe koło dzielimy na części, do których wpisujemy proponowane przez dzieci doskonałości umożliwiające nam zostanie świętymi. Następnie omawiamy poszczególne elementy wskazując na konieczność pracowitości nad swoją świętością. Na koniec proponujemy sprawdzian z pracowitości - niech każde dziecko dowie się (prosząc o pomoc rodziców, katechetkę czy księdza) dlaczego jego patron z Chrztu został świętym - co takiego zrobił? Podzielimy się tym na wstępie kolejnego spotkania.
Część I: Dziecko Boga Spotkanie 5
Wzorowy syn i brat
Sprawność: p o s ł u s z e ń s t w o
Bóg mówi: Łk 2, 51-52
Rozpoczynamy od przeczytania tekstu. Jakim dzieckiem był Jezus? Na tej podstawie rozwijamy już z fantazji prawdopodobny plan dnia Jezusa, kiedy jeszcze był dzieckiem. O której godzinie, co robił i jak to wykonywał. Nie bać się pokazania bardzo ludzkich stron życia Jezusa, bo On naprawdę był człowiekiem podobnym do nas.
Metoda aktywizacji
Teraz przyglądamy się naszemu zachowaniu w ciągu dnia.
Dzielimy między dzieci te godziny dnia, które spędzają w domu. Np. Kasia - godzina 7.00 - pobudka; Jola - godzina 8.00 - śniadanie …
Wyobraźcie sobie, że o wyznaczonej dla każdego z was godzinie w waszym domu zjawia się Jezus i przygląda się czynnościom, które wykonujecie. Co pochwali w waszym postępowaniu? Co Mu się nie będzie podobało? Można też wymyślić dla każdego uczestnika grupy jakąś sytuację życiową, w której je zastaje Pan Jezus. Daje to możliwość sterowania uwagą dziecka na konkretne problemy i może być cenne szczególnie wtedy gdy znamy mankamenty zachowania dzieci.
Z Liturgii:
Co w twoim domu przypomina o tym, że Jezus stale przygląda się Twojemu postępowaniu? W ciągu roku liturgicznego jest wiele takich obrzędów w kościele, w których poświęca się rzeczy mające nam później przypominać o obecności Boga. W Wielką Sobotę poświęca się wodę, którą ludzie przynoszą do kościoła a później umieszczają w specjalnych naczyniach zwanych „kropielnicami” przy wejściu do swojego mieszkania, aby pamiętać, że przez ten znak stali się chrześcijanami i powinni być podobni do Jezusa. 2 lutego - w uroczystość Ofiarowania Pańskiego poświęca się świece przypominające Chrystusa - Światłość i umieszcza w mieszkaniu na znak obecności Boga.
Świece poświęca się też w Wielką Sobotę - jako znak Jezusa Zmartwychwstałego.
Zawsze można też prosić księdza o poświęcenie obrazka lub krzyża, który powieszony w godnym miejscu mówi o tym, że w tym domu mieszka chrześcijańska rodzina.
Część I: Dziecko Boga Spotkanie 6
Dobry kolega
Sprawność: w i e r n o ś ć s ł o w u
Metoda aktywizacji:
Chcemy wydobyć cechy dobrego kolegi, koleżanki. Dzielimy dzieci na malutkie zespoły lub zadajemy im indywidualne zadanie. Kolejne etapy prezentujemy po wypełnieniu poprzedniego.
Oto ćwiczenie:
Twoi rodzice wybierają się do znajomych w odwiedziny. Tym razem pozwalają ci wybrać sobie kolegę, z którym spędzisz dzień pod ich nieobecność. Siadasz, więc i robisz listę cech, które powinien mieć twój kolega tak byście mogli miło i dobrze spędzić z sobą cały dzień.
Napisz taką listę.
Kiedy lista jest gotowa pokazujesz ją swoim rodzicom. Jakie cechy oni dopiszą? Wieczorem jeszcze raz wracasz do swojej listy. Tym razem na modlitwie pytasz Boga, które cechy należy skreślić a jakie dodać. Jak tym razem wygląda Twoja lista?
Zróbcie teraz listę „zbiorczą” i omówcie te cechy, które dla was są najważniejsze. Możecie też zwrócić uwagę na te, które zostały wykreślone przez rodziców lub Boga.
Bóg mówi:
”Mowa wasza niech będzie: tak - tak, nie - nie; co nadto jest od Złego pochodzi”.
To zdanie wzięte z nauczania Jezusa jest dopowiedzeniem lub potwierdzeniem, że ważną cechą dobrego kolegi jest wierność danemu słowu. Dlaczego? Między innymi dlatego, że nie można wierzyć człowiekowi, który jest niepewny.
Dziecko Boga powinno być jak jego Ojciec wierne danemu słowu.
Z Liturgii:
Wierność Boga wobec danego słowa uwidacznia się w liturgii - np. gdy Jezus obiecał, że konkretne słowa będą sprawiały określony skutek to tak się dzieje. Przykładem jest odpuszczenie grzechów czy konsekracja na Mszy świętej.
Część I: Dziecko -Boga Spotkanie 7
Systematyczny penitent
Sprawność: p u n k t u a l n o ś ć
Bóg mówi: Łk 15, 11-24
Przypowieść o Miłosiernym Ojcu i Synu Marnotrawnym (wydobywamy z niej dwa aspekty: oczekiwanie Ojca i przebaczenie)
Można to osiągnąć następującym sposobem (nazwijmy go „Pamiętnikiem Ojca i syna”):
Najpierw odczytajcie opowiadanie z Biblii.
Umówmy się, że cała opisana historia trwała 1 rok. Każdego miesiąca Ojciec i Syn siadali i pisali swój pamiętnik. Mówili w nim to, co czują, opisywali to, co przeżyli. Powstało tak 12 krótkich wypowiedzi o dziejach obydwu postaci.
Spróbujcie je ułożyć razem w grupie. (Nie trzeba ich zapisywać)
(można podzielić poszczególne miesiące dzieciom i one zaczynają wypowiedź a reszta dopowiada)
Na zakończenie tej części powiedzcie, jakie cechy podobały się wam najbardziej w postawie ojca.
(Każde dziecko może osobno zapisać je w swoim notatniku a dopiero później dzielimy się nimi wspólnie)
Animator wydobywa z tych wypowiedzi dwie: przebaczenie i oczekiwanie.
Z Liturgii: Konfesjonał
Jest takie miejsce w kościele, gdzie Bóg tak samo czeka na swoje dzieci, jakie to miejsce? Jaki sakrament jest tam sprawowany? Jak jeszcze inaczej mogą nam być darowane grzechy lekkie?·(„konfesjonał” - pochodzi od słowa łacińskiego: „confessio” = wyznanie)
Jak często się spowiadać? Kiedy jest Spowiedź dla dzieci? Jak się do niej przygotować?
Metoda aktywizacji:
Świetnym ćwiczeniem woli do regularnej Spowiedzi jest wprawianie się w punktualność. Jeśli Bóg czeka na grzesznika to nie należy Mu pozwolić czekać zbyt długo. W jakich sytuacjach ważna jest punktualność? Dlaczego trzeba być punktualnym (zwracamy uwagę na to co przeżywa osoba czekająca i zamieszanie powodowane spóźnieniem)?·Możecie odegrać scenkę: jak reaguje mama na spóźnienie dziecka i jak reaguje na punktualność?
Część I: Dziecko Boga Spotkanie 8
Miłośnik przyrody
Sprawność: w y c z u c i e p i ę k n a
Bóg mówi:
Pan Jezus bardzo często przebywał na łonie przyrody.
Wskażcie w rozmowie z grupą takie miejsca gdzie Jezus:
- modlił się (Góra Przemienienia, Ogród Getsemani, pustynia)
- nauczał (Góra Ośmiu Błogosławieństw, Jezioro Genezaret)
Jezus bardzo wiele przykładów brał właśnie z życia przyrody. Jakie na przykład? (ziarno, ptaki, wielbłąd, winnica...)
Z jakiegoś powodu wybierał te miejsca i przykłady i częściej przebywał na łonie przyrody niż w domach, świątyni czy synagodze. Może odpowiedzią na ten problem jest następujący cytat z Jego nauczania: Łk 12, 24-28
Dlaczego Jezus tak kocha przyrodę? (jest ona piękna i jest dziełem Ojca)
Z życia:
Ukażcie na przykładach zasadę, że to co Boże jest piękne a brzydota niszczy Boże dzieło.
(Np.: wspaniale jest oddychać świeżym powietrzem, ale człowiek niszczy je przez...; Pięknie jest przebywać w parkach i oglądać zieleń, ale człowiek...)
Możemy stąd wysnuć zasadę:
TO CO BOŻE JEST PIĘKNE - BRZYDOTA NISZCZY DZIEŁO BOŻE
Metoda aktywizacji:
Wiele razy możemy troską o piękno oddawać hołd Bogu a szacunek człowiekowi. Ukażemy tą zasadę w oparciu o następujące ćwiczenie:
Każdemu dziecku dajemy polecenie wymyślenia a później omówienia zachowania, wyglądu, które oddają przez piękno szacunek konkretnej osobie.
Przykłady:
- wybierasz się do kolegi na urodziny
- przygotowujesz stół do uroczystości rodzinnej
- jesteś w kościele
- przynosisz do szkoły usprawiedliwienie od rodziców
- piszesz list z wakacji
- pakujesz prezent
- postawa w czasie odpowiedzi lub rozmowy z nauczycielem
- ...
Po prezentacji i rozmowie (można ukazać żartobliwie że nie zawsze w tak piękny sposób postępujemy) nawiązujemy do zastosowania - sprawności: jak zadbam o piękno wokół siebie w najbliższym tygodniu ?
Część I: Dziecko Boga Spotkanie 9
Budujący Wspólnotę Kościoła
Sprawność: k o l e ż e ń s k o ś ć
Metoda aktywizacji:
Ukazanie, co to jest wspólnota. Wyobraźcie sobie, że jesteście jedną rodziną. Podzielcie się teraz sami - kto jest kim w tej rodzinie. Zróbcie to tak, aby każdy miał jakąś rolę.
Po dokonaniu podziału niech każdy powie, stawiając się w sytuacji odgrywanej przez siebie osoby, po co jest potrzebny rodzinie.
Na tej podstawie pokazujemy co to jest wspólnota:
każdy ma w niej swoje miejsce (nie może być 2 ojców, 4 babcie ...) Można przy tym nawiązać do problemów jakie wystąpiły przy podziale ról.
każdy ma do wypełnienia określone zadanie
każdy jest potrzebny. Można zadać pytanie: co się stanie ze wspólnotą rodzinną, gdy jakiejś osoby zabraknie ?
A co się stanie z taką wspólnotą, gdy jeden z jej członków nie będzie chciał wypełniać swojego zadania ?
Z Liturgii:
Taką samą wspólnotą jest też Kościół.
Sprawdźmy to na przykładzie Kościoła, jakim jest Parafia.
Przy pomocy animatora tym razem dokonujemy podziału funkcji.
(Zwracamy uwagę na takie funkcje jak: rodzice, kapłani, katecheci, moderatorki, animatorzy ruchów religijnych, ministranci, wierni, organista, kościelny)
Po dokonaniu podziału każdy określa jak buduje wspólnotę parafii i co się stanie, gdy go zabraknie lub gdy źle wypełni swoje zadanie.
Bóg mówi: 1 Kor 12, 12-18
Do czego porównuje św. Paweł wspólnotę ?
Co się dzieje gdy jakiś organ w ciele źle funkcjonuje ?
Nasza grupa, klasa, rodzina jest taką wspólnotą podobną do ciała. Jak ja mogę się przyczynić do dobrego jej funkcjonowania ? (koleżeńskość)
Część I: Dziecko Boga Spotkanie 10
Wierny tradycjom Wspólnoty
Sprawność: pomodlę się codziennie za wspólnoty w naszej parafii
Dzisiejsze spotkanie kończy cykl mówiący o cechach Dziecka Bożego wynikających z sakramentu Chrztu. Ma ono charakter podsumowujący. Ostatnią treścią, którą chcemy przekazać w tym cyklu jest jeszcze uświadomienie przynależności do Wspólnoty Kościoła przez mniejsze Wspólnoty.
Podsumowanie grupy tematycznej: „Dziecko Boże”.
Należy przygotować wycięte z papieru elementy rośliny:
- łodyga z korzeniem
- 8 listków
- kwiat
- gleba
Nasze spotkania mówiły dotąd o cechach dziecka Bożego.
Zaczynamy układankę od położenia kwiatka z napisem: „Dziecko Boga”
Kiedy staliśmy się dziećmi Bożymi ? (na Chrzcie)
Układamy glebę
Czy kwiatek wyrasta prosto z ziemi ?
Układamy łodygę.
Czego jeszcze brakuje roślinie ? Czy roślina może żyć bez liści ?
Takimi listkami, które pozwalają żyć dziecku Bożemu są jego cechy wypracowane po Chrzcie. Tematy naszych spotkań ukazywały te cechy. Przypomnijmy je sobie teraz.
Animator daje listek z napisaną „sprawnością” z kolejnych spotkań jakiemuś dziecku, które ma za zadanie przedstawić ją bez słów (np. Wdzięczność - podchodząc i podając po kolei każdemu rękę).Dziecko może sobie dobrać druga osobę do pomocy w przedstawieniu. Grupa zgaduje poszukiwaną cechę i po odgadnięciu dziecko dokłada listek do rośliny. Trzeba zwrócić uwagę na to, że dziecko samo może nie mieć dość pomysłu na przedstawienie cechy trudniejszej i trzeba mu pomóc; tak samo zgadujący, jeśli są zbyt mali niech pomogą sobie notatnikiem).
Dla animatora przypomnienie omawianych sprawności: wdzięczność, uczynność, pracowitość, posłuszeństwo, wierność słowu, punktualność, wyczucie piękna, koleżeńskość.
Wspólnoty we Wspólnocie Kościoła Parafialnego.
Ile takich kwiatków jest w naszej parafii? (Wszyscy ochrzczeni)
Można teraz przeprowadzić w rozmowie analogię między Wspólnotą Kościoła Parafialnego a łąką - jedne kwiaty są żywe inne więdną, są grupy rosnące razem - jednakowe kwiatki, rodziny, niektóre kwiaty są bliżej siebie - wspólnoty w parafii). Da się to ładnie zrobić przygotowując cały zestaw kwiatów z papieru i układając w trakcie rozmowy.
Jakie małe wspólnoty funkcjonują w naszej parafii?
Staramy się je wymienić i omówić pod kątem tego jak w nich rozwijają się ludzie w wierności łasce Chrztu.
Sprawność:
Na koniec zachęcamy do modlitwy codziennie za inną Wspólnotę w Parafii.
Pamiętamy o Karcie Pracy Nad Sobą.
Część II: Uczestnik Liturgii Spotkanie 1
Uczta Dzieci Bożych
Sprawność: Będę często przyjmował Komunię Świętą
Bóg mówi: Łk 14, 16-24
Przypowieść o zaproszonych na ucztę - po przeczytaniu tekstu z Ewangelii dzielimy dzieci na role i odgrywamy scenkę na motywach opowiadania ewangelicznego. Można rozpocząć od sceny roznoszenia zaproszeń i odpowiedzi zaproszonych gości: co powiedzieli słudze przynoszącemu zaproszenie a jak komentowali po jego wyjściu ( to będzie szczególnie ważny moment, gdyż tu powstanie plan wymówki). Następnie samą scenę, gdy słudzy oznajmiają, że uczta już jest gotowa reakcję Pana i reakcję biedaków zaproszonych niespodziewanie na ucztę (znów ważny moment - jak skomentowali to zaproszenie).
Po odegraniu scenki przenosimy ją na teren Eucharystii - kim są ludzie zaproszeni a nie chcący przyjść, jakimi motywami się kierują, kto wreszcie spożywa ucztę (można pozostać w rolach ze scenki i powiedzieć to samo, ale już o Mszy świętej).
Z Liturgii:
Przypominamy dzieciom wydarzenie ich I Komunii Świętej i obietnicę jaką tam składali: częstej Komunii, co najmniej niedzielnej Eucharystii i miesięcznej Spowiedzi (próbujemy wydobyć to pytaniami).
Metoda aktywizacji:
Można przygotować w domu wycięte z papieru elementy (lepsze będą zrobione z plasteliny i skrawków materiału) do zastawienia stołu i przygotowania ołtarza do Mszy.
Najpierw dajemy dzieciom za zadanie przygotować stół do posiłku:
- stół nakryty obrusem
- talerze
- szklanki
- sztućce
- pokarm
- napoje
Następnie zamieniamy elementy na potrzebne do Eucharystii:
stół na ołtarz
talerze na pateny
szklanki na kielichy
pokarmem jest Ciało Jezusa
napojem Krew Jezusa
W rozmowie wydobywamy analogie:
Kto nie je posiłku mimo zaproszenia mamy?
- nieobecni w domu - w kościele
- ci którzy nie lubią - ci którym nie zależy na przyjęciu Jezusa
- chorzy - mający grzechy
Część II: Uczestnik Liturgii Spotkanie 2
Liturgia jedności Dzieci Bożych
Sprawność: Będę jednoczył - nie rozbijał.
Metoda aktywizacji:
Celem tej części powinno być uświadomienie dzieciom, co to znaczy „jedność”.
Można to zrobić w następujący sposób:
Jedność to obecność wszystkich
Przygotowujemy puzzle tnąc na kawałki jakiś obrazek. Jeden z elementów kryjemy a pozostałe polecamy ułożyć w całość. Kiedy okaże się, że brak jednego elementu zaczynamy tłumaczenie jedności jako potrzeby obecności wszystkich.
Jedność to współdziałanie
Obrazujemy na dowolnym przykładzie konieczność współdziałania i rozbijającą rolę osoby, która nie chce współpracować z resztą zespołu (Przykładem może tu być jakaś gra zespołowa albo czynność do której potrzebna jest grupa ludzi jak chociażby w przypadku budowania domu).
Z Liturgii:
Na przykładzie Mszy świętej ukazujemy powyższe znaczenie słowa „jedność”.
Obecność
Kiedy ktoś jest nieobecny na Eucharystii to brakuje części Kościoła wspólnoty - tak jakby w puzzlach zabrakło jednego elementu.
Współdziałanie
Jak możemy współdziałać na Mszy ? (śpiew, modlitwa, jednakowe postawy)
Jedność to Komunia
Na Mszy mamy jeszcze jeden specjalny element jedności - wszyscy się jednoczą przyjmując tego samego Boga w Komunii świętej.
Bóg mówi:
Pan Jezus chciał abyśmy zawsze budowali jedność - nigdy nie byli przyczyną rozbicia:
J 17, 20-21
W jaki sposób możemy wypełnić nakaz Jezusa
na Eucharystii
w szkole
w rodzinie
wśród kolegów
Część II: Uczestnik Liturgii Spotkanie 3
Liturgia jedności z Chrystusem
Sprawność: nie będę wstydził się swojej wiary - dam jej świadectwo
Metoda aktywizacji:
ANKIETA - „Kto jest najważniejszy w twoim życiu?”
Bardzo popularne są obecnie badania opinii ludzi na różne tematy. Ankieterzy zadają ludziom pytania i zbierają ich odpowiedzi a po podsumowaniu ogłaszają wyniki. Wyobraźmy sobie, że dziś do nas przyjechał taki ankieter (wybieramy jedno z dzieci) z pytaniem: „Kto jest najważniejszy w Twoim życiu?”
Wybrane dziecko podchodzi do każdego uczestnika spotkania i prosi o podanie trzech najważniejszych dla niego osób. Wyniki zapisuje na kartce. Po zebraniu danych wspólnie obliczamy „punkty” - jaka osoba dla nas wszystkich jest najważniejsza. Następnie, krótko rozmawiamy na temat, dlaczego te osoby są tak ważne.
Jeśli między wskazanymi osobami nie był wymieniony Jezus to teraz zwracamy na Niego uwagę.
Dlaczego Jezus jest dla nas tak ważny?
(jest to zasadnicze pytanie tego spotkania, dlatego koncentrujemy się na nim przez dłuższy czas)
W Liturgii
Szczególnym miejscem spotkania z Jezusem jest liturgia Mszy Świętej. W jaki sposób podkreślone jest w znakach i czynach ludzi to, że Jezus jest dla nas najważniejszy?
- przyjęcie Go w Komunii świętej
- kierowanie do niego wszystkich modlitw odmawianych i recytowanych
- skupienie uwagi na ołtarzu jako miejscu, na którym Jezus przychodzi do nas
- przyklęknięcie przed tabernakulum
Znakami przypominającymi nam o obecności Jezusa w świątyni są:
- krzyż
- ołtarz
- świeca (szczególnie Paschał)
Jak my możemy na co dzień pokazać, znakiem i czynem, że Jezus jest dla nas tak ważny w życiu? (to drugi najważniejszy moment spotkania, który domaga się dokładnego omówienia)
Jakie czyny są świadectwem, tego że Bóg jest dla nas najważniejszy?
Jakimi znakami (przedmioty i gesty) posługujemy się, aby dać świadectwo naszej wiary?
Znak krzyża jest przyznaniem się do Jezusa - świadectwem naszej wiary.
W jakich sytuacjach powinniśmy ten znak robić na co dzień?
Część II: Uczestnik Liturgii Spotkanie 4
Pojednanie a jedność
Sprawność: przeproszę za każde popełnione zło
Dwa ostatnie spotkania mówiły o jedności. Dziś dokonamy ich podsumowania przypominając, że jedność domaga się pojednania gdy z naszej winy zostaje ona zerwana, czy to z Bogiem czy z ludźmi.
Metoda aktywizacji:
Dla każdego dziecka przygotowujemy papierowe kółko z jego imieniem i trzy strzałki (takiej wielkości, by mogło coś na niej napisać). Do tego potrzebny nam jeszcze będzie trójkąt („Oko Opatrzności”) symbolizujący Boga.
Układamy najpierw znak Boga w środku i imiona poszczególnych dzieci wokół niego.
Pierwsze polecenie:
Niech każde z dzieci napisze na jednej strzałce w jaki sposób zachowuje jedność z Bogiem. Strzałki układamy następnie tak aby były skierowane do symbolu Boga.
Drugie polecenie:
Niech każdy napisze na dwóch strzałkach w jaki sposób zachowuje jedność z innymi (po jednym sposobie na strzałce). Strzałki te układamy tak, aby były skierowane w prawo i w lewo ku znakom sąsiadów.
W ten sposób powinien powstać okrąg z centrum w znaku Boga symbolizujący jedność wspólnoty.
Następnie animator kierując się treścią strzałek wymyśla sytuację, gdy jedność zostaje zerwana na skutek zła popełnionego przez dziecko.
Przykład:
Na strzałce dziecko napisało: „pomoc”
Animator wymyśla następującą historyjkę: po powrocie ze szkoły mama prosi cię o pójście do sklepu. Ty jednak czujesz się zmęczony więc niegrzecznie odpowiadasz, że ci się nie chce i nie idziesz do sklepu.
Skutki tego czynu pokazujemy na układance: zabieramy odpowiednie strzałki ( w moim przykładzie tą z napisem pomoc, ale i tą skierowaną do Boga - to bardzo ważne żeby uświadomić, że zło ma podwójny skutek).
Następnie w rozmowie z grupą szukamy rozwiązania zaistniałej sytuacji:
co zrobić aby nawiązać utraconą jedność?
(w podanym przykładzie: przeprosić mamę i na Spowiedzi wyznać swoje nieposłuszeństwo)
Gdy rozwiązanie zostanie podane odgrywamy scenkę takiego pojednania (jedno z dzieci gra mamę zwracając uwagę na to jak ona się czuje, jak komentuje zaistniałą sytuację; drugie dziecko ma za zadanie przeprosić mamę).
Po odegraniu scenki należy ją omówić - co w przeproszeniu powinno być zrobione inaczej, lepiej.
Ten sam proces należy powtórzyć tyle razy na ile czas pozwoli wybierając takie sytuacje, które najczęściej powtarzają się w życiu dzieci.
Słowo Boże:
Msza jest liturgią jedności z Bogiem i ludźmi. Przeczytajcie tekst, który mówi o konieczności pojednania wszystkich, którzy razem przychodzą składać Bogu ofiarę:
Mt 5, 23-24
Jakim znakiem w czasie liturgii wyrażamy nasze pojednanie z Bogiem i ludźmi?
(bicie się w piersi w czasie Aktu Pokuty i podanie sobie ręki na znak pokoju)
Nawiązanie do sprawności i sposobów jej realizacji w najbliższym tygodniu.
Część II: Uczestnik Liturgii Spotkanie 5
Słuchać Boga
Sprawność: codziennie przeczytam jedno zdanie z Ewangelii
Po spotkaniach nawiązujących do jednoczącej funkcji Liturgii dwa następne będą związane ze słuchaniem Słowa Bożego. Celem tego spotkania będzie uświadomienie dzieciom, że przez Słowo Boże Bóg mówi do każdego z nas z osobna.
Metoda aktywizacji:
Ma ona na celu pokazanie, ze to samo Słowo Boga do każdego przemawia w trochę inny sposób, czyli, że Bóg mówi do każdego z nas z osobna.
Każde dziecko ma przed sobą notatnik i coś do pisania.
Animator odczytuje jedno zdanie z Biblii (Mt 7, 1 - może być inne).
Teraz każdy samodzielnie pisze, co Bóg mówi mu przez ten tekst - czyli kogo ma nie osądzać, z czego ma go nie osądzać … Animator musi pomóc każdemu z osobna sformułować taki wniosek.
Następnie wszyscy dzielimy się tym, co usłyszeliśmy od Boga.
Na podsumowanie Animator dobitnie powinien zaakcentować, że to samo zdanie z Biblii dla każdego ma trochę inne znaczenie praktyczne.
Bóg mówi nie do wszystkich, ale do każdego z osobna.
Z Liturgii:
Każdego dnia w czasie Eucharystii czytany jest inny fragment z Pisma Świętego.
Opisać, co składa się na Liturgię Słowa.
Można wyjść od tego, że do czytania Słowa Bożego przeznaczone jest specjalne miejsce - ambonka czyli Stół Słowa.
Wszystko, co jest z tego miejsca czytane jest Słowem Bożym lub jego wyjaśnieniem.
Na Liturgię Słowa składają się:
I czytanie
Psalm responsoryjny
II czytanie - w niedzielę i uroczystości
Aklamacja Alleluja lub inna w Wielkim Poście
Ewangelia
Homilia
Wierzę w Boga - tylko w niedziele i uroczystości
Modlitwa wiernych
Jak powinno zachować się dziecko w czasie czytania Słowa Bożego?
Co powinniśmy zapamiętać z czytanego Słowa Bożego? (przynajmniej jedną myśl odnoszącą się do naszego życia - czyli to co Bóg mówi osobiście do nas)
Część II: Uczestnik Liturgii Spotkanie 6
Odpowiedź na Słowo Boga
Sprawność: Codziennie spełnię jeden dobry czyn wynikający z Słowa Bożego zawartego w przykazaniach.
Celem kolejnego spotkania o Słowie Bożym jest ukazanie dzieciom sposobów realizacji Słowa Bożego w życiu. Chodzi o to, by dzieci nauczyć znajdowania konkretnych zastosowań wynikających z przeczytanego Słowa Bożego. Jako początek posłużą nam w tym tygodniu przykazania.
Wprowadzenie:
Przypomnijcie z ostatniego spotkania, do kogo skierowane jest Słowo Boże (do każdego z osobna!).
Jak człowiek może odpowiedzieć na Słowo Boże?
(Można się tu posłużyć porównaniem do odpowiedzi na słowa mamy lub taty, wydobywając fakt, że odpowiedzią są nie tylko same słowa ale przede wszystkim wypełnienie ich woli. Jeśli to konieczne to zagrajcie krótką scenkę, w której mama lub tata zwracają się do dziecka z jakimś poleceniem, na które ono odpowiada słowami i wypełnieniem polecenia).
Słowo Boże:
Łk 8, 19-21
Jezus wyraźnie daje do zrozumienia słuchaczom, jakiej odpowiedzi na Słowo Boże oczekuje.
Wyczytajcie z tekstu tą odpowiedź i zapiszcie ją w notatnikach.
Metoda aktywizacji:
Ma ona na celu ćwiczenie w konkretnym zastosowaniu Słowa Bożego w życiu.
Przygotujcie wycięte z papieru dwie tablice przykazań.
Na nich przy pomocy grupy wypiszcie poszczególne przykazania Dekalogu.
Teraz zastanówcie się jak te nakazy zastosować przez kolejne dni. Nie chodzi jednak o postanowienia negatywne: „nie będę czegoś robił” ale o pozytywne - „zrobię … w myśl przykazania …”
Kolejne postanowienia zapisujemy na odwrocie „tablic przykazań” i podajemy do wypełnienia jako Słowo Życia w kolejnych dniach: I przykazanie w niedzielę po spotkaniu, II w poniedziałek, (III - opuszczamy bo wiąże się z konkretnym dniem tygodnia) IV we wtorek, V w środę, VI i IX w czwartek, VII i X w piątek, VIII w sobotę.
Przykład interpretacji i zastosowania.
I przykazanie: Nie będziesz miał Bogów cudzych przede mną - To przykazanie każe mi bardziej cenić Boga niż inne rzeczy, takie jak telewizję, pieniądze, rozrywki - w niedzielę przyjdę na różaniec, który jest dla mnie ważniejszy niż oglądanie telewizji czy inne czynności.
VI przykazanie: Nie cudzołóż - To przykazanie uczy nas cenić swoje ciało powołane do bycia ojcem czy matką - powiem mojej mamie lub tacie że bardzo ich kocham.
Część II: Uczestnik Liturgii Spotkanie 7
Liturgia to prośba
Sprawność: umiem prosić
Spotkanie dzisiejsze ma na celu ukształtowanie w dzieciach odpowiedniego podejścia do modlitwy prośby, jako odpowiedzi na wolę Bożą. Odwołujemy się przy tym do Modlitwy Wiernych we Mszy Świętej, która jest odpowiedzią na Słowo Boże czyli Bożą wolę.
Metoda aktywizacji:
Czasami zastanawiamy się dlaczego Pan Bóg jedne rzeczy nam daje a inne nie. Może następująca zabawa pozwoli nam to zrozumieć.
Opowiadamy dzieciom, że zjawiają się w tajemniczym składzie, w którym można dostać wszystkie wymarzone rzeczy. Każde z dzieci może wybrać cokolwiek chce. Rzeczy te rozdziela Mędrzec, który czasami coś daje a czasami nie. Za chwilę będziecie w tym sklepie i możecie wybrać ile tylko chcecie rzeczy aż do momentu gdy Mędrzec powie: „dosyć”. Mędrzec kieruje się pewną zasadą - zgadnijcie jaką.
Dzieci kolejno wybierają rzeczy a animator grając Mędrca obdarowuje je wymarzonymi rzeczami. Przerywa obdarowywanie mówiąc „dosyć” jeśli:
dziecko rozpoczyna od proszenia o coś dla siebie i druga prośba też jest o coś dla siebie
gdy dziecko prosi o coś złego
gdy po kolei trzy razy prosi o coś dla siebie
Dzieci po kolei proszą o wymyślone przez siebie rzeczy a reszta grupy odgaduje zasadę, którą kieruje się Mędrzec.
Podobnymi zasadami kieruje się Pan Bóg kiedy zwracamy się do Niego z naszymi prośbami.
Z powyższej zabawy wyciągamy i zapisujemy wnioski:
prosić można o rzeczy dobre
w prośbie pamiętamy o innych
prosząc o coś dla siebie staramy się nie być egoistami
Z Liturgii:
W czasie Mszy Świętej też przedstawiamy Panu Bogu prośby. Ta część Mszy nazywa się Modlitwą Wiernych, bo wierni, czyli uczestnicy Mszy Świętej proszą Boga o potrzebne dary. Zasadą tej modlitwy jest: prosić najpierw za innych a potem za siebie.
Za kogo modlimy się w czasie Modlitwy Wiernych?
(Animator powinien pamiętać o schemacie tej modlitwy, który obowiązuje w Kościele, ale nie musi wpajać go dzieciom. One poznają go w dalszej formacji. Schemat ten opiera się na zasadzie, że najpierw prosimy za Kościół lub jego pasterzy, a następnie za poszczególne wspólnoty od największych do najmniejszych kończąc na obecnych w kościele.)
Słowo Boże: Łk 11, 9-10
Pan Jezus uczy nas wytrwałości w prośbie.
Jak można zastosować w życiu poznane dziś zasady prośby?
w modlitwie
w prośbie skierowanej do ludzi
Część II: Uczestnik Liturgii Spotkanie 8
Ofiara Chrystusa i nasza
Sprawność: ofiarność
Celem spotkania będzie wdrożenie dzieci do przeżywania Procesji z Darami i całego Ofiarowania we Mszy Świętej jako momentu, który łączy nasze codzienne życie z Mszą.
Konkretne zastosowanie powinno iść po linii ofiarowania Bogu jakiejś czynności, którą w ciągu tygodnia wykonywałem na chwałę Boga lub pożytek bliźnich.
Słowo Boże: Mt 2, 11
- scenę złożenia darów Jezusowi można przedstawić jako inscenizację.
Metoda aktywizacji:
Przygotować wycięte z papieru duże formy przypominające złoto, kadzidło i mirrę.
Po odegraniu scenki animator przedstawia co wyrażają poszczególne symbole (można to zapisać na wycinance):
- złoto - dary materialne
- kadzidło - wszystko co jest modlitwą
- mirra - każde cierpienie i trud
Tok spotkania:
Metodą zapraszania siebie do wypowiedzi zbieramy teraz dary, które otrzymujemy od Boga i szeregujemy je na grupy wpisując na odpowiedni symbol złota, kadzidła i mirry. (Uwaga: Niektóre dary mogą być dla dzieci trudne do odkrycia: kadzidło - sakramenty, przekaz wiary i wychowanie religijne podejmowane przez ludzi; mirra - cierpienia Jezusa, trud innych osób podejmowany dla nas.)
Nawiązanie do Liturgii:
We Mszy też jest moment przynoszenia darów podobnie jak w Betlejem.
Opisujemy czas Ofiarowania we Mszy i nasze czynności wtedy wykonywane.
Jakie dary możemy wtedy przynieść my Jezusowi?
Ponownie zapraszając się do wypowiedzi wydobywamy różne czynności, które wykonujemy, na co dzień i szeregujemy je wpisując na drugą stronę naszych symboli.
Tłumaczymy dzieciom, że wszystkie te dobre czynności można w czasie Ofiarowania przedstawić Bogu w myślach - w modlitwie. Skłaniamy je do wybrania jednej czynności, którą w ciągu nowego tygodnia będą wykonywały z szczególną świadomością, że będzie to ich dar dla Boga.
Część II: Uczestnik Liturgii Spotkanie 9
Ofiarować Bogu trud
Sprawność: wytrwałość
Celem spotkania jest, podobnie jak przed tygodniem, wychowanie dzieci do dobrego przeżywania Procesji z Darami na Mszy - tym razem z akcentem na symbol chleba. Sprawność wypracowujemy przez podobne jak poprzednio zastosowanie tym razem kładąc nacisk na codzienne powtarzanie czynności, która z niego wynika.
Słowo Boże: Rdz 4, 2b-7 (Opowiadanie o Kainie i Ablu)
Animator czyta lub opowiada to wydarzenie a następnie prosi o odegranie go w następujący sposób:
Przygotowany zestaw owoców (prawdziwych lub z papieru) zawiera jeden wyraźnie większy i jeden mały. Są to dobra Kaina i Abla, z których zaraz będą wybierać ofiarę dla Boga. Wyznaczone dzieci odgrywają scenkę ofiarowanie zwracając uwagę na to, jakie owoce wybiera Abel a jakie Kain.
Z historyjki wyciągamy wniosek o tym, jakie powinny być dary, które dajemy osobom, które kochamy.
Dar dla ludzi.
Z papieru wycinamy kłos zboża składający się z tylu elementów ile mamy dzieci w grupie. Na każdym z nich dzieci malują taki dar, który mogą dać osobie, którą kochają. Dar te powinny jednak być wymagające - takie, przy których trzeba się natrudzić, aby je ofiarować.
Z tych elementów składamy kłos.
Z tych ziaren może powstać chleb - również ten, który na ołtarzu staje się Ciałem Jezusa.
Dar dla Boga.
Na wycinance hostii układamy nasze ziarna z kłosa i prowadzimy dalej rozmowę o tym, że są one również darem dla Boga. Wymieniamy też inne czyny związane z trudem, które można Bogu ofiarować.
Część II: Uczestnik Liturgii Spotkanie 10
Ofiarować Bogu radość
Sprawność: wraz z grupą ułożymy modlitwę dziękczynną (komentarz przed prefacją) i wykonamy ją na najbliższej Mszy świętej.
Celem spotkania jest, podobnie jak przed tygodniem, wychowanie dzieci do dobrego przeżywania Procesji z Darami na Mszy - tym razem z akcentem na symbol wina.
Metoda aktywizacji:
Animator przygotowuje kartki (na wzór kalendarza), na których, przy dacie każdego dnia z ostatniego tygodnia, narysowany jest kontur winogrona.
Wraz z dziećmi wpisujemy w poszczególne grona to, co nas spotkało radosnego i dobrego w minionych dniach.
W ten sposób powstanie specyficzna lista radości, za które będziemy dziękować.
Komu powinniśmy podziękować za te radości?
W celu odpowiedzi na to pytanie przytaczamy słowa, które wypowiada kapłan w czasie ofiarowania darów. (Dobrze będzie napisać je dużym pismem na karcie papieru.)
Błogosławiony jesteś Panie Boże wszechświata, bo dzięki Twej hojności otrzymaliśmy wino, które jest owocem winnego krzewu i pracy rąk ludzkich. Tobie je przynosimy, aby stało się dla nas napojem duchowym.
Komu zawdzięczmy te dary? (Bogu i człowiekowi)
Po co nam Bóg dał te dary? (W odpowiedzi pomocą będzie cytat biblijny:)
Słowo Boże: Flp 4, 4
Doprowadzamy do zastosowania, czyli układamy komentarz lub modlitwę dziękczynną i przygotowujemy się do ich wykonania na Mszy.
Część II: Uczestnik Liturgii Spotkanie 11
Liturgia to dziękczynienie
Sprawność: na najbliższej Mszy świętej poprowadzimy dziękczynienie (komentarz) przed prefacją
Celem spotkania jest ukazanie prefacji jako tej części Mszy, w której dziękujemy za dary Boże. Uczymy dzieci aktywnego włączenia się w prefację przez podanie powodów do dziękczynienia Bogu.
Metoda aktywizacji:
(Na motywach kart dialogowych OH)
Przygotowujemy większą ilość ilustracji sugerujących powody do dziękczynienia (życie, przyrodę, miłość, rodzinę, sukcesy...). Na środku leży karta z napisem: DZIĘKCZYNIENIE. Odkrywając kolejno obrazki kojarzymy je z powodami do dziękczynienia.
Kiedy powinniśmy za te dary dziękować?
Jaki moment we Mszy Świętej szczególnie wyraża dziękczynienie? - prefacja
Z Liturgii: Prefacja
Należy przygotować:
tekst kilku prefacji mszalnych - najlepiej kserokopię z mszału
planszę z początkiem i zakończeniem prefacji i wolnym miejscem pośrodku na wpisanie własnych słów dziękczynienia.
Podkreślając odpowiednie słowa w tekstach prefacji mszalnych wydobywamy to za co dziękujemy Bogu wraz z całym Kościołem. Następnie na przygotowanym arkuszu komponujemy z dziećmi własną prefację. Można się w tym posłużyć obrazkami z początku spotkania lub innymi powodami dziękczynienia bliskimi dzieciom.
Słowo Boże: Łk 17, 11-19
Czego uczy nas usłyszany fragment? Czyją postawę powinniśmy naśladować?
Jak na poprzednim spotkaniu układamy komentarz (lub modlitwę dziękczynienia) przed prefacją i uczymy się go wykonywać.
Część II: Uczestnik Liturgii Spotkanie 12
Bóg między nami
Sprawność: „duchowe oddychanie” - w tym tygodniu zadbamy o codzienny rachunek sumienia i zaprosimy Chrystusa do swego życia.
Celem spotkania jest, wychowanie do wolności sumienia jako warunku trwania w łączności z Chrystusem.
Metoda aktywizacji:
Co się stanie, gdy zatkamy sobie nos, zamkniemy usta i będziemy próbowali jak najdłużej nie oddychać?
Zobaczmy jak wygląda proces oddychania.
Objaśniamy dzieciom schematycznie proces oddychania: zaczerpnięcie świeżego powietrza w miejsce starego, które nie niesie już tlenu potrzebnego do życia. (Najlepiej zrobić to na schemacie papierowym postaci człowieka).
Nie tylko tlen i pokarm jest potrzebny człowiekowi do życia. Pan Jezus mówi, o jeszcze jednym warunku życia:
Słowo Boże: J 6, 51 - 56
O jakim życiu myślał Jezus?
Co jest potrzebne do tego życia?
Wróćmy jeszcze raz do postaci naszego człowieka z początku spotkania. Żeby zaczerpnąć nowego powietrza musiał on wyrzucić z siebie stare, zużyte - co musi odrzucić człowiek, aby przyjąć Jezusa?
Rozmowa o przyjmowaniu Jezusa w oparciu o pytania:
Jak często powinniśmy przystępować do Komunii?
Co należy zrobić przed Komunią, aby ją godnie przyjąć?
Co zrobić, jeśli nie możemy codziennie przyjąć Komunii Świętej?
Jak powinno wyglądać nasze „duchowe oddychanie” - codzienny rachunek sumienia i zaproszenie Jezusa do życia?
Część II: Uczestnik Liturgii Spotkanie 13
Oddać cześć Bogu
Sprawność: Moja postawa klęcząca na Mszy będzie odtąd godna.
Celem spotkania jest, wypracowanie zrozumienia wymowy postawy klęczącej i wychowanie dzieci do świadomego jej przyjęcia w czasie przeistoczenia. To już drugie spotkanie mające w perspektywie przygotowanie dziecka do pełniejszego przeżycia Komunii świętej.
Wprowadzenie: Słownik znaków
Człowiek, na co dzień posługuje się wieloma gestami, które precyzyjnie określają treść, którą chcemy komuś przekazać. W formie zabawy opracujcie teraz krótki słownik znaków niewerbalnych.
Można to zrobić albo w charakterze zgadywanki: połowa grupy pisze słowo, które trzeba pokazać (np. „tak”, „nie”, „chodź tutaj”, „cisza!”...) a druga połowa pokazuje je odpowiednimi znakami.
Można też ułożyć kilka zdań, w których grupa będzie miała zastąpić niektóre słowa znakami.
Podsumowanie: W czasie Mszy świętej również używamy podobnych znaków, które bez słów wyrażają to, co chcemy powiedzieć Bogu.
W tabelce ułożymy: Słownik znaków liturgicznych
(Wśród innych, które wskażecie musi się znaleźć postawa klęcząca. Przykłady:)
Opis znaku lub gestu |
Wyjaśnienie, co oznacza |
Potrójny znak krzyża (na czole, ustach i sercu) |
|
Złożone ręce |
|
Bicie się w piersi |
|
Podanie ręki |
|
Postawa klęcząca (na dwóch kolanach) jest zalecana we Mszy świętej tylko 2 razy: w czasie Przeistoczenia i Komunii Świętej. Są to, bowiem dwa szczególne momenty Eucharystii.
Co chcemy powiedzieć Bogu przez ten znak? (oddać Mu cześć, uniżyć się)
Słowo Boże:
W tej postawie uniżenia modlił się Jezus (Łk 22,41), apostołowie (Dz 9,40), ludzie proszący o coś Jezusa (Mk 1,40) - można powiedzieć, że samo klęczenie jest modlitwą bez słów.
Co może zepsuć tą modlitwę? (nieprawidłowa postawa, rozmowa …)
Co w związku z tym należy zrobić, aby postawa klęcząca była modlitwą?
Część II: Uczestnik Liturgii Spotkanie 14
Bóg w nas - Komunia Święta
Sprawność: Na najbliższej Mszy przystąpię do Komunii świętej.
Cele:
Dydaktyczny: ukazanie dzieciom, że Komunia jest wspaniałym darem od Boga dla nas
Wychowawczy: wychowanie dziecka do częstego przystępowania do Komunii Św.
Przebieg spotkania:
Dzieci układają puzzle logiczne z cytatem: J 6, 54
Uświadamiamy dzieciom, że Komunia Święta daje nam Zbawienie.
Pytaniami przypominamy z dziećmi treści znane im z katechezy przed I Komunią:
Kogo przyjmujemy w Komunii?
Jak często należy przystępować do Komunii?
Kto może do niej przystępować?
Kiedy spotkamy się twarzą w twarz z Bogiem, którego przyjmujemy dziś w Komunii? (Dobrze by było mieć obrazek lub symbol przedstawiający to prawo i umieścić go pod wcześniejszym napisem).
Metoda aktywizacji:
Jej sensem jest uświadomienie, że Msza bez komunii jest tak niepełna jak udział w przyjęciu bez skorzystania z zaproszenia do poczęstunku. Przy okazji dokonujemy przypomnienia warunków przyjęcia Komunii.
Wykonaną na dużej kartce (A3) tabelkę kładziemy na stole. Po jednej stronie tabeli będziemy odnosić się do przyjęcia urodzinowego u kolegi, a po drugiej do Eucharystii.
Tabelka będzie etapami przedstawiała analogie między tymi dwoma wydarzeniami. Pierwszym etapem jest zaproszenie: w kolumnie z przyjęciem urodzinowym narysowana jest scenka obrazująca zaproszenie na urodziny. Dzieci muszą wymyślić kiedy analogicznie jesteśmy zapraszani na Mszę św. (podczas ogłoszeń duszpasterskich). W następnym „wierszu”, znów po stronie imprezy widzimy rysunek przedstawiający prezent i białą bluzkę (przygotowanie). Dzieci wpisują jak odnosi się to do Mszy (spowiedź - przygotowanie). Potem po stronie Eucharystii - modlący się człowiek - rozmowa z Bogiem. Po stronie przyjęcia dzieci wpisują rozmowę z solenizantem. Następny element to tort po stronie imprezy. Dzieci wpisują Komunię po stronie Mszy. Ostatnia część tabeli to modlitwa dziękczynienia po stronie Eucharystii. Po stronie przyjęcia urodzinowego jest to podziękowanie za zabawę.
Omawiamy dokładnie elementy z tabeli.
Doprowadzamy dzieci do zastosowania podanego w celach spotkania.
Część II: Uczestnik Liturgii Spotkanie 15
Uwielbiamy Boga - dziękczynienie po Komunii
Sprawność: Po Komunii będę uwielbiał Boga, który do mnie przychodzi. (Na najbliższej Mszy poprowadzimy z grupą modlitwę uwielbienia po Komunii.)
Cele:
Dydaktyczny: Uświadomienie dzieciom, że właściwą odpowiedzią na przyjście Boga jest uwielbienie.
Wychowawczy: Nauczenie modlitwy dziękczynnej po Komunii.
Przypomnienie z ostatniego spotkania: Czym jest dla nas Komunia Święta?
Słowo Boże:
(Przegląd postaw postaci z historii zbawienia i ich reakcji na spotkanie z Bogiem)
Wj 3, 1-6 - Mojżesz (zdejmuje sandały, zasłania twarz)
1 Krl 19, 11-13 - Eliasz (zasłonił twarz płaszczem)
Dz 9, 1-5 - Szaweł (św. Paweł) (upadł na ziemię)
J 12, 24-28 - Tomasz („Pan mój i Bóg mój”)
Mt 28, 9 - kobiety u grobu (oddały Mu pokłon i objęły za nogi)
(Cytaty podano dla animatora. Dzieci powinny odczytać tylko kluczowe wersety po opowiedzeniu przez animatora kontekstu wydarzenia.)
Postawy uwielbienia można przedstawić na obrazkach lub namalować w czasie spotkania a w najgorszym wypadku wypisać na dużych kartkach.
Omówienie postaw: Co one wyrażają? (zapisujemy pod obrazkami)
Uwielbienie po Komunii podobne jest do tego co zrobiły postacie biblijne - radością i czcią ze spotkania z Bogiem.
Z Liturgii: W czasie Mszy świętej, po Komunii, cała wspólnota uwielbia Boga za Jego przyjście przez śpiew lub w modlitwie uwielbienia prowadzonej przez jakieś osoby.
Zaproponujcie jakąś pieśń na uwielbienie.
Wspólnie ułóżcie modlitwę uwielbienia, którą poprowadzicie w czasie najbliższej Mszy.
Część II: Uczestnik Liturgii Spotkanie 16
Jesteście posłani, aby świadczyć o Jezusie.
Sprawność: Po najbliższej Mszy niedzielnej zapamiętam, jak najdłużej, co Jezus nakazał mi uczynić.
Cele:
Dydaktyczny: uświadomienie dzieciom, że w czasie Mszy św. Bóg powierza nam konkretne zadania i w czasie Obrzędów Zakończenia rozsyła nas do ich wykonania.
Wychowawczy: wychowanie dziecka do tego, aby zapamiętało i wypełniło zadania wynikające z usłyszanego na Mszy Słowa Bożego.
Dzisiejsze spotkanie rozpoczniemy od przypomnienia przebiegu obrzędów zakończenia Mszy świętej.
Jakie słowa wypowiada kapłan? Jakie wykonuje gesty?
Dla lepszego zrozumienia Obrzędów Zakończenia przypomnimy sobie scenę zakończenia ziemskiej misji Chrystusa - Wniebowstąpienie. (Dz 1)
Puzzle plakatowe (mogą zawierać też obrazek wniebowstąpienia) zawierające cytat: Dz 1,8: „Gdy Duch Święty zstąpi na was, otrzymacie Jego moc i będziecie moimi świadkami w Jerozolimie i w całej Judei, i w Samarii, i aż po krańce ziemi.”
Omawiamy powstały napis zwracając uwagę na:
Moc Ducha, którą mieli otrzymać apostołowie
Zadanie świadczenia jako misję wynikającą z rozesłania
Kiedy w czasie Mszy św. Bóg wyjaśnia nam, jakie są nasze zadania, jak mamy świadczyć o Nim? (Ewangelia, kazanie).
Apostołowie (patrz cytat) dostali zadania do wykonania od Jezusa. Dzisiaj Jezusa zastępuje ksiądz.
Wracamy do puzzli plakatowych: na górze napisany jest powyższy cytat, niżej obrazek Jezusa. Kiedy mówimy o tym, że Jezusa zastępuje teraz ksiądz zasłaniamy obrazek Jezusa obrazkiem przedstawiającym księdza w trakcie homilii.
Do kogo zwraca się ksiądz?
Jezus powierza nam przez niego zadania do wykonania.
W jaki sposób Jezus umacnia nas do dawania świadectwa? (Komunia, ale także błogosławieństwo na rozesłanie)
Odkrycie zadania, jakie otrzymamy na Mszy kładziemy najbliższa niedzielę.
Potrzebny będzie tekst Ewangelii przypadającej na najbliższą niedzielę powielony w ilości równej liczbie uczestników spotkania.
Po wspólnym odczytaniu tekstu, dzieci w podgrupach znajdują i zakreślają słowa Jezusa określające nasze zadanie do wypełnienia.
Zebranie wyników - polegać będzie na wyjaśnieniu jak zrealizować odkryte zadania.
Doprowadzamy do zastosowania określonego w sprawności.
Część III: Mój dom - Boży dom Spotkanie 1
Mój dom, domem Bożym.
Sprawność: Zadbam, aby w moim pokoju krzyż wisiał w godnym miejscu.
Słowo Boże: Wj 12, 13b
Metody aktywizacji:
Parafraza: Spotkanie rozpoczynamy od opowiadania o wydarzeniu z Wj 12. Zwracamy uwagę na to, że krew baranka była znakiem informującym, że w tym domu mieszkają Izraelici. Do parafrazy dobrze by było użyć ilustracji; natomiast tekst: Wj 12, 13b odczytujemy w brzmieniu dosłownym.
Zgadywanka: po akcesoriach znajdujących się w mieszkaniu można poznać, kto w nim mieszka. Przygotowujemy, więc serię obrazków przedstawiających: zabawki, sztalugi malarskie, komputer, skrzynkę z narzędziami itp. Do tego koniecznie obrazki prezentujące tabernakulum i krzyż (na ścianie lub stojący). Ukazując kolejno ilustracje prosimy dzieci o odgadywanie, kto mieszka w takim mieszkaniu, w którym znajduje się dana rzecz. Jako ostatnie ukazujemy:
Tabernakulum - tu, w świątyni mieszka Bóg
Krzyż - tu mieszka chrześcijanin.
Rozmowa: wskazanie gdzie powinien wisieć krzyż, co to znaczy, że miejsce to powinno być godne, co zrobić, gdy ktoś nie ma własnego krzyżyka...
Zastosowanie: Każdy zaplanuje jak to zrobi, żeby krzyż w jego pokoju wisiał na godnym miejscu.
Część III: Mój dom - Boży dom Spotkanie 2
Domowy Kościół.
Sprawność: Będę przypominał w domu spotkaniu z Bogiem.
Cele:
Dydaktyczny: uświadomić, że wspólna modlitwa jest potrzebna rodzinie
Wychowawczy: wychować do tego, aby dziecko potrafiło samo poprosić rodzinę o wspólną modlitwę
Zastosowanie: zaproszę swoich rodziców do wspólnej modlitwy.
Każde dziecko otrzymuje kartkę, na której rysuje „list” do Pana Boga. Rysuje mianowicie to, co chciałoby otrzymać dla swojej rodziny (np. zdrowie, więcej wspólnie spędzanego czasu)
Czytamy fragment z Pisma Św. o natrętnym przyjacielu - Łk 11, 5-8
Omawiamy tekst. Kto w nim występował? O co prosił przyjaciel? Czy na początku otrzymał to, o co prosił? Co spowodowało, iż w końcu dostał potrzebne chleby? (jego natręctwo)
Metoda aktywizacji
Rozdajemy dzieciom małe karteczki (ok. 15) z wypisanymi łaskami, które otrzymujemy dzięki wspólnej modlitwie. Są to np. zrozumienie wzajemne, tolerancja, miłość, zdrowie...
Dodatkowo dajemy puste kartki, na których dzieci wypisują, co według nich możemy dzięki tej modlitwie otrzymać. (Mogą to być dary, które narysowały na obrazkach).
Spośród wszystkich karteczek, metodą piramidy wartości, dzieci wybierają te najważniejsze.
Na tym etapie następuje omówienie wartości, ponieważ od ich ważności zależy miejsce w piramidzie.
Na szczycie piramidy kładziemy zdjęcie jakiejś rodziny.
Możemy jeszcze raz porozmawiać o tym, co dzięki tej wartości (Jeśli czas pozwala można omówić wszystkie występujące w piramidzie) otrzymuje rodzina? (szczęście, ciepło, dobrą atmosferę...)
Przypominamy dzieciom, dzięki czemu otrzymaliśmy tę wartość - dzięki wspólnej modlitwie. Możemy przypomnieć również przeczytany fragment: przyjaciel otrzymał to, o co prosił, ponieważ był wytrwały, wręcz „natrętny”. Jeśli my będziemy prosić o dary Boga (we wspólnej modlitwie) to w końcu Bóg nam ich udzieli.
Jednak nie w każdej rodzinie istnieje zwyczaj wspólnego modlenia się. Co zatem zrobić, aby tego spróbować?
(Możemy zaprosić rodziców, rodzeństwo do modlitwy.)
Tutaj pytamy dzieci o zastosowanie ze spotkania, jakie mogłoby ono być?
I rok formacji - „Dziecko Boga”
33
- 8 -